Danh sách 102 nghệ sĩ được xét duyệt phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú năm 2023 đă được công bố. Nhiều khán giả khá bất ngờ và vui mừng khi Ốc Thanh Vân là nghệ sĩ thứ 65 có tên trong danh sách (thuộc lĩnh vực sân khấu). Theo đó, Ốc Thanh Vân được phong danh hiệu với tư cách diễn viên, hoạt động tại sân khấu kịch Hồng Vân, TPHCM.
Ốc Thanh Vân tên thật là Phạm Thị Thanh Vân, sinh ra tại Hải Pḥng, trong một gia đ́nh có truyền thống nghệ thuật. Mẹ của Ốc Thanh Vân là một giảng viên thanh nhạc nên sớm phát hiện, bồi dưỡng tài năng nghệ thuật cho con gái. Từ nhỏ, cô đă được học hát, múa, piano.
Năm 1991, gia đ́nh Ốc Thanh Vân chuyển vào TPHCM sinh sống và cô vẫn tiếp tục theo đuổi đam mê nghệ thuật. 16 tuổi, Ốc Thanh Vân tham dự cuộc thi Triển vọng Điện ảnh năm 2000 và lọt vào tới ṿng chung kết. Đây cũng là tiền đề để sau này cô cùng đậu cả hai trường Cao đẳng Sân khấu Điện ảnh và Cao đẳng Sư phạm, khoa Thanh Nhạc.
Sau một năm học đồng thời cả hai khoa, Ốc Thanh Vân quyết định theo hẳn khoa diễn viên trường Cao đẳng Sân khấu Điện ảnh. Tại đây, giảng viên bộ môn tiếng nói sân khấu đă khuyến khích Thanh Vân học giọng nói miền Nam để khi ra trường có thể ḥa nhập ngay với hoạt động sân khấu tại TPHCM.
Khởi đầu sự nghiệp diễn xuất ở lĩnh vực kịch nói, vai Thủy trong vở kịch kinh dị Người vợ ma được coi là vai diễn ấn tượng nhất của Thanh Vân trên sân khấu kịch Sài G̣n.
Trong hơn một năm, vở kịch được tŕnh diễn nhiều lần và thu hút đông đảo khán giả, là bệ phóng vững chắc cho tài năng của Ốc Thanh Vân, giúp cô giành giải thưởng Nghệ sĩ kịch nói được yêu thích nhất (HTV Award 2007).
Sau Người vợ ma, Ốc Thanh Vân vào vai Dung trong vở Nước mắt người điên và vai người vợ trong vở kịch kinh dị Ngôi nhà hoang (tức Người vợ ma phần 2).
Ngoài sân khấu, Ốc Thanh Vân c̣n tham gia nhiều phim truyền h́nh, trong đó có vai Trân trong phim T́nh yêu c̣n lại và vai Cẩm Linh trong phim Cô gái xấu xí. Hai vai này được đánh giá là để lại nhiều ấn tượng trong ḷng khán giả.
Ốc Thanh Vân có lợi thế nói được hai giọng Bắc - Nam truyền cảm cùng khả năng diễn xuất linh hoạt. Điều này giúp cô thể hiện được nhiều loại vai khác nhau. Ngoài diễn xuất, cô cũng tham gia lồng tiếng cho nhiều bộ phim.
Trong phim Cô gái xấu xí, nhờ có thể nói tốt cả giọng Bắc lẫn giọng Nam nên Ốc Thanh Vân vừa thu tiếng trực tiếp cho nhân vật Cẩm Linh, vừa đảm nhận lồng tiếng giọng miền Bắc cho nhân vật Huyền Diệu.
Ngoài đóng phim và diễn kịch, Thanh Vân c̣n đóng vai tṛ là MC (người dẫn chương tŕnh) khá đắt show từ các chương tŕnh truyền h́nh thu hút nhiều khán giả như V́ cuộc sống tươi đẹp, Chuyện phái Đẹp, Nào ta cùng hát, Cầu vồng nghệ thuật, Bước nhảy hoàn vũ.. Cô được khán giả biết đến nhiều hơn cả trong vai tṛ MC.
Cuộc sống rời xa showbiz ở tuổi 39?
Hiện tại, Ốc Thanh Vân hạn chế lên sóng truyền h́nh và tận hưởng cuộc sống viên măn bên chồng con. Trải qua hơn 15 năm hoạt động nghệ thuật, cô đă có không ít vai diễn ấn tượng.
Ốc Thanh Vân cho biết, bản thân tự hào, hạnh phúc v́ đă từng thể hiện các vai diễn mà ḿnh mong muốn và không muốn chờ đợi thêm một vai diễn nào nữa.
Cô hài ḷng với cuộc sống đơn giản, an nhiên hiện tại. Được hít thở, được tập, được thiền, được đưa đón con, được gặp những học viên của ḿnh, sống một cuộc đời nhẹ nhàng vui vẻ đối với Ốc Thanh Vân là một điều hạnh phúc.
Về những vai diễn, Ốc Thanh Vân quan niệm, nếu đến th́ cũng sẽ hết ḷng đón nhận, bởi v́ cá tính của cô là như vậy, làm cái ǵ cũng sẽ tận tụy và dốc hết sức ḿnh, không bao giờ hối hận. Nhưng nếu nó không đến, cô cũng sẽ không tiếc.
Nhiều năm qua, Ốc Thanh Vân không tham gia các chương tŕnh truyền h́nh không phải là do chán nghề mà v́ ở giai đoạn này, cô muốn dành nhiều thời gian cho các con, ở bên cạnh và lớn lên cùng với các bé.
Mọi thứ bây giờ rất giản đơn, Ốc Thanh Vân chia sẻ, cô không có nhiều những bộ quần áo đẹp, những đôi giày cao gót hay một cái cốp đồ trang điểm giống như khi c̣n ở trong showbiz.
Với cô, niềm vui mỗi ngày rất nhỏ bé, đơn giản. "Bằng cách này hay cách khác th́ đích đến của cuộc đời con người là t́m thấy cái niềm vui, t́m thấy con người bên trong chính ḿnh và bản thân tôi đă thật sự làm được điều đó, t́m thấy chính ḿnh".