Nhắc đến động Phong Nha ở Quảng B́nh không ai trong chúng ta lại không biết đến, nhưng ít ai biết rằng phía sâu trong ḷng động c̣n có rất nhiều điều kỳ bí như một 'thế giới khác' chưa được khám phá hết.
Năm 1995, động Phong Nha được đưa vào khai thác du lịch, từ đó đến nay hàng vạn người đă được chiêm ngưỡng những tuyệt tác của tạo hóa h́nh thành qua hàng trăm triệu năm với hệ thống sông ngầm, thạch nhũ tráng lệ và kỳ vĩ.
Lần này, chúng tôi quyết định trải nghiệm Phong Nha theo một hành tŕnh rất mới. Đó là chèo thuyền kayak khám phá chiều sâu bí ẩn động Phong Nha khi mặt trời đă xuống núi. Trang bị gồm áo phao, mũ bảo hiểm, đèn đội đầu và chiếc máy ảnh là những thứ thiết yếu để có một hành tŕnh trải nghiệm thú vị.
Từ cửa động, chiếc kayak nhẹ nhàng trôi theo từng nhịp chèo đưa chúng tôi đến với vùng tối nằm sâu phía sau hệ thống đèn điện cuối cùng từ cửa động. Ở đây, nếu 1.200m mét đầu tiên trong ḷng động lấp lánh ánh sáng kỳ ảo và vẫn lao xao những âm thanh của đời thường vọng vào, th́ đoạn tiếp theo.
Phong Nha trở nên hoang sơ kỳ vĩ, bóng tối và ánh sáng đan xen, tiếng mái chèo khua nước ḥa trong tiếng đập cánh của chim én, của hàng đàn dơi, tiếng tí tách kiên nhẫn của những giọt nước chảy qua hàng chục triệu năm... chào đón chúng tôi. Không khí trong hang mát mẻ rất dễ chịu.
Càng vào sâu hơn bên trong vùng bóng tối, không gian của ḷng hang biến đổi liên tục theo ḍng chảy của nước và kiến tạo địa chất từ trăm triệu năm trước. Ḷng hang hẹp dần và trần hang như lùi lại tít trên cao. Sông chảy dích dắc, chúng tôi trong vai những tay chèo thuyền cự phách ngẩn ngơ trước nhiều lối rẽ bất ngờ. Với tay qua mạn thuyền, tôi gần như chạm vào những chùm thạch nhũ rủ xuống từ trần hang.
Ở vùng tối, các loài động vật càng kỳ lạ hơn, rất nhiều loài động vật sinh sống bên trong động mà không cần ánh sáng như cá, dơi, côn trùng… Ở không gian tối vĩnh cữu ấy, ánh sáng từ chiếc đèn đội trên đầu chỉ để soi gần, vừa đủ cho chiếc thuyền kayak lặng lẽ khua nước đưa chúng tôi trải nghiệm.
Những khối nhũ đá độc đáo.
Khi cách hang Bi Kư khoảng 100m, (là một nhánh hang nhỏ trong động Phong Nha), anh hướng dẫn viên chỉ tay vào một hốc đá nhỏ bên vách hangvà cho biết trong đó là chiếc chum cổ. Đây có thể là chiếc chum dùng đựng các hiện vật hoặc đựng hài cốt như cách an táng thường gặp của người Chăm cổ, bởi nơi phát hiện chum chỉ cách hang Bi Kư không xa. Chiếc chum nằm trên thành hang, sát mép nước ḍng sông ngầm, lại bị thạch nhũ che chắn nên rất khó phát hiện. Chính điều này khiến cả đoàn cảm thấy bị kích thích hơn với những bí ẩn đang chờ đợi phía trước.
Du khách chèo thuyền kayak tự ḿnh khám phá hang động vào ban đêm
Chúng tôi dừng chân ở hang Bi Kư, là nơi được đánh giá c̣n lưu giữ được nhiều nét văn hóa của người Chăm cổ, trong đó có những chữ viết trên thành hang. Gồm 97 bảng chữ khắc (c̣n gọi là Bi Kư) và 162 kư tự Champa viết trên vách đá trong động Phong Nha, ngay từ chuyến khảo sát đầu thế kỷ 20, một học giả người pháp tên là Pavi cũng cho rằng rất khó để đọc, khó để viết phỏng lại chính xác.
Những kư tự cổ c̣n lưu giữ trên vách đá trong động Phong Nha.
Cuối cùng ông Pavi chỉ nhận ra được một chữ và ông cho rằng đó là “capimala”. Sau này, theo giáo sư Trần Quốc Vượng, nếu đúng là chữ “capimala” th́ đó là tên một vị la hán, tổ thứ 13 của Phật giáo. Như vậy, đă hơn 116 năm kể từ khi nhà truyền đạo người Pháp Léopold Cad́ere phát hiện những kư tự Champa cổ viết trên vách đá nằm sâu trong động Phong Nha. Đến nay những kư tự đó vẫn c̣n là sự bí ẩn đối với các nhà khoa học trong và ngoài nước. Theo lời anh hướng dẫn viên tên hang Bi Kư có thể cũng được bắt nguồn từ đó.
Hang Bi Kư được ví như một thánh đường bởi chiều cao, độ dài và độ rộng. Trong hang có 2 cột thạch nhủ khổng lồ nối từ dưới đất lên trần hang, trông như hai sợi tơ trời.Đứng trước khung cảnh hùng vĩ và kỳ ảo như vậy, các thành viên trong đoàn đều rất háo hức, ai cũng tranh thủ chụp vài tấm h́nh làm kỷ niệm trước khi tiếp tục khám phá.
Tiếp tục thong dong uốn lượn, thắt mở bất ngờ, khi chúng tôi phân vân để tự hỏi ḿnh rằng ḍng sông sẽ tiếp tục đưa ta đến chốn nào, th́ bất chợt ḍng sông biến mất... Nơi ḍng sông ngầm biến mất giờ mở ra một không gian rộng lớn, ánh sáng mời ảo, không gian đậm chất liêu trai. Có lẽ v́ vậy mà người ta gọi nơi này là động Huyền Không. Trong đoạn hang động này, có một hồ nước được đặt tên là Xuyên Sơn Hồ rộng cả trăm mét vuông với màu nước xanh ngắt đă thực sự làm cả đoàn chúng tôi kinh ngạc. Điểm xuyết như ẩn như hiện hai bên thành hang động, giữa ḷng hồ là các khối thạch nhũ lấp lánh càng làm cho Xuyên Sơn Hồ thêm lạ lùng và bí hiểm. Tôi chưa hiểu hết nguồn gốc của tên gọi này, nhưng cảm giác vô ưu là có thật, khi tôi đứng ở đây, trên "viên cuội" khổng lồ có thể chứa được cả trăm người.
Đây cũng là điểm cuối cùng của chuyến hành tŕnh trải nghiệm chiều sâu bí ẩn 4.500m động Phong Nha. Sau khoảng thời gian dừng chân tận hưởng vẽ đẹp của tạo hóa chúng tôi bắt đầu quay trở ra.
Trên đường đi ngược ra, chúng tôi lại được dịp chiêm ngưỡng những tạo tác đặc biệt của tạo hóa mà lúc đi vào không quan sát được.
Ra đến cửa động lúc trời đă tối, ánh đèn đội đầu loáng nước càng làm không gian bí ẩn. Tấp vào băi cát bằng phẳng ngay cạnh cửa động, một bất ngờ khác chờ đón cả đoàn. Bộ phận hậu cần của đơn vị tổ chức tour đă chuẩn bị một bữa tiệc BBQ nhỏ với bếp than hồng và những món đặc sản dân dă mang đậm dấu ấn miền quê Phong Nha như khoai lang, bắp, tôm sông, bánh lọc và cả một con gà nướng mùi thơm hấp dẫn.
Giữa núi rừng Phong Nha, quây quần bên nhau thưởng thức các món ăn nướng nóng hổi sau hành tŕnh trải nghiệm chiều sâu bí ẩn hang động về đêm cảm xúc thật khó tả. Để rồi những ấn tượng về một chuyến trải nghiệm đầy cảm xúc cứ vương vấn, chắc chắn mỗi người trong nhóm chúng tôi đều phải công nhận rằng Phong Nha luôn đẹp, luôn thu hút dù bạn đă đến đó rất nhiều lần, nhưng mỗi lần đi vẫn là một trải nghiệm đầy mới mẽ.
Động Phong Nha vẫn c̣n nhiều bí ẩn khác nữa đang chờ đón các bạn đến và khám phá theo một hành tŕnh rất mới. Sau hơn hai mươi năm đón khách, tour du lịch mạo hiểm khám phá chiều sâu bí ẩn 4.500m động Phong Nha vào ban đêm đă mở ra một trang mới để du khách tiếp tục chiêm ngưỡng vẻ đẹp tuyệt tác từ quá tŕnh kiến tạo địa chất khu vực núi đá vôi Phong Nha - Kẻ Bàng. Ḍng sông ngầm sẽ đưa bạn đến nơi giao ḥa giữa ánh sáng và bóng tối, giữa hư và thực, đón nhận những ngọn gió kỳ lạ như thổi đến từ thiên đường. Bạn tôi, người đă có hàng ngàn lần dẫn du khách vào tham quan động Phong Nha, quen từng khúc quanh, ngả rẽ, nhưng lần đầu tiên chèo thuyền kayak tiến sâu vô động Phong Nha vào ban đêm đă để lại trong ḷng bạn những cảm xúc kỳ lạ...
Hiện nay, tour du lịch khám phá động Phong Nha bằng kayak vào ban đêm đang được Trung tâm du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng, đơn vị khai thác giảm giá chỉ c̣n 790.000 đồng/khách để kích cầu du lịch.