6 loại thuốc cảm lạnh bán tự do, có thể gây ra nguy hiểm cho sức khỏe

[trungthuc]

Hầu hết chúng ta, mỗi khi bị nghẹt mũi, bị đau nhức hoặc thấy khó chịu trong người, thường hay uống vài viên thuốc cảm lạnh bán tự do mà chẳng chiu đọc kỹ chỉ dẫn trên nhãn dán. Điều này thật sự không tốt bởi vì nhiều thuốc trị cảm lạnh (cold medications) không được an toàn như chúng ta tưởng vì chúng có thễ gây ra những tác dụng phụ có hại cho sức khỏe như làm gián đọan giấc ngủ, gây phụ thuộc vào thuốc, ngộ độc thuốc và thâm chí bị tử vong.

Dưới đây là 6 thuốc cảm lạnh bán tự do, nguy hiệm nhất cho sức khỏe

1/ Advil
Advil là tên thượng hiệu của ibuprofen, một trong những thuốc giảm đau thông thường nhất mà người ta hay dùng khi cảm thấy khó chịu. Ibuprofen là một thành phần của nhóm thuốc gọi là thuốc chống viêm không steroid (nonsteroidal anti-inflammatory drugs- NSAIDs) có công dụng làm giảm bớt khó chịu bằng cách hạ giảm các hormone gây đau và viêm khắp cơ thể.

Advil và các thuốc cùng loại khác đã được coi như là an toàn trong môt thời gian dài, nhưng kể từ năm 2015 lập trường của Cơ quan An toàn Thực phẫm và Dược phẩm (FDA) đã trở thành cứng rắn hơn sau khi duyêt xét các số liệu thống kê cho thấy có sư liên hệ giữa các thuốc cảm lạnh này với bệnh tim mạch. Không phải tất cà các cuộc nghiên cứu đều dẫn đến cùng một kết luận như trên, thế nhưng một sự duyệt xét "bắt mắt" (one eye-catching review) có liên quan đến hơn 116,000 bệnh nhân đã phát hiện cho thấy là các thuốc NSAIDs làm gia tăng nhiều rủi ro xảy ra các vấn đề xấu về tim mạch, và đặc biệt ibuprofen đã được cho là có dính líu lớn nhất với tỷ lệ đột quỵ ở tim.

2/ Tylenol PM
Cũng như nhiều loại thuốc cảm lạnh, Tylenol PM dựa vào thành phần chính acetaminophen để trị nhức đầu, bị khó chịu ở cơ bắp và khớp, và giảm sốt. Chất này hoàn toàn an toàn nếu dùng đúng cách, nhưng nhiều ngưởi đã uống vượt quá liều lượng. Theo Cơ quan An toàn Thực phẩm và Dược phậm (FDA) thì nếu sừ dụng quá nhiều acetaminophen sẽ dẫn đến sự tổn thương ở gan do dược tính này gây ra.

Vấn đề này không dừng ỏ đó. ProPublica khi cứu xét về ngộ độc thuốc thì đã phát hiện là acetaminophen có trách nhiệm về nhiều ca tử vong nhất so với các loai thuốc bán tự do (over the counter drugs) khác. Tuy nhiên, khó có thể đưa ra dẫn chứng cụ thể về điều này. Hấu hết các sự phát hiện chỉ cho thấy có sự tương quan mà thôi chứ không nhất thiết có nghĩa là acetaminophen là nguyên nhân gây ra tử vong. Trong nhiều trường hợp, người ta hay uống nhiều thứ thuốc cùng một lúc. Một vài những sự kết hợp thuốc như vậy có thể gây ra chết người, nhưng không có thể gán trách nhiệm tử vong cho một thành phần dược tính thuốc riêng biệt nào đó

Thế thì tại sao lại đặc biệt cần tách riêng Tylenol PM ra? Lý do là vì thuốc này còn dùng để giúp cho giấc ngủ cũng như làm nhẹ khó chịu nên có rất nhiều thành niên thường hay nuốt vài viên thuốc này để "trôi dạt vào giấc mơ" trong khi chẵng có bị cảm lạnh gì cả. Tác dụng gây buồn ngủ này là do chất kháng histamine tên là dephenhydramine có trong Tylenol PM. Theo SleepBetter.org thì nếu liên tục uống chất kháng histamine này sẽ làm cho tim đập nhanh và làm cho thuốc kém hiệu lực theo thời gian. Nếu bạn cứ càng uống nhiều Tylenol PM để ngủ được thì lại một lần nữa bạn sẽ rơi vào vấn đề sử dụng acetaminophen quá liều lượng như nói ở trên.

3/ Aspirin
Từ lâu aspirin được coi như là tiêu chuẩn vàng để giảm đau và hạ sốt, tuy vậy thuốc này thật ra khá nguy hiểm khi dùng cho trẻ em. Theo Healthline.com, dùng aspirin để trị nhiễm vi-rút cho trẻ em làm tăng nhiều rủi ro bị hội chứng Reye, một chứng bệnh hiếm có, gây tổn thượng nặng cho gan và lảm sưng não. Vì bất cứ lý do nào, điều này xảy ra thông thường hơn nhiều cho trẻ em. Nhiễm khuẩn như bệnh "thủy đậu" (chicken pox) chẳng hạn, thoạt đầu có thễ bị lầm lẫn với cảm lạnh, vì vây không nên cho trẻ em uống aspirin vì lỡ chúng có thể mắc phải chứng bệnh nào nghiêm trọng hơn.

Ngay cả đối với nhũng người trên 18 tuổi nhiều, dùng aspirin cũng có nguy hiểm. Tạp chi The New York Times báo cáo là dùng aspirin lâu dài có thể dẫn tới chứng loét bao tử (ulcer) và tăng rủi ro bị nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Tốt nhất là chỉ nên bắt đầu với một liều lượng khuyến cáo thấp nhất và chĩ dùng khi chỉ cần thiết mà thôi.

4/ NyQuil
Một số thành phần hoạt chất của NyQuil có thễ dẫn đến ảo giác (hallucination) và thậm chí làm bị động kinh (seizures) khi dùng với liều lượng đủ lớn. Thuốc này cũng có chứa acetaminophen mà nếu dùng quá liều lượng có thể gây tổn thương cho gan như đã trình bày ở trên.

Cũng như với Tylenol PM, nhiều người mặc dầu hoàn toàn khỏe mạnh thường hay uống NyQuil để cho dễ ngủ. Sở dĩ Nyquil có tác dụng như vậy là nhờ có chứa chất kháng histamine doxylamine. Mặc dầu chất này có thể kích thích ngủ khi bạn bị cảm lạnh, nhưng theo American Family Physician thì thường ra nó không có hiệu lực nhiều mà còn làm giảm phẩm chất giấc ngủ và có thể làm bạn bị buồn ngủ cả vào ban ngày. Điều này có nghĩa là dùng thuốc NyQuil một thời gian lâu dài như là thuốc trợ ngủ có thể vừa làm cho thuốc mất hiệu lực và vừa gây ra nghiện thuốc nữa

5/ Sudafed Congestion
Đây là một trong những thuốc trị nghẹt mũi (nasal congestion) hiệu nghiệm nhất do khả năng làm cho các mạch máu trong mũi bị thu hẹp lại. Sudafed còn là một thuốc được các nhà thuốc kiểm soát chặt chẽ: mặc dầu thuốc có thể bán không cần toa bác sĩ nhưng bạn chĩ có thễ được mua một số lượng nhất định và trực tiếp qua dược sĩ phụ trách. Lý do là vì thành phần chính của thuốc Sudafed là pseudoephedrine, chất này có thễ chuyễn hóa thành methamphetamine.

Mặc dầu chẳng mấy ai nghĩ tới việc chế biến Sudafed ra thành meth, nhưng một số người có thể dùng thuốc này quá liều lượng để được "phê" (get high). Và trong một số trường hợp, điều này sẽ không tốt cho tim. Một bảng phân tích tổng hợp nhiều cuộc nghiên cứu đã phát hiện là chất pseudoephedrine có liên hệ với sự tăng vừa phải cao huyết áp và nhịp tim. Thế nhưng đối với một số người có huyết áp cao thì sẽ tăng quá mức an toàn

Ngoài ra, chất pseudoephedrine cũng còn có thể tương tác với bất cứ thuốc nào khác bạn đang uống. Theo Everyday Health thuốc trị nghẹt mũi này có thể tương tác với các thuốc chống trầm cảm và các thuốc trị ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder). Vì vậy tốt nhất trước khi dùng Sudafed bạn nên hõi ý kiến bác sĩ trước.

6/ Thuốc ho & cảm lạnh Dimetapp cho trẻ em
Vấn đề của thuốc Dimetapp dành cho trẻ em và các loại thuốc tương tự là bên trong các thuốc này có chứa dextromethorpan. Chất này có thể ức chế cơn ho nhưng lại khó được chuyển hóa (metabolizing) cho các trẻ em nên dễ dẫn đến chuyện gây ngộ độc (toxicity).

Khuyến cáo hiện nay là tránh không cho các trẻ em dưới 2 tuổi uống si-rô ho, nhưng theo Mayo Clinic các cuộc nghiên cứu đang được tiến hành để quyết đinh xem có nên dùng cho các trẻ em lớn tuổi hơn hay không. Trong nhiều trưởng hợp, có nhiểu phép trị liệu khác cũng hiệu nghiệm như Dimetapp, chẳng hạn như dùng máy giữ ẩm (humidifier) cũng như các thuốc nhỏ mũi (nasal drops).

Đáng ngạc nhiên là si-rô ho thậm chí còn nguy hiễm hơn đối với các trẻ em lớn tuổi vì nguy cơ lạm dụng (abuse). Philly.com cho biết, điều này xảy ra thông thường nhiều hơn là người ta nghĩ và có thể dẫn đến bị động kinh, hôn mê hoặc tử vong. Mặc dầu đã có bằng chứng cho thấy việc lạm dụng dextromethorpan đã giảm sút, nhưng một số rủi ro vẫn còn đó.