Các thái y chữa bệnh cho hoàng đế Trung Hoa không được hưởng nhiều vinh hoa bổng lộc mà luôn phải lo âu, ăn ngủ không yên bởi không cứu được vua th́ chẳng thoát được cảnh mất đầu.
Ngự y thời nhà Thanh. Ảnh minh họa: Chinadaily
Thái y là tên gọi khác của Ngự y, là những danh y được các địa phương tiến cử vào cung. Họ có nghĩa vụ chẩn trị bệnh cho hoàng đế và hoàng tộc dưới thời phong kiến Trung Quốc. Nếu các bề trên sổ mũi, nhức đầu thông thường th́ không sao, nhưng nếu gặp phải trường hợp bệnh nặng th́ trách nhiệm của Thái y vô cùng nặng nề.
Xưa nay, từ hoàng đế tới các phi tần đều sống trong nhung lụa xa hoa, bữa ăn gồm đủ loại sơn hào hải vị. Thói quen sinh hoạt, ăn uống thừa thăi, không điều độ khiến vua, quan, phi tần ít nhiều đều có những vấn đề về sức khỏe. Người thân phận cao quư nhưng cơ thể suy nhược, hễ mắc bệnh thường khó chữa, những lúc như vậy Thái y trở thành kẻ chịu tội, bởi tất cả đều từ cái sự "bất tài vô dụng" của họ mà ra.
Theo Ifeng, Thái y vào cung nhậm chức, kể cả có tay nghề cao vào loại bậc nhất cũng có lúc phải hối lộ để qua cửa quan nội phủ và các thái giám. Đôi khi gặp may, lập công chữa khỏi bệnh cho vua, quan, th́ được thưởng chút bổng lộc, nhưng chuyện cả đời hưởng vinh hoa, danh vọng không hề dễ dàng. Thậm chí, những ân huệ họ được nhận c̣n không đủ để bù đắp khoản hối lộ khi vào cung. Những người có quan lộ thực sự hanh thông rất hiếm hoi, chỉ đếm được trên đầu ngón tay.
Cuộc sống cung cấm, ngày ngày chứng kiến cảnh đấu đá, mưu mô hiểm độc chốn hậu cung, nhiều lúc thái y là người phải giơ đầu chịu báng. Chỉ cần một lần kê sai đơn thuốc, để xảy ra chuyện chắc chắn không thoát khỏi cảnh mất đầu. V́ vậy, hầu hết các các danh y đều coi việc vào cung là con đường nguy hiểm, thậm chí chỉ cần phong thanh thấy tin phải vào cung là họ đă t́m mọi cách tháo chạy.
Khi quân hay vâng mệnh
Việc "kê đơn" của Thái y thực tế không phải lúc nào cũng trên cơ sở "bắt bệnh". Một số Hoàng đế biết chút kiến thức về y học thường xuyên nghi ngờ, chỉ trích những đơn thuốc mà Thái y đă kê. Quang Tự là vị Hoàng đế như vậy.
Lịch sử ghi lại, Hoàng đế Quang Tự từ nhỏ cơ thể gầy yếu, lớn lên bệnh tật đầy ḿnh, thể chất suy nhược, tinh thần u uất, tính cách không những nhu nhược, đa nghi, lại c̣n cố chấp, ngang ngược. Tính cách như vậy, cộng với việc có chút hiểu biết về y học nên khi bệnh nặng, trong t́nh trạng phải cầu cứu tới thái y chữa bệnh nhưng vẫn không ngừng mắng nhiếc, tỏ ra hoài nghi và bắt thái y kê đơn, trị bệnh theo chỉ đạo của ḿnh.
Thái y không vâng mệnh sẽ phạm vào tội "khi quân", mà nếu vâng mệnh, kê đơn không căn cứ trên t́nh h́nh thực tế của người bệnh, lẽ đương nhiên sẽ không hiệu quả. Và khi bệnh t́nh không thuyên giảm, thậm chí trầm trọng hơn, th́ thái y cuối cùng chỉ c̣n con đường chết.
Quá tŕnh trị bệnh cho quan lại trong triều thường được quyết định ngay từ đơn thuốc đầu tiên. Ai cũng muốn uống thuốc vào lập tức phải có công hiệu, nhưng thực tế lại không như vậy. Hậu quả là Thái y phải chịu trừng phạt, nhẹ th́ khiển trách, nặng th́ chịu những h́nh phạt vô cùng nghiêm khắc.
Năm thứ 45 đời vua Khang Hy (1706), Thái y viện Viện Sử Tôn và các thái y khác tuân lệnh vua trị bệnh cho Nội đại thần Chính Hoàng Kỳ. Việc chữa trị tiến triển chậm khiến vua không hài ḷng, nổi trận lôi đ́nh đến mức phê vào chiếu: "Dùng nhầm phải lang băm th́ kết quả luôn như vậy". Bị hoàng đế phê như thế, thái y không c̣n chốn dung thân, chứ chưa nói đến cơ hội để thể hiện tài năng chữa bệnh.
Thông thường, khi hoàng đế băng hà, bất kể lư do ǵ, chỉ cần không chữa trị được th́ kẻ chết đầu tiên là các thái y. Do đó, sau khi Quang Tự qua đời, Thái y viện Viện sử Trường Trọng Nguyên, Ngự y Toàn Thuận, Y sĩ Trung Tuyên… đều bị kết tội không tận t́nh cứu chữa cho vua, lập tức cách chức và chờ xử tội. Khi vua được coi là "Thiên tử" và lời của vua luôn là "Thánh chỉ" th́ các thái y có lư cũng trở thành kẻ vô lư.
Vinh hoa trong cắn rứt
Các thái y chữa bệnh cho Từ Hy Thái hậu không dám ngẩng đầu lên nh́n bà, cũng không được chạm tay vào bà mà phải bắt mạch qua sợi dây mảnh. Ảnh: Imavision
Một số Thái y thực sự có tài và gặp thời, được hưởng vinh hoa phú quư nhưng cuộc sống cũng không toàn vẹn. Bính Phúc Thần, người từng trị bệnh cho Từ Hy Thái hậu, là một ví dụ. Phúc Thần vốn là danh y lừng lẫy khắp vùng, khi Từ Hy lâm bệnh, ông được triệu vào cung.
Sau thời gian chữa trị, Từ Hy khỏi bệnh nhanh chóng, ông được thái hậu ban cho bốn chữ "Chức Nghiệp Tu Minh" cùng rất nhiều bổng lộc. Đến khi thái hậu bệnh khỏi hoàn toàn, Phúc Thần muốn rời cung về quê th́ "Lăo phật gia" không cho phép, v́ "bệnh mới tuy đă chữa xong nhưng bệnh cũ vẫn c̣n" và bắt ông phải ở lại để tiếp tục hầu hạ. Lẽ đương nhiên, Bính Phúc Thần không c̣n cách nào khác ngoài việc tuân chỉ.
Không ngờ, trong thời gian Bính Phúc Thần chữa bệnh cho Từ Hy th́ quê của ông lại bị bệnh dịch hoành hành, người nhà của ông đều bị bệnh, con gái của ông cũng qua đời. Em trai Phúc Thần viết thư cho ông mà than rằng: "Anh tôi bản lĩnh, y thuật thiên tài, nhưng không cứu được người trong gia tộc, chẳng khác nào người thợ mộc không đóng nổi chiếc giường cho ḿnh".
Bính Phúc Thần đọc thư, trong ḷng đau đớn, phẫn uất nhưng chẳng thể bày tỏ cùng ai. C̣n về việc nhận được ân huệ của Từ Hy giữ lại trong cung, ông biết đó không phải là việc ǵ hay, ngược lại ngày đêm lo âu, ăn ngủ không yên.
Sau này, ông tâm sự với một người bạn rằng: "Chuyện này trách nhiệm nặng nề, không biết khi nào mới kết thúc. Cuộc đời Thái y gian nan trắc trở, việc lần này tôi đă cố gắng hết sức, may mắn là thành công, nếu không các Thái y và các danh y trong thiên hạ cũng phải đắc tội".
Những lời này đều thể hiện t́nh cảnh của Bính Phúc Thần khi đó, trong ḷng ông lo âu, sợ hăi và đầy mâu thuẫn, bứt rứt không yên.
Cuộc sống của các Thái y ngày đêm chăm lo sức khỏe của Thái hậu, Hoàng đế quả đúng như câu "Làm bạn với vua như làm bạn với hổ". C̣n những chuyện ghen ghét, đố kỵ, hăm hại nhau trong Thái y viện th́ trở thành chuyện đương nhiên, được kể lại nhiều không kể xiết.
Quỳnh Phương/ZING
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
