Điều ǵ xảy ra khi bạn không rửa tay sau khi đi vệ sinh?
Bạn có khi nào “quên” rửa tay sau khi sử dụng nhà vệ sinh không?
Nếu không rửa tay bằng xà pḥng và nước sau khi sử dụng nhà vệ sinh có thể gây nguy hiểm cho bạn
Nếu bạn ra khỏi nhà vệ sinh mà không rửa tay hoặc rửa không đúng cách, th́ bài viết này là dành cho bạn. Nếu bạn rơi vào trường hợp này, bạn đang mắc một sai lầm lớn. Không rửa tay bằng xà pḥng và nước sau khi sử dụng nhà vệ sinh có thể gây nguy hiểm cho bạn, theo Times of India.
1. Thói quen xấu có thể khiến bạn mắc bệnh
Nhà vệ sinh là nơi sinh sản của các mầm bệnh và nếu bạn đang sử dụng nhà vệ sinh công cộng, nó có thể c̣n tồi tệ hơn nữa, bởi v́ bạn không biết ai đă chạm vào cái ǵ.
Khi bạn không rửa tay, vi trùng sẽ truyền từ tay bạn sang bất cứ thứ ǵ bạn chạm vào, điều này dẫn đến mầm bệnh bên trong con người bạn. Từ nhiễm trùng đường ruột nhẹ cho đến một loại virus corona mới, bạn có thể mắc tất cả chúng nếu không rửa tay.
Chỉ rửa tay trước khi ăn là không đủ. Bởi v́ khi bạn rời khỏi chỗ trống mà không rửa tay và chạm vào đồ vật, chẳng hạn như điện thoại di động hoặc chai nước, bạn sẽ truyền vi trùng sang những thứ đó. Mỗi khi bạn chạm vào các vận dụng này, bạn đang “tiếp cận” lại tất cả các vi trùng.
2. Có thể làm hỏng da của bạn
Điều ǵ xảy ra khi bạn không rửa tay sau khi đi vệ sinh? - ảnh 1
Đừng bao giờ quên rửa tay sau khi sử dụng nhà vệ sinh, nhất là nhà vệ sinh công cộng
Da của bạn là siêu nhạy cảm. Khi dùng tay đầy vi trùng chạm vào da, bạn có nguy cơ mắc các bệnh về da. Bạn có thể bị phát ban, nổi mụn và kích ứng da, theo Times of India.
3. Bạn có thể khiến người khác bị bệnh
Bạn có thể trở thành người mang mầm bệnh và bất cứ ai tiếp xúc với tay hoặc bề mặt bạn đă chạm vào cũng có thể bị bệnh.
4. Cách rửa tay đúng theo Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh Mỹ
- Rửa sạch tất cả các vùng da tiếp xúc của tay bạn
- Xả tay qua nước và thoa xà pḥng để rửa sạch vi trùng
- Xoa phía sau ḷng bàn tay và giữa các ngón tay
- Chà sạch cả móng tay
- Vi trùng lây lan ngay lập tức trên tay ướt, v́ vậy bạn phải lau khô tay đúng cách sau khi rửa tay
- Không vứt khăn giấy sau khi lau tay. Giữ khăn giấy để dùng nó mở cửa, sau đó loại bỏ nó v́ nó chạm vào tay nắm cửa. Lưu ư rằng tay nắm cửa có thể khiến bạn tiếp xúc với vi trùng do ai đó không rửa tay để lại, theo Times of India.
Điều tuyệt vời ǵ xảy ra khi bạn uống nước chanh mỗi ngày trong 1 tuần?
Quyên Quân
Quyên Quân
1 2 3 4 5
00:10 - 16/04/2020 7 THANH NIÊN ONLINE
Có nhiều lư do chứng minh uống nước chanh hằng ngày là một thói quen tốt, và theo các chuyên gia th́ bạn chỉ cần uống 7 ngày đă có thể nh́n thấy sự khác biệt.
Uống nước chanh hằng ngày là một thói quen tốt, và theo các chuyên gia th́ bạn chỉ cần uống 7 ngày đă có thể nh́n thấy sự khác biệt /// Shuttestock
Uống nước chanh hằng ngày là một thói quen tốt, và theo các chuyên gia th́ bạn chỉ cần uống 7 ngày đă có thể nh́n thấy sự khác biệt
SHUTTESTOCK
Sau đây là những điều sẽ xảy ra sau khi bạn uống nước chanh mỗi ngày trong 7 ngày, theo trang tin Fitness Engage.
1. Hơi thở tươi mát hơn
Nếu bạn phát ngán với kẹo cao su hoặc nhai kẹo bạc hà mỗi khi bạn phải nói chuyện gần gũi với ai đó, nước chanh có thể là câu trả lời. Mùi đặc trưng của chanh có thể trung ḥa các mùi khác, cho dù đó là trên bàn ăn hay trong miệng của bạn.
Uống một ít nước chanh sau bữa ăn có hành, tỏi, cá hoặc phô mai xanh có thể xóa sạch “bằng chứng” c̣n “vương vấn”. Chanh cũng góp phần kích thích sản xuất nước bọt giúp làm sạch miệng. Một cái miệng khô, chẳng hạn như khi bạn thức dậy vào buổi sáng, thực sự có mùi nặng hơn do sự phát triển quá mức của vi khuẩn, theo Fitness Engage.
2. Giữ làn da trẻ hơn
Khi bạn uống nước chanh mỗi ngày, bạn đă thêm nước vào thói quen chăm sóc da của bạn. Da được tiếp nước trông mịn màng và căng hơn, làm giảm sự xuất hiện của các nếp nhăn. Khi bạn được cung cấp đủ nước, cơ thể bạn cũng có nhiều cơ hội để thải độc tố qua mồ hôi.
Việc thêm chanh vào nước giúp tăng lượng vitamin C - chất dinh dưỡng có tác dụng mạnh mẽ trong việc sản xuất collagen và elastin, vốn là những yếu tố giúp da khỏe mạnh mà vẫn linh hoạt. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn nhiều vitamin C cũng sẽ làm giảm nếp nhăn, điều mà mọi người đều muốn.
3. Nạp thêm vitamin C
Vitamin C là một chất chống ô xy hóa thiết yếu, có thể vô hiệu hóa các gốc tự do có hại trước khi chúng làm tổn thương tế bào.
Do đó, việc đảm bảo hấp thu mức khuyến nghị hằng ngày được cho là có thể giảm nguy cơ đột quỵ, huyết áp cao và bệnh tim mạch. Do cơ thể chúng ta không tổng hợp vitamin C từ các chất dinh dưỡng khác, chúng ta cần nạp mức khuyến nghị hằng ngày đó từ thực phẩm. Nước chanh có thể giúp bạn đạt mức 60 mg mỗi ngày, theo Fitness Engage.
4. Giảm cân dễ dàng hơn
Chúng tôi có thể nói với bạn trước rằng nước chanh không phải là một sản phẩm giảm cân thần kỳ. Uống nước chanh mỗi ngày không phải là điều duy nhất bạn cần làm để giảm cân thành công. Tuy nhiên, những người uống nước chanh có xu hướng ghi nhận giảm cân dễ dàng hơn. Không rơ tại sao, nhưng nhiều khả năng việc uống thêm nước có hương vị có thể giúp bạn cảm thấy no giữa các bữa ăn, theo Fitness Engage.
Nhưng đừng quên những chất chống ô xy hóa polyphenol trong chanh đă được chứng minh có thể hỗ trợ giảm cân ở chuột.
Các nghiên cứu phát hiện ra rằng chanh làm giảm tăng cân ở chuột bất chấp chế độ ăn nhiều chất béo, và khả năng kháng insulin cũng được cải thiện. Nghiên cứu trên người là cần thiết để thẩm định những kết quả đầy hứa hẹn này.
5. Ổn định tâm trạng
Mùi hương tăng sinh lực và trung ḥa mùi của chanh cũng có thể làm giảm stress và giữ cho bạn b́nh tĩnh. Đó là lư do tại sao dầu chanh là một thành phần phổ biến trong các loại dầu hương liệu. Khi bạn uống chanh, bạn sẽ có được lợi ích giảm stress tương tự cộng với tác dụng tích cực của kali trong trái cây. Kali rất quan trọng trong việc điều ḥa huyết áp, và huyết áp cao là yếu tố chính trong trải nghiệm stress của bạn.
Nếu bạn uống nước chanh ấm, bạn sẽ trải nghiệm thêm các hiệu ứng xoa dịu. Hăy thử uống một ít nước chanh trước khi bạn dùng đến rượu sau một ngày đặc biệt khó khăn.
6. Ngăn ngừa sỏi thận
Ngay cả khi bạn chưa bao giờ bị sỏi thận, bạn vẫn có thể cảm nhận được mức độ gây đau đớn của chúng. Hầu hết sỏi thận về cơ bản là khoản tích tụ canxi, và bạn có thể giảm nguy cơ h́nh thành một viên sỏi bằng cách bổ sung nhiều a xít citric trong chế độ ăn uống của ḿnh.
Chanh là một loại trái cây có chứa nhiều a xít citric - trên thực tế, chỉ ½ cốc nước chanh đă chứa cùng mức a xít citric như các loại thuốc được kê toa để chữa sỏi thận. Uống đủ nước cũng là một phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe thận, v́ vậy uống nước chanh hằng ngày có thể là một biện pháp pḥng ngừa tuyệt vời khi nói đến vấn đề sỏi thận, theo Fitness Engage.
Nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc bàng quang là một trong những t́nh trạng bệnh gây nhiều đau đớn và dễ mắc phải. Một cách để giảm thiểu sự xuất hiện các bệnh nhiễm trùng này là giữ cho nước tiểu có tính kiềm. A xít citric, vốn có nhiều trong chanh, có thể tạo ra những sản phẩm phụ kiềm hóa khi được tiêu hóa.
Uống nước chanh hằng ngày giúp duy tŕ độ pH kiềm trong đường tiết niệu. Tuy nhiên, nó không ảnh hưởng đến độ pH trong máu của bạn. Thận của bạn làm công việc đó, và chế độ ăn uống không có liên hệ với quá tŕnh này, theo trang tin Fitness Engage.
Uống nước cam, chanh, ăn gừng, sả có ngăn ngừa được bệnh Covid-19?
Khải Linh
Khải Linh
1 2 3 4 5
00:06 - 15/04/2020 1 THANH NIÊN ONLINE
Tôi thấy trên mạng và nhiều người “truyền tai” chỉ nhau là uống nước cam, chanh, ăn gừng, sả… có tác dụng nâng cao sức đề kháng, pḥng ngừa bệnh Covid-19. Điều này có đúng không? (Ngô Bảo Gia, 46 tuổi, ngụ Đồng Nai)
Nước chanh cũng có tác dụng giúp nâng cao hệ miễn dịch, hạn chế sự phát triển của virus hoặc vi khuẩn /// Ảnh minh họa: Shutterstock
Nước chanh cũng có tác dụng giúp nâng cao hệ miễn dịch, hạn chế sự phát triển của virus hoặc vi khuẩn
ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK
Thạc sĩ - bác sĩ Lê Thuận Linh, Trưởng khoa Dinh Dưỡng tiết chế, Bệnh viện Quận Thủ Đức (TP.HCM):
Cam là một loại trái cây chứa nhiều chất xơ và chất dinh dưỡng hỗ trợ tăng cường sức khỏe tổng thể.
Trong 100 g nước cam chứa khoảng 69,7 mg vitamin C. Vitamin C hỗ trợ tăng cường kích thích sản xuất bạch cầu, từ đó tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại bệnh tật. Ngoài ra, cam c̣n là nguồn vitamin A, vitamin B, canxi, kali, magiê cao… giúp hoạt động của hệ thống miễn dịch luôn ở trạng thái tốt nhất.
Chanh cũng là loại quả có thành phần vitamin C cao với 40 mg/100g dịch chanh. Ngoài ra, chanh cũng chứa rất nhiều vitamin B1, riboflavin, kali và magiê. Nước chanh cũng có tác dụng giúp nâng cao hệ miễn dịch, tăng khả năng kháng khuẩn, làm tăng khả năng bài tiết mồ hôi giúp chữa cảm sốt và ớn lạnh khá hiệu quả, đồng thời giúp kiềm hóa cơ thể hạn chế sự phát triển của virus hoặc vi khuẩn.
Gừng là một loại thực vật hay được dùng làm gia vị và thuốc. Các thành phần có trong tinh dầu gừng giúp kháng viêm, tăng cường miễn dịch, giàu chất chống ô xy hóa, có tác dụng tiêu đờm, giải cảm, chữa ho, kích thích tiêu hóa.
Sả là một loại gia vị tuyệt vời trong bữa ăn hằng ngày và là vị thuốc tốt cho sức khỏe, có tác dụng ngăn ngừa ung thư, giải cảm, giải độc và giảm cân. Nhờ tác dụng tiêu đờm, thông khí và sát trùng nên cây sả được sử dụng nhiều trong các bài thuốc trị ho, giải cảm, giúp xông ra mồ hôi chữa cảm sốt, phong hàn…
Như vậy các thực phẩm trên đều có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch giúp cơ thể tăng sức đề kháng trước dịch bệnh. Đồng thời, một số thực phẩm giúp kháng viêm, giải độc tăng cường khả năng đẩy lùi vi khuẩn ra khỏi cơ thể.
Ngoài ra, trong mùa dịch Covid-19, mọi người cần có sự lựa chọn thực phẩm thông thái. Ngoài các thực phẩm giàu vitamin C như các loại rau xanh đậm và trái cây th́ c̣n cần tăng cường các thực phẩm giàu vitamin A, vitamin E, vitamin D. Các loại vitamin này đều có vai tṛ quan trọng trong tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể. Đồng thời cần thận trọng khi tiêu thụ các thực phẩm động vật sống, chưa nấu chín kỹ.
Các món chiên nướng cũng tăng khả năng gây viêm và làm suy yếu hệ miễn dịch do đó cần hạn chế.
Bên cạnh đó cần lưu ư uống nhiều nước, giữ ấm cơ thể và nghỉ ngơi đầy đủ tránh thức khuya để tăng cường đề kháng chống lại dịch bệnh .
Tất cả những loại thực phẩm tốt kể trên có thể giúp hỗ trợ cho hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây bệnh xâm nhập. Tuy nhiên, thực phẩm sẽ không có tác dụng làm giảm nguy cơ nhiễm Covid-19 đối với những trường hợp tiếp xúc gần với bệnh nhân hoặc người nghi nhiễm Covid-19 mà không có biện pháp pḥng hộ nào.
V́ vậy, để pḥng ngừa lây nhiễm Covid-19, điều quan trọng là mọi người cần nghiêm túc pḥng bệnh theo các khuyến cáo của Bộ Y tế, đồng thời dinh dưỡng tốt để tăng cường sức khỏe, đề kháng của cơ thể.
Trong cuộc chiến chống lại dịch bệnh Covid-19, vũ khí mạnh nhất của cơ thể chính là hệ miễn dịch khỏe mạnh.
Nếu thấy ḿnh bị cảm lạnh thường xuyên hơn mức trung b́nh hoặc bệnh kéo dài, đó có thể là dấu hiệu của hệ miễn dịch bị suy yếu /// Ảnh minh họa: Shutterstock
Nếu thấy ḿnh bị cảm lạnh thường xuyên hơn mức trung b́nh hoặc bệnh kéo dài, đó có thể là dấu hiệu của hệ miễn dịch bị suy yếu
ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK
Sức đề kháng yếu khiến cho cơ thể dễ bị virus gây bệnh xâm nhập vào tấn công cơ thể.
V́ vậy, nhận biết được hệ miễn dịch đang bị suy yếu để có biện pháp tăng cường là rất quan trọng, theo Bustle.
Tất nhiên, không cần phải căng thẳng trước những thay đổi của cơ thể.
Tiến sĩ Millard D. Collins, Chủ tịch Đại học Y khoa Meharry (Mỹ), cho biết một số người nhận biết hệ miễn dịch bị suy yếu khi thay đổi tâm trạng, cảm giác thèm ăn hoặc buồn ngủ, nhưng thường bỏ qua các dấu hiệu và dấu chỉ.
Những dấu hiệu này là những lời cảnh báo quan trọng cần phải nói với bác sĩ trước khi phát triển thành vấn đề nghiêm trọng.
Khi đó, có thể cần phải thay đổi lối sống như tạo thói quen tập thể dục thường xuyên và thư giăn thường xuyên hơn để giảm mức độ căng thẳng.
Cơ thể sẽ cảm ơn bạn đă chăm sóc hệ miễn dịch của ḿnh.
Sau đây là 5 dấu hiệu cảnh báo có thể hệ miễn dịch của bạn đang suy yếu, theo Bustle.
1. Cảm lạnh dai dẳng
Đối với người lớn khỏe mạnh, cảm lạnh thông thường không có ǵ nghiêm trọng, nhưng có lẽ không phải là bệnh triền miên từ tháng này đến tháng khác.
Tiến sĩ Navya Mysore, bác sĩ chăm sóc chính của dịch vụ chăm sóc sức khỏe One Medical (Mỹ), cho biết: "Nếu thấy ḿnh bệnh thường xuyên hơn mức trung b́nh hoặc bệnh kéo dài hơn b́nh thường, đó có thể là dấu hiệu của hệ miễn dịch bị suy yếu", theo Bustle.
2. Nổi hạch thường xuyên
Các hạch bạch huyết đặc biệt dễ t́m thấy ở cổ, háng và nách. Khi chúng lọc chất lỏng bạch huyết, các tế bào bạch cầu lympho tiêu diệt vi khuẩn và các “kẻ xâm lược” khác.
Các hạch bạch huyết sẽ sưng lên khi chúng chống lại nhiễm trùng hoặc chấn thương. Nếu nổi hạch kéo dài, có nghĩa là hệ miễn dịch đang gặp khó khăn trong việc chống lại một mầm bệnh.
3. Nhiễm trùng lặp đi lặp lại
Mọi người đều bị nhiễm trùng mọi lúc mọi nơi. Nhưng khi hệ miễn dịch yếu, nó sẽ khó tiêu diệt vi khuẩn. Dẫn đến nhiễm trùng không dứt mà tái phát nhiều lần, theo Bustle.
"Một người có hệ miễn dịch yếu có khả năng bị nhiễm trùng thường xuyên hơn những người khác và việc nhiễm trùng có thể nặng hơn hoặc khó điều trị hơn", tiến sĩ Autumn Burnette, từ Đại học Howard (Mỹ), cho biết.
4. Vết thương lâu lành
Hệ miễn dịch kiểm soát thiệt hại khi bị vết thương, chuyển máu giàu chất dinh dưỡng đến giúp cơ thể chữa lành và tái tạo làn da mới.
Quá tŕnh chữa lành vết thương này phụ thuộc vào các tế bào miễn dịch khỏe mạnh.
Tuy nhiên, nếu hệ miễn dịch yếu, làn da có thể khó tái tạo, tiến sĩ Mysore nói. Thay vào đó, vết thương sẽ không chịu lành, theo Bustle.
5. Mệt mỏi liên tục
"Nếu ngủ đủ giấc mà vẫn bị kiệt sức, th́ nên xem xét liệu hệ thống miễn dịch đang cố nói điều ǵ đó", tiến sĩ Burnette cho biết.
Khi hệ miễn dịch đấu tranh, mức năng lượng cũng vậy. Cơ thể đang cố gắng tiết kiệm năng lượng để cung cấp cho hệ miễn dịch. Kết quả là bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ dù có ngủ nhiều bao nhiêu, theo Bustle.
Trước t́nh h́nh dịch bệnh COVID-19 đang bùng phát, bạn cần bảo vệ chính ḿnh bằng cách tăng sức đề kháng của cơ thể.
Gừng, tỏi, hoa cúc tím, quả mọng... là những thực phẩm giúp cơ thể tăng sức đề kháng /// Ảnh minh họa: Shutterstock
Gừng, tỏi, hoa cúc tím, quả mọng... là những thực phẩm giúp cơ thể tăng sức đề kháng
ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK
Có nhiều loại thực phẩm giúp tăng sức đề kháng. Và bạn nên thêm những thực phẩm này vào chế độ ăn uống, theo The Health Site.
Sau đây là những loại thực phẩm giúp tăng cường khả năng miễn dịch.
1. Tỏi
Các thí nghiệm đă chỉ ra rằng tỏi có hiệu quả cao trong việc tiêu diệt vô số vi sinh vật gây nhiễm trùng. Tỏi chứa allicin kích thích các tế bào bạch cầu và các tế bào miễn dịch để tiêu diệt virus cảm lạnh và cúm, nấm và vi khuẩn, theo The Health Site.
2. Rễ hoàng kỳ
Rễ hoàng kỳ, một vị thuốc đông y, có đặc tính tăng sức đề kháng. Các nghiên cứu đă chỉ ra rằng hoàng kỳ có thể kích thích hệ miễn dịch, kháng khuẩn và kháng viêm, chữa cảm lạnh và cúm, theo The Health Site.
3. Rễ cam thảo
Tạp chí Virus học Trung Quốc đă công bố một đánh giá xác nhận hoạt động tăng cường hệ miễn dịch của rễ cam thảo do hàm lượng triterpenoid của nó. Một nghiên cứu khác ghi nhận chất chống ô xy hóa trong cam thảo có tác dụng tẩy gốc tự do và kích thích miễn dịch.
4. Rau kinh giới
Rau kinh giới chứa hai hợp chất mạnh, carvacrol và thymol, có đặc tính kháng khuẩn và kháng nấm mạnh mẽ.
5. Quả mọng bảo vệ phổi
Đây là một nguồn giàu resveratrol, có thể giúp chống lại virus. Quả mọng cũng rất giàu chất chống ô xy hóa, mà Hiệp hội Ung thư Mỹ lưu ư là có thể bảo vệ phổi. V́ vậy, nên ăn nhiều nho, quả việt quất, dâu tây và quả mâm xôi rất tốt cho phổi.
6. Gừng
Gừng dày đặc chất dinh dưỡng có thể giúp làm sạch hệ bạch huyết và chống nhiễm trùng, theo The Health Site.
7. Nấm
Nấm có chứa selen và vitamin B2 và B3, giúp tăng cường hệ miễn dịch, nhất là nấm hương và nấm Linh Chi.
8. Hàu
Hàu chứa nhiều kẽm hơn bất kỳ loại thực phẩm nào khác. Kẽm đă được chứng minh là có khả năng chống viêm và chống ô xy hóa mạnh mẽ, theo The Health Site.
9. Ổi
Một trái ổi có lượng vitamin C nhiều hơn 350% so với một quả cam và nhiều loại trái cây được sử dụng trong y học.
10. Sữa chua
V́ sữa chua là một nguồn thực phẩm sinh học tuyệt vời, nó thường đứng đầu danh sách các thực phẩm tăng cường miễn dịch. Một số chủng như men vi sinh Bifidobacterium lactis đă được chứng minh là có hiệu quả tăng cường sức đề kháng, theo The Health Site.
11. Các loại đậu
Đậu chứa rất nhiều kẽm, đây là khoáng chất cần thiết để tạo ra các tế bào T, một loại tế bào bạch cầu giúp chống nhiễm trùng, theo trang She Knows.
12. Hoa cúc tím Echinace
Sử dụng thường xuyên hoa cúc tím và trà thảo dược có lợi cho hỗ trợ miễn dịch và sức khỏe tổng thể. Hoa cúc tím chứa hợp chất echinacein có tác dụng ức chế vi khuẩn và virus xâm nhập các tế bào khỏe mạnh, theo The Health Site.
Hệ miễn dịch tấn công virus như thế nào?
Tiến sĩ Phạm Trường Sơn
Tiến sĩ Phạm Trường Sơn
(từ Hungary)
04:07 - 14/03/2020 9 THANH NIÊN
Hệ miễn dịch là bộ phận đặc biệt phức tạp có ở mọi nơi trong cơ thể để chống lại sự xâm nhập của kẻ ngoại lai như: virus, vi khuẩn, nấm gây bệnh... Không có hệ miễn dịch, chúng ta chết trong ṿng vài tuần.
Hăy củng cố hệ miễn dịch để pḥng và vượt qua dịch bệnh /// Ảnh minh họa: Shutterstock
Hăy củng cố hệ miễn dịch để pḥng và vượt qua dịch bệnh
ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK
Cả thế giới đang khẩn cấp chống lại dịch bệnh Covid-19 bằng nhiều phương pháp: cách ly người bệnh, tránh tụ tập đám đông, rửa tay nhiều lần, súc miệng, họng bằng nước sát trùng, đeo khẩu trang và nâng cao hệ miễn dịch. Tại sao hệ miễn dịch lại quan trọng như vậy?
Cùng t́m hiểu cơ chế chống virus của hệ miễn dịch, áo giáp pḥng bệnh của cơ thể con người.
Nếu không có hệ miễn dịch?
Hệ miễn dịch là bộ phận đặc biệt phức tạp có ở mọi nơi trong cơ thể để chống lại sự xâm nhập của kẻ ngoại lai như: virus, vi khuẩn, nấm gây bệnh... Không có hệ miễn dịch, chúng ta chết trong ṿng vài tuần v́ trên 1 cm2 bề mặt da đă có hàng chục ngh́n vi sinh vật sẵn sàng tấn công cơ thể bất kỳ lúc nào.
Cứ 100.000 trẻ th́ có 1 bé sinh ra không có hệ miễn dịch và phải sống cả đời trong môi trường vô trùng. Bệnh nhân AIDS bị virus HIV phá hỏng hệ miễn dịch cũng dễ chết v́ các bệnh truyền nhiễm khác. Ngoài nhiệm vụ bảo vệ bên ngoài, hệ miễn dịch c̣n sàng lọc tế bào đột biến bất thường bên trong cơ thể có khả năng gây ung thư để tiêu diệt trước khi chúng gây bệnh.
Chúng ta một phần nhận được hệ miễn dịch từ mẹ khi sinh ra gọi là hệ miễn dịch bẩm sinh, phần c̣n lại chúng ta phải tự hoàn thiện trong quá tŕnh phát triển gọi là hệ miễn dịch thu được.
Khi sinh ra, chúng ta được trang bị lớp da, màng niêm mạc: miệng, họng, khí quản, dạ dày, ruột, hệ bài tiết… như biên giới để chặn vi sinh muốn xâm nhập vào cơ thể. Ngoài ra, trong hệ miễn dịch bẩm sinh c̣n có các thực bào (tế bào bạch cầu) - tế bào sát thủ tự nhiên để tiêu diệt các mầm bệnh nếu chúng vượt qua biên giới đầu tiên.
Hệ miễn dịch bẩm sinh phản ứng nhanh, giúp chúng ta chống lại các mầm bệnh cơ bản, nhưng không chống lại các tác nhân phức tạp và không có tính chất ghi nhớ. Lúc này, chúng ta cần đến hệ miễn dịch thu được - hệ thống cao cấp hơn bao gồm các tế bào lympho B và T phân tích cấu trúc vi sinh vật và tạo kháng thể, được xem như vũ khí đặc hiệu có tác dụng riêng cho từng loại virus, vi khuẩn. Sau khi tiêu diệt kẻ thù, chúng ghi nhớ thông tin để nếu mầm bệnh này lần sau tấn công sẽ có ngay vũ khí để sử dụng.
Sự xâm nhập của virus
Khi virus tấn công vào cơ thể, trước tiên chúng phải vượt qua lớp màng bảo vệ đầu tiên: da, niêm mạc ở mũi, miệng hay ruột, sau đó tấn công vào tế bào. Virus có thụ thể được xem như ch́a khóa mở cánh cổng lớp màng tế bào để chui vào đó. Chúng bắt tế bào phải sản xuất theo mă di truyền của chúng và nhân bản lên hàng ngh́n hàng triệu lần. Cho đến khi vỡ tung tế bào, hàng triệu virus lại tiếp tục lan sang tấn công các tế bào khác.
Virus SARS-CoV-2 xâm nhập vào tế bào chủ bằng liên kết protein S (ch́a khóa) trên bề mặt virus với thụ thể ACE2 (ổ khóa) trên bề mặt tế bào. Ngoài phổi, ACE2 c̣n nằm trong các mô khác bao gồm tim, gan, thận và các cơ quan tiêu hóa. V́ vậy, những bệnh nhân mắc virus này ngoài khó thở do tổn thương phổi c̣n bị biến chứng như tổn thương cơ tim cấp tính gây rối loạn nhịp tim, suy thận cấp, đi ngoài, sốc và tử vong do hội chứng rối loạn đa chức năng. Càng nguy hiểm hơn đối với bệnh nhân đă có bệnh nền mạn tính: tim mạch, tiểu đường…
Hoạt động của hệ miễn dịch
Khi virus xâm nhập cơ thể, các "anh lính" là thực bào lao đến tấn công “ăn thịt” virus, đồng thời gửi cảnh báo thông tin đến toàn hệ miễn dịch là có kẻ thù xâm nhập. Các "anh lính" này dồn về đóng quân tại các căn cứ gần quân địch nhất đó là các hạch bạch huyết (nằm ở mang tai, cổ, nách, bẹn). V́ vậy chúng ta thấy khi có tác nhân lạ gây viêm nhiễm th́ các hạch này sẽ sưng to lên.
V́ số lượng hạn chế nên các thực bào không thể nào tiêu diệt kịp virus nhân bản quá nhanh, nên chúng phát động viêm gây sốt. Đây là đ̣n đánh thông minh v́ nhiệt độ cao sẽ làm virus nhân bản chậm hơn để hệ miễn dịch t́m cách đối phó, thường phải mất một tuần. Tuy nhiên, trong trường hợp virus Corona, do hệ miễn dịch phản ứng thái quá dẫn đến sốt quá cao (40 độ C) gây tổn thương các mô khác, v́ vậy cần chú ư hạ sốt cho người bệnh.
Thông tin virus được "anh lính thông tin" là tế bào tua mang xác virus về doanh trại ở các hạch để cấp trên là tế bào lympho B và T phân tích t́m chiến lược phù hợp.
Hai "vị tướng" này sẽ thử các loại vũ khí có khả năng gắn kết vào lớp ngoài của virus. Khi t́m được vũ khí phù hợp (kháng thể) th́ tế bào B sẽ sản xuất hàng loạt và gửi nó đi khắp nơi trong cơ thể.
Các virus ngay lập tức bị vũ khí kháng thể này bám chặt vào bề mặt và vô hiệu hóa, không cho xâm nhập vào các tế bào khác. Các kháng thể này c̣n là vật chỉ điểm virus để các thực bào lao đến tấn công. Những tế bào nào đă nhiễm virus bên trong th́ sẽ bị tế bào T và tế bào sát thủ tự nhiên NK t́m đến tiêu diệt, hy sinh cả quân ḿnh để diệt địch.
Sau một tuần nhiễm bệnh sốt và mệt mỏi, người bệnh phục hồi do hệ miễn dịch đă hoàn thiện tạo kháng thể để chống lại virus. Thông tin về kháng thể sẽ được lưu trữ để những lần sau nếu virus này xâm nhập th́ cơ thể có ngay vũ khí chống lại mà không phải chờ lâu.
Nếu chúng ta có hệ miễn dịch tốt th́ chỉ trong một tuần cơ thể đă tự tiêu diệt virus để chúng ta khỏi bệnh. Phản ứng của hệ miễn dịch càng nhanh th́ hiệu quả tiêu diệt virus càng cao, giảm tổn hại do virus gây ra cho cơ thể.
Do vậy, hăy củng cố hệ miễn dịch để pḥng và vượt qua dịch bệnh khi vẫn chưa t́m được thuốc và vắc xin phù hợp cho dịch bệnh mới.
Sáng hôm nay 25.02.2021, người phụ trách hội cao niên tại Worcester, Massachusetts cô Dung Phan đă mời dược sĩ Bill nói chuyện online qua phone và ipad, ông đă trả lời mọi câu hỏi đặt ra của bà con cao niên người Việt liên quan đến covid-19, vaccine chủng ngừa covid-19, và những thắc mắc của bà con liên quan đến việc chủng ngừa. Tôi cũng chỉ là người nghe online qua phone, nhưng nhờ trước 1975 có học qua khoa tốc kư của báo chí nên tôi đă ghi nhanh lại được bài nói chuyện của dược sĩ Bill. Bây giờ ngồi viết lại chi tiết hầu quư bạn đọc, xin các bạn cứ mạnh dạn chia sẻ rộng răi đến với người thân, cùng bạn bè khắp nơi trong cộng đồng người Việt mà không cần phải hỏi qua ư kiến của tôi.
Chu Thụy Nguyên.
1) Trước tiên dược sĩ đă nhấn mạnh để chúng ta hiểu rơ về vaccine ngừa covid-19 lần này, so với các loại vaccine xưa kia mà chúng ta từng được chích ngừa như: chủng ngừa đậu mùa, uốn ván, lao phổi, phong đ̣n gánh… Tạm gọi những vaccine xưa đó là thuốc chủng ngừa truyền thống. Ở các thuốc chủng ngừa truyền thống đó pḥng bào chế đă tạo ra bằng cách dùng chính con virus gây ra bệnh đó, làm cho nó suy yếu bớt đi, sau đó chích nó vào cơ thể con người. Cơ thể chúng ta luôn có sự đề kháng lại với bất cứ vật lạ nào, kể cả vi trùng lạ xâm nhập. Các kháng thể trong người chúng ta luôn giữ vai tṛ các chiến sĩ pḥng thủ, mỗi khi thấy sinh vật lạ vào là các quân lính tinh nhuệ ấy sẽ bao vây và đánh nhau tơi bời với các sinh vật lạ ấy. Khi đó chúng ta có thể có phản ứng như: sốt, đau nhức… Và cuộc chiến ấy nhằm mục đích thao dợt trước cho các chiến sĩ đề kháng của chúng ta chiến đấu tốt để luôn sẵn sàng bảo vệ cơ thể chúng ta. Lỡ một mai, vi trùng các bệnh ấy xâm nhập thật vào cơ thể chúng ta, đội ngũ các chiến sĩ đă quen mặt quân địch rồi nên chúng sẽ kéo nhau ra bao vây và đập cho bọn vi trùng kia một trận tơi bời để bảo vệ cơ thể chúng ta.
Nhưng với Covid-19 ngày nay th́ khác, tầm sát hại của nó quá lớn và mạnh, v́ vậy ngành dược không thể áp dụng phương thức truyền thống, tức là lấy virus covid làm yếu đi để chích vào cơ thể chúng ta được, v́ như vậy sẽ rất nguy hiểm cho bệnh nhân.
Do đó, vaccine chủng ngừa covid-19 lần này được các nhà bào chế áp dụng phương pháp mới có tên gọi là MRNA Vaccine. Vaccine ngừa covid-19 của Mỹ hiện nay do 2 hăng Pfizer và Moderna bào chế hiệu quả 95% đều là loại MRNA Vaccine. Với loại vaccine này các nhà bào chế không dùng virus covid-19 làm suy yếu đi, nhưng các nhà bào chế đă nghiên cứu thấy h́nh thù của con virus covid-19 có dạng của một tế bào có gai lởm chởm. Từ đó, các nhà bào chế đă chế tạo vaccine MRNA này. Khi tiêm loại vaccine này vào người, các tế bào trong cơ thể của chúng ta sẽ bao vây, nhai nuốt ngấu nghiến và ăn sạch các MRNA này, và ngay sau đó sẽ tạo ra một loại protein có gai lởm chởm giống y h́nh thù con Chinese virus covid-19. Và ở ngay mũi chích thứ nhứt, kháng thể trong cơ thể ḿnh liền vùng lên chống lại những tế bào có gai đó. Đây chính là cuộc tập trận giả mà bia để bắn là h́nh thù y chang kẻ địch trong tương lai. Đến khi chích mũi thứ 2, lượng protein có gai càng nhiều hơn, quân lính kháng thể sẽ tha hồ đập tơi tả kẻ thù (giả). Và một ngày nào đó, nếu bạn chẳng may dính đúng covid-19 thứ thiệt. Khỏe re! Kháng thể sẽ lao ra nhận diện kẻ thù, ồ! Cũng toàn là đám giặc có gai, chẳng mấy chốc đă nghe quân kháng thể đồng ḷng hét thật to: "Bọn gai đây rồi! Chiến đấu thôi!". Vậy là virus covid-19 thứ thiệt sẽ bị tiêu diệt chết như rạ thôi. Tóm lại, chích thuốc chủng ngừa covid -19 lần này là chích chất liệu sẽ tạo các tế bào h́nh gai giống các tế bào covid-19 thật cho cơ thể của ḿnh. Hiện nay, chúng ta nói công nghệ bào chế Vaccine MRNA này là mới, nhưng thật ra Mỹ đă t́m ra cách đây 15 năm trước nhưng bây giờ mới mang ra xử dụng. Sau đây là những câu thắc mắc xoay quanh đề tài này và các giải đáp từ phía dược sĩ Bill.
2) Câu hỏi:
- Người đă bị covid-19 rồi và đă khỏi bệnh có nên chích vaccine ngừa covid nữa không?
- Đáp:
- Chúng ta đă bị covid-19 và đă khỏi, nhưng không có ǵ bảo đảm là chúng ta không dính lại và nặng hơn. Do đó khi được chích vẫn nên chích ngừa.
3) Câu hỏi:
- Nhiều người nghe nói hiện nay virus covid-19 đă biến thể sang loại virus mới, vậy có nên ngồi chờ khi nào có vaccine ngừa virus biến thể mới rồi hăy chích không?
- Đáp:
- Đó là kiểu ngồi chờ chết. Chúng ta vẫn phải chủng ngừa vaccine covid-19, c̣n biến thể của chúng khi nào có thuốc sẽ tính sau.
4) Câu hỏi:
- Đă chích ngừa đủ 2 mũi vaccine rồi, có c̣n phải tối ngày đi ra đường cứ phải bịt cái mặt nạ quái quỷ nhột nhạt này và lo giữ khoảng cách nữa không?
- Đáp:
- Vaccine của Mỹ tuy đạt được độ bảo vệ đến 95%, nhưng ai dám nói 5% c̣n lại không bị nhiễm và không gây tử vong? Hơn nữa nhờ ḿnh đă chích ngừa đủ 2 mũi rồi nên khi dính covid-19 lần nữa, ḿnh sẽ không hề thấy rơ triệu chứng như ho sốt, mất vị giác… và khi đó chính ḿnh sẽ ỷ y không hề bệnh, và sẽ đi lây lan cho bao nhiêu người khác mà ḿnh không hề biết.
5) Câu hỏi:
- Vấn đề dị ứng thuốc sau khi chích ra sao?
- Đáp:
- Có người không hề bị dị ứng ǵ cả, hôm sau ngày chích chỉ có cảm giác chỗ chích hơi nhức chút thôi. Cũng có người sau khi về nhà bị sốt, nhức minh mẩy… Sau khi được chích mũi thứ nhứt, nên ngồi lại đó khoảng 15 phút để nhân viên theo dơi xem ḿnh có bị phản ứng ǵ nặng không. Với mũi chích thứ hai, bạn nên ngồi lại đó 30 phút. Trường hợp nếu bị khó thở, y tá có thể giúp chích thuốc để mở khí quản của bạn ra cho bạn dễ thở hơn. Nặng hơn nữa, họ sẽ gọi ambulance chở bạn đi cấp cứu.
6) Câu hỏi:
- Có nên uống thuốc Tylenol hay các loại thuốc chữa đau nhức trước ở nhà trước khi đi chích vaccine không?
- Đáp: Hoàn ṭan không nên uống Tylenol hay thuốc đau nhức ở nhà trước khi đi tiêm vaccine, với cả 2 mũi
Lư do: Tylenol hoặc thuốc chống đau nhức uống giữa lúc cơ thể đang b́nh thường, nó sẽ cho cái lệnh lên năo là cơ thể sẽ dịu lại trong khi ta chưa hề chích thuốc. Lát sau khi ta đi chích th́ tác dụng của các thuốc đó chẳng giúp ích được ǵ. Bạn chỉ nên uống 2 viên Tylenol hay thuốc đau nhức sau khi chích vaccine, trở về nhà và thấy bị vật như hành sốt, đau nhức ḿnh mẩy… C̣n nếu cơ thể chỉ bị hơi đau chỗ chích th́ khỏi uống Tylenol, 24 tiếng sau cảm giác đau đó sẽ tự hết.
7) Câu hỏi:
- Thời gian để chích mũi thứ hai?
- Đáp: Thông thường, ai chích mũi thứ nhứt của hăng Pfizer th́ sau 3 tuần sẽ được chích mũi thứ hai. Ai chích mũi thứ nhứt của hăng Moderna th́ sau 4 tuần mới chích mũi thứ hai. Thời hạn sớm nhất từ lần chích thứ nhứt đến thứ hai cỡ 18 hoặc 19 ngày là chấp nhận được. Thời hạn trễ nhất của mũi thuốc thứ hai cách mũi thứ nhứt là trong ṿng 6 tuần mà thôi, nhưng người Mỹ vẫn có câu:
- “Better late than never“, do vậy chích mũi thứ hai trong ṿng 6 tuần dễ được chấp nhận hơn chích sớm hơn quy định.
8) Câu hỏi:
- Một người mới tiếp xúc với người bị bệnh covid-19 có đi chích ngừa covid được không?
- Đáp: Lúc đó virus covid-19 có thể đă có trong cơ thể ḿnh rồi, do đó bạn phải về nhà cách ly 14 ngày xong mới đi chích ngừa. Nên nhớ: Vaccine là thuốc ngừa bệnh chứ không phải là thuốc trị bệnh covid-19.
9) Có người cho rằng sau khi đă dính bệnh covid-19 và đă khỏi rồi, như vậy là họ đă kháng được bệnh, vậy họ đâu cần đi chích ngừa. Đúng hay sai?
- Đáp: Sai. V́ kháng thể trong chính con người của bạn từng giúp bạn chống bệnh covid-19 nó chỉ tồn tại trong cơ thể của bạn có 90 ngày, tức 3 tháng mà thôi. Do đó bạn vẫn cần chích vaccine để tiếp tục cung cấp kháng thể cho cơ thể của bạn.
10) Câu hỏi:
- Thuốc chủng ngừa covid-19 này tương lai sẽ ra sao?
- Đáp: Tuy hiện nay mọi việc đang c̣n quá mới, nhưng dược sĩ Bill tin rằng rồi đây chúng ta cũng sẽ được chủng ngừa covid-19 hàng năm, như chúng ta vẫn chích ngừa cúm mùa hàng năm vậy.
11) Câu hỏi:
- Mũi thuốc thứ 2 ra sao?
- Đáp:
- Nếu ở mũi thứ nhứt ai bị dị ứng nhẹ th́ mũi thứ hai này dị ứng có thể nặng hơn một chút.
12) Câu hỏi:
- Dược sĩ nói không uống thuốc Tylenol hay thuốc đau nhức khác trước khi đi chích vaccine. Xin hỏi c̣n các thuốc trị bệnh hàng ngày như: huyết áp, tiểu đường, bao tử… có phải ngưng không?
- Đáp:
- Các thuốc trị bệnh khác vẫn uống b́nh thường.
13) Câu hỏi: Trước khi chích vaccine có cần test covid-19 không?
- Đáp:
- Trước khi đi chích vaccine nếu không tiếp xúc với ai bị bệnh covid-19, và trong người ḿnh không có triệu chứng của bệnh covid-19 th́ không cần test, cứ đi chích vaccine. Hơn nữa, ở nơi chích thuốc y tá sẽ đo nhiệt độ cho từng người trước khi chích, nếu họ thấy ai trên 100 độ F họ sẽ mời về nhà cách ly và sẽ chích sau.
Tin bên lề:
- Có nghiên cứu cho thấy những người thường xuyên mang kính, như kính cận, kính lăo… nguy cơ mắc covid-19 giảm đi 30% do họ không đưa tay lên dụi mắt để bắt nhịp cầu cho virus vào cơ thể ḿnh. Những người thường xuyên dùng mask (khẩu trang) cũng vậy, v́ họ hạn chế bớt việc đưa tay lên găi mũi hay miệng.
Hahaha… Rơ rồi nhe! Đừng nói tôi bị virus v́ có cơn gió thật vô t́nh ng̣ai phố đă gởi con covid đến thăm tôi nhe! Mà phải hiểu do chính bạn dùng tay của ḿnh, thật thân ái cầm tay kẻ thù ân cần mời dắt nó vào nhà ḿnh cho nó đốt nhà ḿnh nhe. Oh No! Always Wash Your Hands Please.
Xin phổ biến tài liệu này rộng răi để giúp mọi người.
Tuesday, March 30, 2021
Giải Thích Từ Đại Học Đức Về Cục Máu Đông Sau Khi Tiêm Vắc Xin Của AstraZeneca - Phương Tôn
Trong những ngày vừa qua, đặc biệt tại Âu châu đă nỗi lên mối lo ngại gây bàn tán sôi nỗi trong dư luận quần chúng thông qua các phương tiện truyền thông dẫn đến sự can thiệp của một số chính phủ khi nguồn tin một số người đă có các cục máu đông nguy hiểm trong năo sau khi tiêm vắc xin Corona của AstraZeneca được công bố.
Đan Mạch bắn phát súng đầu tiên ngưng cho tiêm vắc xin của AstraZeneca vào ngày 11.03 rồi tiếp theo trong ngày là Na Uy và Island. Tiếp theo như hiệu ứng Domino, các nước Ư, Pháp, Portugal, Tây Ban Nha, Ḥa Lan, Irland, Đức… lần lượt cũng đưa ra lệnh tạm ngưng tiêm chủng toàn bộ vắc xin của AstraZeneca. Ngoài ra một vài nước khác như Áo, Romania, Estland, Litauen cho tạm ngưng chích một loạt vắc xin nhất định (Charge). Nhưng vào ngày thứ sáu 19.03, bộ y tế Đức đă cho phép được sử dụng vắc xin trở lại sau khi EMA, cơ quan dược phẩm của EU bật đèn xanh, khi kết luận rằng loại vắc xin này an toàn và hiệu quả.
Cho đến nay, các chuyên gia vẫn không thể khẳng định cũng như loại trừ mối liên hệ giữa vắc xin và các bệnh nghiêm trọng tuy nhiên vừa mới đây, các nhà nghiên cứu của đại học Y khoa Greifswald – Đức đưa ra câu trả lời, tại sao một số người lại có các cục máu đông trong năo sau khi tiêm vắc xin AstraZeneca ngừa corona.
Các kháng thể kích hoạt các tiểu cầu
Nhà y học Andreas Greinacher và nhóm của ông thuộc đại học Y Greifswald hiện đă phân tích nguyên nhân có thể gây ra cục máu đông. Qua đó ông cho rằng, đă t́m thấy các kháng thể đặc biệt (spezielle Antikörper) trong máu của những người bị cục máu đông sau khi chích ngừa vắc xin. Các kháng thể này chống lại chính tiểu cầu (Platelets) của cơ thể. Những tế bào này đóng một vai tṛ quan trọng tạo nên đông máu. Các kháng thể kích hoạt các tiểu cầu để máu kết tụ đông lại với nhau và qua đó h́nh thành cục máu đông. Quá tŕnh này cũng giống như b́nh thường khi các vết thương trên thân thể đóng khép lại cũng do các tiểu cầu kết tụ lại với nhau. Vấn đề căn bản là do phản ứng tự miễn dịch (Autoimmunreaktion).
Không riêng nghiên cứu của Greinacher và nhóm của ông thuộc đại học Y Greifswald, vào ngày thứ năm 18.03 nhà nghiên cứu người Na Uy Pål Andre Holme cũng đưa ra báo cáo tương tự cho rằng, ông đă t́m thấy kháng thể chống lại tiểu cầu trong mẫu máu của ba bệnh nhân bị ảnh hưởng.
Ở Đức, 13 trường hợp bị cục máu đông ở tĩnh mạch ngay sau khi tiêm vắc xin AstraZeneca, đều liên quan đến việc những người này có lượng tiểu cầu thấp trong máu (Thrombozytopenie).
Theo Greinacher, các vấn đề phát sinh ngay sau khi tiêm vắc xin không phải là chưa từng xảy ra. Các biến chứng tương tự đă xảy ra từ lâu khi dùng Heparin để chống lại giảm tiểu cầu. Ở đó, các kháng thể cũng kích hoạt các tiểu cầu để h́nh thành cục máu đông. Trong cả hai trường hợp, tiêm vắc xin và dùng Heparin, các triệu chứng xuất hiện trong ṿng 5 đến 14 ngày.
Theo đó, Greinacher nhấn mạnh rằng các triệu chứng đau nhức thân thể giống như khi bị cúm thường xảy ra vào ngày sau khi tiêm vắc xin không phải là tín hiệu cảnh báo cục máu đông đang h́nh thành. Nhưng ai bị đau chân như dấu hiệu của cục máu đông tĩnh mạch sâu của chân (tiefen Beinvenenthrombose) khoảng năm ngày sau khi tiêm chủng, hoặc đau đầu dữ dội nên đi khám bác sĩ ngay lập tức.
Trong thời gian chích ngừa Corona, không riêng vắc xin của AstraZeneca bị nghi ngờ có khả năng tạo ra các cúc máu đông ở tĩnh mạch năo mà c̣n có các biến chứng nghiêm trọng khác cũng được báo cáo:
– Mặt bị liệt: Biontech / Pfizer 193 trường hợp, Astrazeneca 88 trường hợp
– Sưng mặt: Biontech 230 trường hợp
– Huyết khối (Thrombosen): Biontech 10 trường hợp
– Giảm tiểu cầu (Thrombozytopenie): Astrazeneca 35 trường hợp, Biontech 13 trường hợp
– Rối loạn h́nh ảnh máu: Astrazeneca 1098 trường hợp
– Các biến chứng liên quan đến mạch máu năo (zerebravaskuläre Ereignisse): Astrazeneca 41 trường hợp
– Xuất huyết năo: Astrazeneca 7 trường hợp
– Đột qụy: Astrazeneca 9 trường hợp
– Mù mắt: Biontech 15 trường hợp, Astrazeneca 28 trường hợp
Con người sinh ra không ai giống ai nên thân thể phản ứng với dược phẩm cũng không thể đ̣i hỏi giống nhau được. Ngay với “thần dược” trụ sinh đă tồn tại, đă được nghiên cứu từ hàng trăm năm nay và cũng đă cứu được hàng trăm triệu người, nhưng vẫn gây nguy hại cho nhóm người bị dị ứng với trụ sinh. Hoặc với Aspirin, một “viên thuốc đa dạng” lâu đời có từ thế kỷ 16, giúp giảm đau không thể thiếu trong tủ thuốc gia đ́nh, được dùng để chống từ đau răng cho đến ngừa xuất huyết nảo hoặc có thể ngừa ung thư trực tràng, ruột già, nhiếp tuyến nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng Aspirin được v́ có những người dùng thuốc có thể bị xuất huyết bao tử. Những người có tiền sử mắc bệnh loét bao tử, dị ứng với Aspirin, bệnh gan thận trầm trọng hoặc bệnh xuất huyết cũng không nên uống Aspirin.
Trong đại dịch Corona, là những người sử dụng, được hưởng phước báu sẽ được chích ngừa chống lại con virus Covid-19 tàn độc đang giết hàng triệu người trên thế giới, chúng ta không được phép quên rằng, trong dược phẩm vẫn luôn luôn tiềm tàng một mối nguy nào đó cho một nhóm người nhất định chứ không bao giờ hoàn hảo được.
Phương Tôn
Tháng 3. 2021
Nguồn:
FORSCHER LIEFERN MÖGLICHE ERKLÄRUNG FÜR THROMBOSEN NACH CORONAIMPFUNG (SPIEGEL.DE)
WIE HOCH IST DAS ASTRAZENECA-RISIKO? (N-TV.DE)
Für seltene Hirnvenenthrombosen gefunden! (medizin.uni-greifswald.de)
Friday, March 5, 2021
Các Loại Đậu - BS. Nguyễn Ý Đức
Đậu được trồng ở khắp nơi trên thế giới và có tới trên mười ngàn loại khác nhau. Tuy nhiên các bà nội trợ thường chỉ quen thuộc với một số ít các loại đậu như là đậu hà lan, đậu tây (cô ve), đậu đen, đậu đỏ, đậu pinto, đậu ngự, đậu nành...
Hạt đậu nằm trong vỏ dài mà khi chín khô sẽ nứt ra làm đôi.
Theo các nhà khảo cổ th́ đậu được trồng trước tiên ở các quốc gia Đông Nam Á châu từ cả chục ngàn năm về trước. Nhiều nơi, đậu được gieo giữa hai luống ngô, v́ đậu có thể hấp thụ nitrogen từ không khí, tồn trữ dưới đất và làm đất giầu thêm chất này để giúp ngô tăng trưởng.
Giá trị dinh dưỡng
Hạt đậu là nguồn dinh dưỡng rất phong phú, ngon mà tương đối lại rẻ tiền.
Đậu nành cung cấp đủ các loại amino acid thiết yếu mà cơ thể cần. Đậu có nhiều calci, cho nên các vị tu hành, người ăn chay có thể sống lành mạnh chỉ với đậu hũ và các loại sản phẩm khác của đậu nành. Nói chung, đậu có lượng đạm chất cao hơn các các loại ngũ cốc khác từ hai đến năm lần.
Hạt đậu có nhiều sinh tố nhóm B, nhiều sắt, kali, rất nhiều chất xơ. Đa số hạt đậu đều có rất ít chất béo và năng lượng, ngoại trừ đậu nành và đậu phộng lại có nhiều chất béo tốt ở dạng chưa băo ḥa.
Đậu có ít năng lượng nhưng chứa nhiều nước.
Một trăm gram đậu nấu chín cung cấp khoảng 100-130 Calori và 7 gram chất đạm, tương đương với số đạm trong 30 gram thịt động vật. Đậu nẩy mầm có nhiều đạm hơn đậu nguyên hạt. Khi ăn chung đậu với các loại hạt, đạm của đậu có phẩm chất tương đương với đạm động vật.
Người Bắc Mỹ và người châu Âu ít chú ư đến các loại đậu v́ phải mất nhiều thời gian để nấu hoặc phải ngâm đậu trước khi nấu.
Để tiết kiệm th́ giờ, dùng đậu chế biến nấu sẵn đựng trong hộp rất tiện lợi: chỉ cần đổ bớt nước mặn trong đậu hoặc rửa đậu cho bớt mặn rồi nấu.
Nhưng người Nam Mỹ và Á Châu xem các loại hạt đậu là một thành phần quan trọng của lương thực.
Ở Châu Mỹ La Tinh, từ Mễ Tây Cơ xuống đến Trung Mỹ, Nam Mỹ, đâu đâu cũng thấy có đậu đen và đậu đỏ (black and red beans) trong các bữa ăn.
Ở Ấn Độ, đậu lăng (lentil) được ăn trộn với gạo và rất phổ biến.
Nhật Bản có loại đậu màu nâu gọi là azuki được ăn với cơm.
Ở Trung Hoa và Nhật Bản, Việt Nam đậu nành rất thông dụng trong việc chế tạo tương, chao, tầu hũ.
Hạt đậu nấu chín có thể ăn khi c̣n nóng hay để nguôi.
Có thể nấu đậu với thịt, cá hoặc với các loại rau khác. Đậu nấu chín cũng có thể cho thêm gia vị, nghiền nát rồi quệt vào bánh ḿ kẹp để ăn.
Đậu tươi không cần nhiều thời gian để nấu, nhưng khi phơi khô th́ cần ninh nấu lâu hơn. Để rút ngắn thời gian nấu, ta có thể ngâm đậu trong nước nóng vài giờ cho đậu thấm nước và mềm hơn. Nước ngâm đậu có thể dùng để nấu món ăn cho thêm hương vị.
Ưu điểm của đậu
1- Đậu chứa một loại chất xơ gọi là pectin. Chất xơ này có khả năng hút nước và nở ra trong dạ dày khiến người ta có cảm giác no không thèm ăn. Nó cũng làm chậm tiến tŕnh hấp thụ thực phẩm trong ruột, giúp bệnh nhân tiểu đường tránh được sự tăng gia quá mau đường huyết, và cơ thể khỏi phải tiết ra nhiều insulin.
Các loại đậu chứa nhiều pectin có thể giữ giữ vai tṛ quan trọng trong sự làm giảm lượng cholesterol trong máu, c̣n tốt hơn cả loại cám yến mạch (oat bran).
Trong các loại đậu, đậu nành được xem là hữu hiệu nhất để giảm cholesterol và triglyceride trong máu.
Nghiên cứu ở Ư và Thụy Sĩ cho thấy là, bệnh nhân có cholesterol cao, mà ăn nhiều chất đạm từ đậu nành thay thế cho thịt cá, th́ mức cholesterol của họ giảm xuống đến 31%. Kết quả này xem ra c̣n tốt hơn tác dụng của các loại thuốc giảm cholesterol đắt tiền bán trên thị trường.
Bác sĩ James Anderson thuộc Đại học Kentucky, khuyên bệnh nhân mỗi ngày ăn một cốc đậu pinto nấu chín để hạ cholesterol.
2- Cũng theo bác sĩ Anderson, ăn đậu thường xuyên giảm nhu cầu Insulin để chữa bệnh tiểu đường, v́ đậu làm đường trong máu tăng lên rất chậm.
3- Gần đây các nhà khoa học lại mới t́m ra một tác dụng vô cùng bổ ích của các hạt đậu, đó là khả năng chống ung thư. Đậu có chứa chất acid phytic, một chất chống oxy hóa rất mạnh. có thể chận đứng tiến tŕnh ung thư hóa của tế bào.
Ngoài ra, khảo cứu trên một số động vật trong pḥng thí nghiệm cho thấy đậu, nhất là đậu “pea” và đậu lăng “lentil” có chứa chất ức chế protease là chất có khả năng pḥng chống ung thư da, vú và gan ở động vật. Thử nghiệm ở người cũng thấy tác dụng tương tự về pḥng chống ung thư vú và nhiếp hộ tuyến.
Chuyên gia về ung thư Anne Kennedy cho chuột ăn một hóa chất gây ung thư, nhưng khi chất ức chế protease được bôi vào miệng chuột th́ ung thư không xẩy ra.
4- Đậu giúp đại tiện đều đặn, dễ dàng v́ phẩn to hơn, mềm hơn, từ đó giảm thiểu được các nguy cơ ung thư ruột già và trực tràng. Đó là kết quả các nghiên cứu của Tiến sĩ Sharon Fleming, Đại học Berkeley, California.
5- Một khoa học gia Ấn Độ là SN. Sanyaldan nhận thấy dân số của người Tây Tạng không thay đổi trong suốt 200 năm. Thực phẩm chính của họ là một loại đậu. Sau nhiều năm t́m hiểu, ông ta thấy rằng đậu này có khả năng ngăn ngừa sinh đẻ nhờ hóa chất m-xylohydroquinone. Ông ta thử phụ nữ dùng chất này th́ tỷ lệ sinh đẻ giảm hẳn, c̣n với nam giới th́ chất này cũng làm cho số lượng tinh trùng giảm. Nhận xét này đang được nghiên cứu kiểm chứng thêm. Ngoài ra có lẽ tác dụng của nó không mạnh bằng các dược phẩm ngừa thụ tinh hiện có, nên ít ai để ư đến.
Thiếu vitamin D đă trở thành một vấn đề phổ biến ở Hoa Kỳ. Trong một nghiên cứu của Mercy Medical Center ở Ohio, có tới 42% người Mỹ thiếu vitamin D. Nhiều người không biết ḿnh thiếu vitamin D cho tới khi thấy có vấn đề về sức khỏe. Mới đây, các chuyên viên y tế c̣n xác nhận rằng thiếu vitamin D sẽ làm tăng nguy cơ bị nhiễm CoVid-19. Dưới đây là 20 dấu hiệu cho thấy bị thiếu vitamin D.
1. Mệt mỏi. Có nhiều nguyên nhân có thể đưa tới mệt mỏi, trong đó có thể là do thiếu vitamin D. Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy có tới 89% những người thường thấy mệt mỏi là do thiếu vitamin D.
2. Đau lưng. Thỉnh thoảng chúng ta vẫn bị đau cơ, hoặc khi thiếu ngủ th́ đau cổ hay lưng khi thức dậy. Nhưng đau lưng thường xuyên, đặc biệt là vùng ở thắt lưng (lower back), th́ nên tham khảo với bác sĩ để có thể xét nghiệm xem có bị thiếu vitamin D hay không. Nhiều nghiên cứu cho thấy thiếu vitamin D gây chứng đau lưng ở phụ nữ.
3. Yếu cơ. Nếu thường có cảm giác rằng các cơ bị yếu, hoặc thường bị co thắt cơ (cramp), có thể đó là do thiếu vitamin D. Triệu chứng này có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi. Trẻ em thiếu vitamin D có thể đưa tới bệnh c̣i xương hoặc xương bị biến dạng.
4. Đau cơ. Nếu thường xuyên bị đau nhức bắp thịt mà không rơ nguyên nhân, nhất là khi bệnh xảy trong mùa Đông nhiều hơn trong mùa Hè, thủ phạm có thể là thiếu vitamin D. Đau cơ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi chứ không phải chỉ xảy ra ở người lớn tuổi.
5. Khó chịu trong xương. Một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2009 cho thấy bất cứ cảm giác đau nào ở trong xương, dù nhiều hay ít, đều là do thiếu vitamin D. Điều này càng rơ ràng hơn khi có cảm giác khó chịu hoặc không thoải mái khi đè mạnh lên xương ngực hoặc xương ống tay ống chân.
6. Khó ngủ. Thiếu vitamin D sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới thời lượng và phẩm chất của giấc ngủ và v́ vậy sẽ không thể có được sự nghỉ ngơi cần thiết để phục hồi cơ thể và bảo vệ sức khỏe. Một phân tích được thực hiện vào năm 2018 cho thấy thiếu vitamin D sẽ dẫn tới rối loạn giấc ngủ.
7. Rụng tóc. Càng lớn tuổi, tóc rụng càng nhiều, nhất là ở người thiếu vitamin D. Một nghiên cứu năm 2013 cho thấy phụ nữ bị rụng nhiều tóc thường có mức vitamin D thấp hơn nhiều so với người không bị rụng tóc.
8. Bị bệnh chàm (eczema). Đây là bệnh da với triệu chứng là những đốm nhỏ trên da có màu đỏ, khô, nhám, và ngứa. Nên tham khảo với bác sĩ v́ có thể đó là do thiếu vitamin D. Người có mức vitamin D thấp dễ bị eczema và bị nặng hơn.
9. Vết thương chậm lành. Nhiều nghiên cứu cho thấy thiếu vitamin D sẽ làm vết thương chậm lành lại. Vitamin D cũng đóng vai tṛ quan trọng trong việc phục hồi lại sau khi giải phẫu.
10. Thường bị bệnh. Vitamin D có liên quan trực tiếp với sự đáp ứng của hệ miễn nhiễm đối với các loại nhiễm trùng và virus. Mức vitamin D thấp sẽ đưa tới hậu quả là dễ bị các bệnh như ung thư, bệnh về hệ miễn nhiễm, cao huyết áp và bệnh truyền nhiễm.
11. Chóng mặt. Chứng chóng mặt lành tính do tư thế (BPPV, benign paroxysmal positional vertigo) thường là do thiếu vitamin D. Người bệnh cảm thấy chóng mặt dữ dội trong một thời gian ngắn, nhất là khi thay đổi tư thế của cơ thể. Thiếu vitamin D sẽ làm cho bệnh này phát triển mạnh.
12. Rối loạn cường dương. Có nhiều nguyên nhân đưa tới chứng bệnh này như uống rượu, hút thuốc lá, cao huyết áp, tiểu đường.. Nhưng thiếu vitamin D cũng là nguyên nhân trực tiếp. Người thiếu vitamin D có 32% nguy cơ bị chứng rối loạn cường dương.
13. Nhiễm trùng đường tiểu. Bệnh gây ra do một loại khuẩn xâm nhập vào đường tiểu và gây viêm. Nhiều nghiên cứu cho thấy những phụ nữ bị viêm đường tiểu thường xuyên đều có lượng vitamin D trong máu thấp.
14. Dấu hiệu trước khi có kinh nguyệt ở phụ nữ. Những triệu chứng như tâm trạng bất thường, thèm ăn, ngực bị sưng và mềm… trước kỳ kinh có thể là do thiếu vitamin D. Các nghiên cứu trước đây cho biết nếu uống thêm vitamin D, phụ nữ sẽ ít bị đau bụng khi có kinh so với người không uống.
15. Rối loạn tiêu hóa. Một nghiên cứu năm 2013 cho thấy thiếu vitamin D sẽ tăng nguy cơ bị viêm đường tiêu hóa, đau bụng, tiêu chảy và mệt mỏi.
16. Trầm cảm (depression). Những tháng lạnh và thiếu ánh sáng mặt trời hoàn toàn không tốt cho người có mức vitamin D thấp v́ họ sẽ có nguy cơ bị trầm cảm. Một nghiên cứu năm 2018 trên 31,000 người đă cho thấy mức vitamin D thấp gắn liền với bệnh trầm cảm.
17. Béo ph́. Người có trọng lượng cơ thể cao hơn mức b́nh thường nên kiểm tra lại mức vitamin D trong cơ thể. Người bị béo ph́ có 35% nguy cơ thiếu vitamin D.
18. Đau và viêm khớp. Có rất nhiều lư do liên quan tới vấn đề khớp xương, nhưng mức vitamin D là một trong các nguyên nhân ảnh hưởng trực tiếp. Thiếu vitamin D đưa tới việc cơ thể phản ứng gây ra viêm và làm viêm đau khớp. Nếu thấy khớp xương bị đau mà không có nguyên nhân ǵ th́ nên nghĩ tới thiếu vitamin D.
19. Sưng phổi. Khi bị cảm lạnh, người thiếu vitamin D sẽ dễ bị sưng phổi hơn so với người có đủ vitamin D. Các nghiên cứu cho thấy thiếu vitamin D tăng nguy cơ bị sưng phổi lên tới 250% v́ hệ miễn nhiễm của cơ thể bị suy yếu.
20. Đổ mồ hôi nhiều. Đổ mồ hôi khi vận động cơ thể nhiều là điều tự nhiên. Nhưng nếu đổ mồ hôi trong lúc không hoạt động, nhiệt độ cơ thể b́nh thường và nhiệt độ môi trường chung quanh cũng không cao th́ coi chừng đó là do thiếu vitamin D.
Ăn ǵ để tăng bạch cầu trong máu là câu hỏi của rất nhiều người. Bài viết dưới đây sẽ liệt kê một số loại thực phẩm hỗ trợ tốt cho cơ thể tăng bạch cầu. Đồng thời chia sẻ đến bạn những kiến thức hữu ích để tránh mắc phải những bệnh do thiếu bạch cầu gây ra.
Ăn uống khoa học đúng cách sẽ giúp bạn khỏe đẹp, đồng thời pḥng tránh được một số bệnh gây ra do ăn uống thiếu khoa học. Để sử dụng những thức ăn phù hợp giúp tăng lượng bạch cầu trong máu trước tiên bạn cần nắm được bạch cầu là ǵ và tầm quan trọng của nó.
1. Bạch cầu là ǵ?
Bạch cầu dưới 3.500 có thể khiến suy yếu hệ miễn dịch
Bạch cầu hay c̣n gọi là huyết cầu, tế bào máu trắng. Nó thức chất là các tế bào miễn dịch được sản xuất tại tủy xương. Nhiệm vụ của bạch cầu là giúp cơ thể pḥng chống lại bệnh tật do virus, vi khuẩn hay các vật thể lạ tấn công cơ thể. Với người trưởng thành lượng bạch cầu trong máu sẽ giao động từ 4 x 109 đến 11 x 109 trong 1 lít máu. Khi lượng bạch cầu ít dưới 3.500 có thể khiến suy yếu hệ miễn dịch, tăng nguy cơ mắc bệnh.
2. Tầm quan trọng của bạch cầu
Bạch cầu gồm 5 loại tế bào là:Bạch cầu hạt ưa kiềm, bạch cầu hạt ưa axit, bạch cầu hạt trung tính, bạch cầu lympho và bạch cầu mono. Mỗi một loại tế bào bạch cầu lại có nhiệm vụ và chức năng khác nhau.
2.1. Bạch cầu hạt trung tính
Đây là loại bạch cầu giúp cơ thể chống lại sự xâm nhập của các vi khuẩn sinh mủ. Bằng cách tạo hàng rào bảo vệ từ thực bào.
2.2. Bạch cầu hạt ưa acid
Bạch cầu hạt ưa acid có chức năng là khử độc của protein và các chất lạ do lysosome chứa các enzyme như: Peroxidase, oxidase và phosphatase,...
Bạch cầu như một tấm khiên giúp chúng ta chống lại sự tấn công của virus, vi khuẩn
2.3. Bạch cầu hạt ưa base
Đây là loại ít gặp nhất trong tất cả các loại bạch cầu. Nó đóng vai tṛ quan trọng trong một số phản ứng dị ứng.
2.4. Bạch cầu lympho
Có hai loại là bạch cầu lympho bao gồm lympho T và bạch cầu lympho B. Vai tṛ của từng loại bạch cầu lympho cũng khác nhau.
. Bạch cầu lympho T sau khi được hoạt hóa sẽ tấn công các kháng nguyên xâm nhập cơ thể bằng cách trực tiếp tấn công hoặc giải phóng lymphokin để thu hút bạch cầu hạt đến xâm nhập, tấn công kháng nguyên.
. Bạch cầu lympho B chịu trách nhiệm sản xuất ra kháng thể.
2.5. Bạch cầu mono
Đây là loại bạch cầu có kích thước lớn đóng vai tṛ quan trọng trong quá tŕnh khởi động quá tŕnh sản xuất kháng thể và làm lành vết thương.
3. Ăn ǵ để tăng bạch cầu trong máu
Ăn uống là một trong những nguyên nhân khiến bạch cầu tăng hoặc giảm. Dưới đây là một số loại thực phẩm giúp tăng bạch cầu trong máu.
Chế độ dinh dưỡng hợp lư sẽ giúp cải thiện lượng bạch cầu trong máu
3.1. Trà xanh giúp tăng bạch cầu trong máu
Trong trà xanh chứa rất nhiều chất chống oxy hóa. Nó giúp cải thiện hệ miễn dịch, kích thích cơ thể sản sinh nhiều bạch cầu hơn. Từ đó chống lại các tác nhân gây bệnh. Đây là loại thực phẩm bạn có thể sử dụng hằng ngày bằng cách uống nước trà, tốt nhất là nước chà được nấu từ lá trà tươi.
3.2. Vitamin giúp tăng bạch cầu trong máu
Các loại vitamin có thể giúp bạn cải thiện lượng bạch cầu trong máu.
.Vitamin C có trong: Cam, quưt, bưởi, ổi,... có thể giúp bạn cải thiện hệ miễn dịch bằng cách kích thích cơ thể sản xuất bạch cầu.
.Vitamin A khi hấp thụ đầy đủ và đúng cách sẽ giúp tăng tế bào lympho trong máu. Từ đó khả năng miễn dịch và tấn công virus, vi khuẩn hiệu quả hơn.
.Vitamin E có tác dụng chống oxy hóa cực mạnh. Việc bổ sung loại vitamin này vào trong khẩu phần ăn sẽ giúp bạn cải thiện chức năng hệ miễn dịch, pḥng chống được một số căn bệnh nguy hiểm.
3.3. Sữa chua
Có một nghiên cứu cho kết quả rằng: Những sản phẩm lợi khuẩn từ sữa giúp tăng hệ miễn dịch, cải thiện và tăng số lượng tế bào bạch cầu.
3.4. Các sản phẩm từ sữa và đậu nành
Vitamin B12 ảnh hưởng đến số lượng các bạch cầu. Các sản phẩm từ sữa có chứa nhiều vitamin B12 như Pho - mát, sữa, sữa đậu nành, nước gạo,...
3.5. Thực phẩm giàu kẽm
Kẽm là một khoáng chất thiết yếu giúp duy tŕ và phát triển của hệ miễn dịch. Nó đóng vai tṛ tác động đến sản xuất tế bào miễn dịch giúp cơ thể chống lại cách tác nhân gây bệnh. Bạn có thể bổ sung những thực phẩm giàu kẽm như: Hạt điều, đậu xanh, hạnh nhân,...
3.6. Thực phẩm giàu omega 3
Omega 3 là một loại acid béo có tác dụng ức chế viêm và giúp kiểm soát hệ miễn dịch. Thường xuyên sử dụng omega 3 cũng có thể giúp bạn pḥng tránh một số căn bệnh như: Viêm loét đại tràng, viêm khớp dạng thấp, bệnh crohn,.... Tuy nhiên, cơ thể không thể tự sản sinh omega 3 do vậy bạn nên thường xuyên bổ sung chúng bằng cách ăn các loại cá béo như: Cá trích, cá ṃi, cá hồi,....
Luyện tập thể thao cũng là cách tăng lượng bạch cầu
Hy vọng những thông tin trên sẽ giải đáp được hết thắc mắc ăn ǵ để tăng bạch cầu trong máu của bạn. Bên cạnh việc pḥng tránh thiếu hụt bạch cầu thông qua ăn uống th́ bạn cũng cần chú ư đến chế độ sinh hoạt và luyện tập thể thao. Đây là cách giúp bạn duy tŕ ổn định của sức khỏe thông qua cách làm tăng bạch cầu trong máu. Lời khuyên đến từ bác sĩ là luyện tập thể thao ít nhất 30 phút/ ngày để cải thiện sức khỏe, chống lại sự tấn công của các tác nhân gây hại đến cơ thể. Với những người ít thời gian ra ngoài luyện tập th́ có thể cân nhắc sử dụng thiết bị tập thể thao tại nhà như: Máy chạy bộ, xe đạp tập,... Có một sức khỏe tốt sẽ là điều giúp bạn có được thành công trong cuộc sống. Đây cũng là cách góp phần xây dựng một Việt Nam tự lực, hùng cường.
Ngoài việc bổ sung các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe, bạn cũng cần phải thường xuyên tập luyện thể dục thể thao giúp bảo vệ sức khỏe toàn diện từ ngoài vào trong cơ thể. Tuy nhiên trong cuộc sống bận rộn như hiện nay, việc dành ra 2-3 tiếng mỗi ngày để đến pḥng tập gym là điều xa xỉ. Hiểu được điều đó, Elipsport mang đến các sản phẩm chăm sóc sức khỏe tại nhà như may chay bo Elipsport, xe đạp tập, ghế massage,.. giúp bạn có thể tập luyện, thư giăn mọi lúc rảnh rỗi. Hăy luyện tập để nâng cao sức khỏe của bạn từ hôm nay nhé!
Dầu hào không phải loại dầu chất béo như dầu cá, mỡ heo… Đó là một loại nước sốt gia vị, dạng sền sệt, trong đó có chứa dịch chiết xuất từ hàu. Nhưng dầu hào trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại. Ngoại trừ loại dầu hào chay, c̣n dầu hào có hàu, là gọi cho có. Dầu có hàu thực hay không, có Trời mới biết.
Một sự lơ đăng… vĩ đại
Chuyện kể rằng, một ông chủ quán thức ăn nhẹ ở Hồng Kông, làm món hàu luộc cho khách. Lớ ngớ, lơ đăng thế nào đó, ông ta quên mất nồi hàu. Nước đun cứ thế cạn dần, cho đến khi ông chủ ngửi thấy mùi thơm lừng. Vội mở nắp nồi, th́ nước đă cạn, chuyển sang dạng sền sệt có màu nâu đen.
Nước sốt dầu hào khởi đầu từ sự lơ đăng của ông chủ quán ăn. Và sự lơ đăng này đă biến ông thành triệu phú nước sốt gia vị đủ loại.
Nước sốt dầu hào thứ thiệt phải được chế biến từ nước luộc hàu. Đun riu riu hàu với nước, từ khi nước c̣n trong chuyển sang dạng đục. Cô nhẹ lửa tiếp cho đến khi nước hàu bị caramel hóa chuyển sang màu nâu có nhớt sệt. Không cần phải thêm bất cứ chất gia vị nào như muối, bột ngọt… vào, v́ nước sốt dầu hào thứ thiệt này dư sức tạo hương vị đậm đà.
Nhưng cách chế biến nước sốt dầu hào “thứ thiệt’ công phu như thế này đă ch́m vào dĩ văng.
Hiện nay người ta dùng bột bắp để làm nước dầu hào trở thành dạng sệt, thêm đường, muối và bột ngọt để tạo vị, dùng caramel để tạo màu nâu… Hương liệu th́ mùi nào cũng có, huống chi mùi… hàu. Tuy nhiên, hăng nào cũng kê khai dùng chất chiết xuất từ hàu (oyster extracts). Chất chiết xuất này được nhiều bao nhiêu, hay chỉ thêm vào chút đỉnh để gọi là có mùi… hàu, có Trời mới biết.
Nhắc lại x́-căng-đan 3-MCPD trong dầu hào
Năm 2001, Cơ quan Tiêu chuẩn Thực phẩm Anh Quốc phát hiện ra 22% mẫu nước sốt dầu hào và nước tương có chứa chất 3-MCPD vượt mức cho phép. Ngoài ra, 2/3 trong số các mẫu này c̣n chứa thêm chất 1,3- DCP. (1)
Cả hai chất 3-MCPD và 1,3 DCP đều thuộc nhóm chloropropanol, được xác định là chất gây ung thư. Có một thời gian sốt dầu hào bị cấm ở châu Âu.
Về nguyên tắc, bất cứ thực phẩm nào có chất béo, có muối (nguồn cung cấp clor) đều có thể phát sinh ra 3-MCPD ester. Chất này sẽ chuyển hóa thành 3-MCPD khi nấu nướng, hoặc dưới tác động của các men lipases trong hệ tiêu hóa. Cơ chế chuyển hóa này chưa được xác định rơ ràng.
Chưa có bằng chứng cho thấy độc tố 3-MCPD gây hại cho người, nhưng thử nghiệm ở chuột thì thấy rõ, chỉ cần hàm lượng rất nhỏ 1mg/kg thể trọng đủ để ảnh hưởng đến hệ sinh dục. Ở liều lượng cao hơn và tiếp xúc thường xuyên, thận sẽ bị tổn thương. Chất 3-MCPD được xem là chất gây ung thư. Vì thế, về mặt an toàn thực phẩm, 3-MCPD phải được loại bỏ cho chắc ăn, nhưng loại bỏ triệt để là điều không thể.
1,3 DCP được phát hiện ở mức ít hơn so với 3-MPCD, t́m thấy chủ yếu ở thịt ḅ bằm, jambon và xúc xích. Không hiểu v́ sao cũng được t́m thấy ở dầu hào. Nhưng mức 1,3-DCP trong các sản phẩm trên, kể cả dầu hào, được xem là quá thấp để có ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng. Cơ chế h́nh thành 1,3-DCP hiện nay vẫn chưa được biết rơ. (2)
Hăng làm dầu hào bị phát hiện có 3-MDCP vượt mức cho phép, cũng chính là “hậu duệ” của ông chủ quán lơ đăng t́m ra nước sốt dầu hào năm xưa. Hăng này giải thích là do chuyển đổi công nghệ nên mới ra nông nỗi thế.
X́-căng-đan phát hiện 3-MCPD trong dầu hào ở Anh Quốc là một cú sốc, và có một thời gian dầu hào bị cấm ở Âu châu . Hiện nay, mọi thứ đă lắng dịu. Các chất 3-MCPD và 1,3 DCP t́m thấy trong dầu hào chỉ mức rất nhỏ. Dầu hào lại được phép bày bán thoải mái trở lại ở Âu châu cả hơn chục năm nay.
Bảo quản sốt dầu hào
Sốt dầu hào làm tăng hương vị của nhiều món ăn, thêm sống rồi làm chín lại, hay trộn sống luôn vào món ăn là tùy vào khả năng… “khéo tay hay làm” của quư bà. Bất khả tư nghị! Nhưng về mặt an toàn, cần lưu ư những điểm sau:
- Dầu hào thứ thiệt có tuổi thọ rất… mong manh, dễ bị hư hơn hàng “không thiệt”. Rất may mắn là hàng thứ thiệt lại khó t́m, trừ khi là “hàng nhà làm”, mà phải do chính tay thân chủ mua hàu về làm, chứ c̣n “hàng nhà khác làm” th́ coi như hàng…lạc chợ.
- Chai dầu hào nếu đă mở nắp, dùng dở dang, nên đậy chặt và lưu trữ trong ngăn mát tủ lạnh.
- Nếu lưu trữ đúng cách, th́ tùy vào thành phần ‘bí hiểm’ của dầu hào, mà tuổi thọ có thể kéo dài khoảng vài ba tháng, từ khi mở nắp. Tuy nhiên, nếu dầu hào bị biến màu, có mùi khó ngửi, hoặc độ sệt trở nên lỏng bất thường, th́ nên bỏ.
Trong ṿng một thế kỷ qua, tuổi thọ trung b́nh kể từ lúc sinh ra của người sống tại Mỹ đă tăng lên đáng kể, từ 47 tuổi năm 1900, lên đến 77 tuổi năm 2004. Tính ra, vào năm 2030, người trên 65 tuổi sẽ chiếm hơn 20% dân số, tức khoảng 70 triệu người.
Hệ thống duy tŕ sức khỏe cho các vị cao niên tại Mỹ tốt, nhờ vào các phương cách y khoa pḥng ngừa. Việc ngừa bệnh và tăng cường sức khỏe tại Mỹ hiện được chia làm ba cách: primary prevention (pḥng ngừa tiên khởi, pḥng ngừa thứ nhất), secondary prevention (pḥng ngừa thứ nh́) và tertiary prevention (pḥng ngừa thứ ba).
Pḥng ngừa tiên khởi nhắm mục đích ngừa đừng để bệnh xảy ra trong tương lai; pḥng ngừa thứ nh́ nhắm mục đích t́m và chữa bệnh sớm trong giai đoạn bệnh chưa gây triệu chứng; pḥng ngừa thứ ba nhận định t́nh trạng sức khỏe hiện tại của người bệnh, t́m các phương cách giúp người bệnh sống khỏe mạnh và an toàn hơn.
Pḥng ngừa tiên khởi
Các vị cao niên nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày một tuần; bỏ ngay thuốc lá nếu đang hút; bớt uống rượu nếu có uống rượu nhiều. Thể dục thường xuyên giúp chúng ta tăng cường sức khỏe; giảm thiểu nguy cơ bị các bệnh tim mạch, tai biến mạch máu năo, cao áp huyết, tiểu đường, rỗng xương, béo mập, ung thư ruột già, ung thư vú, căng thẳng tinh thần (anxiety), buồn chán (depression) , lẫn; giúp bớt té ngă, như vậy, ngừa những chấn thương do sự té ngă; khiến chúng ta sinh hoạt trong đời sống hàng ngày khá hơn; và cũng là cách trị liệu hữu hiệu trong nhiều trường hợp bệnh, như các rối loạn tinh thần khiến chúng ta lúc buồn lúc vui (mood disorders), lẫn, đau nhức kinh niên, suy tim, tai biến mạch máu năo, bón, khó ngủ.
Aspirin nên được dùng cho những vị mang nguy cơ có thể sẽ bị bệnh tim mạch trong ṿng 5 năm tới (nguy cơ >3% so với người thường), chẳng hạn như những người có bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, chúng ta cẩn thận khi dùng aspirin v́ aspirin có thể gây chảy máu đường tiêu hóa, nhất là cho các vị trên 75 tuổi, các vị có bệnh loét bao tử hoặc từng chảy máu đường tiêu hóa trong quá khứ, các vị đang uống những thuốc warfarin, steroid.
Cứ mỗi 10 năm, chúng ta chích ngừa phong đ̣n gánh (tetanus), để lỡ có đứt tay trầy chân, chúng ta yên tâm sẽ không bị phong đ̣n gánh, một bệnh nhiễm trùng nguy hiểm có thể gây tử vong. Thuốc thường được pha chung với thuốc ngừa bệnh bạch hầu (diptheria, một bệnh nhiễm trùng nguy hiểm tạo những màng trắng ở họng), nên được gọi là thuốc chích ngừa Td (tetanus- diptheria vaccine).
Hàng năm, các vị cao niên 65 tuổi trở lên nên chích ngừa cúm khoảng tháng 10, 11, trước khi cúm đến vào mùa Đông. Người dưới 65 tuổi song đang mang các bệnh tim, phổi, hoặc những bệnh kinh nhiên khác khiến sức để kháng của cơ thể suy giảm, cũng nên chích ngừa cúm.
Các vị cao niên 65 tuổi trở lên cần chích ngừa bệnh sưng phổi pneumococcus, chỉ cần một lần trong đời. Giống ngừa cúm, người dưới 65 tuổi song đang mang các bệnh tim, phổi, hoặc những bệnh kinh nhiên khác khiến sức để kháng của cơ thể suy giảm, cũng nên chích ngừa sưng phổi pneumococcus.
Gần đây, có thuốc chích Zostavax ngừa bệnh shingles (một bệnh do siêu vi, gây đau đớn, có khi rất dữ, nhất là cho người lớn tuổi, Việt Nam ta hay gọi nôm na là “bệnh giời ăn”), các vị 60 tuổi trở lên nên chích thuốc Zostavax ngừa bệnh này.
Pḥng ngừa thứ nh́
Pḥng ngừa thứ nh́ (secondary prevention) gồm việc truy t́m các ung thư ruột già, vú, nhiếp hộ tuyến, cổ tử cung; đo áp huyết định kỳ; thử máu xem có cao các chất mỡ trong máu; truy t́m bệnh rỗng xương; truy t́m bệnh ph́nh nở động mạch aorta trong bụng (abdominal aortic aneurysm).
50 tuổi trở lên, cả đàn ông lẫn phụ nữ, chúng ta nên truy t́m ung thư ruột già, dù không có triệu chứng ǵ cả. Phương pháp truy t́m ung thư ruột già tốt nhất là soi toàn ruột già (colonoscopy) , nếu b́nh thường, 10 năm chúng ta sẽ soi lại.
Nguy cơ bị ung thư nhiếp hộ tuyến tăng sau tuổi 50. Tiếc thay, hiện vẫn chưa có phương pháp truy t́m ung thư nhiếp hộ tuyến thực chính xác. Từ 50 tuổi trở lên, đàn ông chúng ta nên nhờ bác sĩ thăm khám nhiếp hộ tuyến hàng năm, và thảo luận với bác sĩ có nên thử PSA hay không. [Thường chất PSA trong máu tăng cao khi có ung thư nhiếp hộ tuyến, nhưng có nhiều trường hợp thử thấy PSA tăng cao, khi đâm kim lấy mô nhiếp hộ tuyến xem dưới kính hiển vi (biopsy), không thấy có ung thư, ngược lại, cũng có trường hợp ung thư, song PSA lại không cao nhiều, nên phương pháp truy t́m ung thư này không thực chính xác lắm, việc có nên thử PSA hay không sẽ tùy vào ư muốn của bạn, sau khi nghe lời giải thích của bác sĩ.]
Ung thư vú tăng cao nhiều sau tuổi 50. Từ tuổi 40 trở đi, phụ nữ nên đi khám vú hàng năm, và chụp phim vú mỗi 1-2 năm. Đến tuổi 50 trở đi, vẫn đến bác sĩ khám vú hàng năm, và mỗi năm nên chụp phim vú.
Việc làm Pap smear để truy t́m ung thư cổ tử cung cần được tiếp tục cho đến khi quá tuổi 65-70 mới ngưng, nếu ít nhất 3 lần làm Pap smear trong ṿng 10 năm trước đó hoàn toàn b́nh thường.
Cao áp huyết xảy ra rất nhiều ở người có tuổi, đưa đến các biến chứng tim mạch như chết cơ tim cấp tính (heart attack), tai biến mạch máu năo (stroke). 1-2 năm, chúng ta nên đến nhờ bác sĩ đo hộ áp huyết, để nếu có cao áp huyết c̣n sớm chữa.
Bệnh rỗng xương nhiều ở phụ nữ đă măn kinh. Phụ nữ 65 tuổi trở lên nên chụp phim truy t́m rỗng xương. Phụ nữ trước tuổi 65, đă măn kinh, tùy trường hợp, bác sĩ sẽ khuyên chụp phim hay không.
Đàn ông hút thuốc lá có thể bị ph́nh nở động máu aorta trong bụng (abdominal aortic aneurysm), nếu bể vỡ dễ gây tử vong. Đàn ông 65-75 tuổi hút thuốc lá hay từng hút trong quá khứ, hoặc có anh, em bị bệnh ph́nh nở động máu aorta trong bụng, nên làm siêu âm bụng một lần để truy t́m bệnh ph́nh nở động máu aorta.
Pḥng ngừa thứ ba
Pḥng ngừa thứ ba (tertiary prevention) nhận định hiện trạng sức khỏe của người bệnh, và t́m các phương cách giúp người bệnh sống khỏe mạnh và an toàn hơnỞ các vị cao niên, pḥng ngừa thứ ba gồm những việc bác sĩ nhận định sức khỏe tổng quát của các vị, những hoạt động để chăm sóc cho chính bản thân hàng ngày (tắm rửa, ăn uống, …), rồi về mặt trí óc, tri thức có sáng suốt không, về mặt tinh thần, có dấu chứng buồn chán (depression) không.
Về mắt, các vị cao niên nên được khám bởi bác sĩ chuyên khoa Mắt mỗi 1-2 năm, truy t́m những bệnh quan trọng như cao áp suất mắt (glaucoma). Về tai, bác sĩ cũng nên để ư xem tai vị cao niên có nghe kém không.
Về dinh dưỡng, các vị cao niên cần một thực phẩm đầy đủ những chất cần cho cơ thể. Các vị cần ít nhất 1200 mg calcium, 800 đơn vị sinh tố D mỗi ngày. Hàng ngày, thuốc đa sinh tố (multivitamins) cũng rất tốt, ngừa một số bệnh kinh niên có thể xảy ra do thiếu sinh tố. Nếu vị cao niên nào xuống cân, 10% hay hơn sức nặng trong ṿng 1 năm qua, bác sĩ cần lưu ư và t́m hiểu tại sao.
Hàng năm, có khoảng 30% người cao niên té ngă, tỉ lệ này tăng lên 50% ở các vị trên 80 tuổi. Té ngă có thể đưa đến găy xương hoặc phải vào nhà thương, nên các phương cách giúp tránh té ngă cũng là những pḥng ngừa quan trọng ở các vị cao niên. Các yếu tố khiến dễ té ngă gồm những thay đổi vóc dáng, cách đi đứng do tuổi tác, mắt kém, tri thức không sáng suốt, bệnh ảnh hưởng đến sức mạnh và sự phối hợp của các bắp thịt, các yếu tố môi trường (sàn nhà trơn trượt, thảm trải sàn không được chắc, đèn không đủ sáng, giầy dép không vừa chân, lỏng lẻo, vân vân), thuốc dùng. Riêng về thuốc, càng dùng nhiều thuốc, càng dễ có phản ứng phụ của thuốc và té ngă, bác sĩ nên thường xuyên nhận định thuốc nào vị cao niên c̣n cần, thuốc nào không cần nữa nên bỏ. (Khi đi khám bệnh, chúng ta nên luôn mang thuốc theo, và cho bác sĩ biết thuốc nào c̣n cần, thuốc nào không thấy cần nữa.)
Ngoài ra, nhưng việc khác như tiểu són, c̣n lái xe được không, ở nhà có bị con cái hất hủi, bỏ bê không, vân vân, bác sĩ cũng cần để ư thăm hỏi, giúp các vị cao niên giải quyết vấn đề.
Sức khỏe c̣n quí hơn vàng. Chúng ta may mắn sống trên đất Mỹ, nơi có nền y khoa tốt. Hiểu biết về các phương cách ngừa bệnh và duy tŕ sức khỏe ở đây, chúng ta không những sống khỏe mạnh và an toàn G̀?
Uống thuốc vơí nước ǵ tốt nhất
Đối với nhiều người, uống thuốc với bất cứ nước ǵ có vẻ không quan trọng, thậm chí có người lựa chọn hẳn một loại nước có mùi vị thích hợp, nhằm loại trừ cảm giác khó chịu do dùng thuốc. Như có người uống thuốc với nước trà (chè) hoặc với nước trái cây (nước cam, nước chanh…) hay với nữ, thậm chí với bia rượu là loại thức uống đang có sẵn hay chỉ đểu có cảm giác dễ chịu!
Điều vừa kể thật ra có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả điều trị của thuốc, v́ nếu dùng loại nước không thích hợp sẽ ảnh hưởng đến sự hấp thu của thuốc ở hệ tiêu hóa, đưa đến thuốc bị giảm tác dụng hay không c̣n tác dụng điều trị.
*Nước ǵ tốt nhất?
Nước lă đun sôi để nguội hoặc nước lọc hợp vệ sinh là loại nước tốt nhất dùng để uống thuốc. Uống thuốc với loại nước này với lượng nước đủ sẽ giúp đưa thuốc viên (viên nén hoặc viên nang) từ miệng xuống nhanh đến dạ dày, tan ră và ḥa tan tạo dung dịch thuốc, sau đó trôi xuống ruột là vị trí dược chất sẽ hấp thu vào máu cho tác dụng.
Đối với thuốc là viên nang hay c̣n gọi là viên nhộng là dạng dễ nuốt, một số người uống khan, không uống chung với nước (đặc biệt là người cao tuổi do rối loạn tiểu tiện thường đi tiểu lắt nhắt rất ngại uống nước), viên nang uống khan có thể dính lại ở thực quản gây viêm loét thực quản rất tai hại. V́ vậy, uống thuốc với lượng nước đủ là cần thiết, thậm chí có một số thuốc đ̣i hỏi phải uống nước thật nhiều (như thuốc chứa dược chất sulfamid) để thuốc được lọc, bài tiết nhiều theo nước tiểu không gây đóng sỏi hại thận.
Có thể dùng nước đóng chai nhưng phải là nước tinh khiết chứ không nên dùng nước chứa các chất khoáng (c̣n gọi nước suối) để uống thuốc, bởi v́ chất khoáng như: canxi, natri… có thể tương kỵ gây ảnh hưởng đến thuốc.
*Các loại nước không nên dùng?
Tùy trường hợp, có loại nước hoàn toàn không thích hợp v́ nếu uống với thuốc sẽ làm mất tác dụng của thuốc hay gây hại đối với cơ thể, cụ thể như sau:
Sữa: trong sữa có chứa canxi có thể kết hợp với một số kháng sinh (như tetracyclin) tạo thành phức hợp không tan, làm kháng sinh không hấp thu được vào máu để cho tác dụng. Tuy nhiên, vẫn có trường hợp thuốc nên uống chung với sữa. Như dùng thuốc gây bào bọt dạ dày (aspirin), hay dễ nôn ói (thuốc ngừa thai phải uống hàng ngày dễ gây buồn nôn ở một số phụ nữ), hay cần chất béo để thuốc dễ hấp thu (vitamin A, vitamin D) th́ cần uống chung với sữa. Như vậy, để lựa chọn đúng thức uống uống với thuốc nên hỏi bác sĩ hay dược sĩ để được tư vấn.
Cà phê, trà, nước giải khát có ga: trong các loại nước này, đặc biệt nước ngọt, nước tăng lực đều có chứa caffein (là chất kích thích giúp tỉnh táo) sẽ kết hợp với thuốc bổ chứa sắt, tạo thành chất kết tủa không hấp thu được. Ngoài ra, caffein c̣n làm giảm tác dụng các thuốc được dùng nhằm an thần gây ngủ nếu uống cùng lúc.
Nước ép trái cây: nhiều loại nước ép trái cây hiện nay đă được chứng minh là gây hại nếu uống chung với thuốc. Nước cam, nước táo dùng uống thuốc có thể làm giảm sự hấp thu một số thuốc, do làm chất sinh học ở ruột đảm nhận việc chuyển vận thuốc vào máu không hoạt động được. Nghiêm trọng nhất là nước bưởi chùm (grape-fruit, là loại bưởi dùng nhiều ở phương Tây, nhưng thận trọng cũng nên lưu ư cả nước bưởi trồng ở ta). Khi uống chung với một số thuốc (như thuốc statin trị rối loạn lipid huyết, thuốc atenolol trị tăng huyết áp…) nước bưởi chùm sẽ làm tăng độc tính của thuốc, do ức chế men chuyển hóa thuốc ở gan, làm tăng nồng độ thuốc quá đáng ở trong máu.
Bia rượu: đây là loại thức uống không nên uống chung với thuốc. Rượu làm tăng độc tính hại gan của paracetamol, tăng độc tính hại dạ dày của aspirin, tăng độc tính gây mê của thuốc an thần gây ngủ. Riêng với kháng sinh như: metronidazol, các cephalosporin… nếu uống chung với rượu bia sẽ gây phản ứng antabuse gây vật vă, hạ huyết áp rất khó chịu làm người dùng thuốc cứ tưởng sắp chết đến nơi.
Trong thời gian dùng bất cứ loại thuốc nào, an toàn hơn hết là kiêng hẳn, không nên uống rượu bia.
Một thanh niên trẻ tuổi luôn cảm thấy sợ hăi trước nhiều thứ. Nghĩ đến điều này thấy sợ, nghĩ đến điều kia cũng lại thấy sợ, rốt cuộc anh ta không biết ḿnh sợ điều ǵ nhất. V́ vậy, anh ta t́m đến một vị cao nhân để hỏi.
Người thanh niên trẻ đến hỏi một vị cao nhân: “Xin hỏi ngài, con người sợ nhất cái ǵ?”
Vị cao nhân mỉm cười rồi hỏi lại: “Vậy cậu cho là cái ǵ?”
Người thanh niên không nghĩ ngợi lâu mà trả lời ngay: “Là sự cô độc có phải không?”
Vị cao nhân lắc đầu: “Không đúng rồi!”
Người thanh niên lại nói: “Vậy đó là sự hiểu lầm?”
Vị cao nhân vẫn lắc đầu nói: “Cũng không đúng!”
Người thanh niên lúc này có vẻ bối rối, nghĩ một lát mới dám nói: “Vậy phải chăng là sự tuyệt vọng?”
“Vẫn không đúng!”
Người thanh niên trả lời một lúc với rất nhiều đáp án khác nhau, nhưng vị cao nhân lại một mực lắc đầu nói không đúng.
Cuối cùng, người thanh niên không thể nghĩ thêm được ǵ liền nói: “Xin ngài hăy nói đó là cái ǵ?”
Vị cao nhân trả lời: “Đó chính là bản thân ḿnh! Con người sợ nhất là bản thân ḿnh!”
Người thanh niên mở to mắt ngẩng đầu nh́n vị cao nhân, nửa như đă hiểu, nửa lại như không hiểu.
Vị cao nhân giải thích cho người thanh niên: “Đúng là như thế đấy! Kỳ thực những điều mà cậu vừa nói, cô độc, tuyệt vọng, hiểu lầm…đều là những thứ được phản chiếu ra từ thế giới nội tâm của cậu, đều là cảm giác của tự bản thân cậu mà thôi.
Nếu như cậu nói với chính ḿnh rằng: “Những điều này thật đáng sợ, ḿnh không thể chịu nổi! Vậy th́ cậu sẽ thực sự sợ hăi.
Nhưng nếu như cậu nói với bản thân ḿnh rằng: “Không có ǵ phải sợ cả! Chỉ cần ḿnh dũng cảm đối mặt th́ ḿnh sẽ chiến thắng được nó”. Như vậy th́ sẽ không có ǵ làm khó được cậu cả.
C̣n sợ hăi trước những thứ ḿnh nghĩ ra tức là cậu c̣n chấp nhất, dính mắc vào nó. Sao phải đau khổ chấp nhất vào những điều hư ảo đó? Một người không c̣n bị dính mắc vào điều ǵ th́ anh ta c̣n có thể sợ hăi chăng?
Cho nên, khiến cho một người sợ hăi cũng không phải là những ư nghĩ kia mà chính là bản thân người đó thôi”.
Người thanh niên bừng tỉnh đại ngộ.
Trong ḷng nếu “quang đăng” th́ dù có đang mưa cũng thấy bầu trời trong xanh. Nhưng nếu trong ḷng mà “âm u” th́ dù không mưa cũng thấy bầu trời âm u.
Cuộc đời của một người giống như một chuyến hành tŕnh trở về, ven đường có vô số những vũng nước lầy lội nhấp nhô, nhưng cũng có những cảnh sắc tươi đẹp ngắm nh́n không hết.
Có thể chúng ta khó cải biến được đường đời của ḿnh, nhưng ít nhất chúng ta có thể cải biến được nhân sinh quan. Có thể chúng ta khó cải biến được hướng gió nhưng chúng ta có thể điều chỉnh được cánh buồm. Có thể chúng ta không chi phối được sự t́nh, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể điều chỉnh được tâm t́nh của ḿnh!
Vợ Chồng Già Lớp Tuổi 70: Ai Cũng Vậy Mà Thôi - Nguyễn Thượng Chánh
Thời gian nghỉ hưu thường tạo ra nhiều sự thay đổi và xáo trộn trong đời sống gia đ́nh.
Đó có thể là sự thay trong nếp sinh hoạt quen thuộc và phải ḥa ḿnh vào một khung cảnh mới. Hậu quả là hưu viên phải chịu mất đi một số bạn bè cùng mối giao tiếp xă hội của ḿnh từ trước tới giờ.
Trong gia đ́nh, sự chạm mặt nhau hằng ngày dễ làm xẹt điện, nói qua nói lại, đưa đến khẩu chiến (thầy bói gọi là khắc khẩu hay khắc tuổi) giữa vợ chồng với nhau.
Sóng ngầm nổi lên không báo trước….
“Vợ chồng nay đă về già!
Lưng c̣ng gối mỏi, làn da đồi mồi
Khó khăn lúc đứng khi ngồi
Mắt mờ, tai điếc, răng thời lung lay.
Về hưu rảnh rỗi cả ngày
Cụ bà đổi tính nên hay nói nhiều
Thôi th́ cụ nói đủ điều
Trời mưa trời nắng, từ chiều tới khuya”
(Nguồn Internet)
Chạm mặt nhau thường xuyên
Không biết có phải tại v́ già nên tánh t́nh thay đổi khiến vợ chồng thường hay kiếm chuyện cằn nhằn với nhau về những cái ǵ không đâu, lăng nhách không hà.
Khoa học nói là bà bị xáo trộn hormones của t́nh trạng măn kinh ménopause, hay bị rối loạn nhân cách giáp ranh Borderline personality Disorder BPD,c̣n ông th́ bị măn dục andropause tánh t́nh cũng hơi gàn, khi vầy khi khác, buồn vui bất thường ai mà biết được.
Bệnh hoạn nầy nọ cũng bắt đầu xuất hiện ra theo tuổi già nên ảnh hưởng ít nhiều vào sức khỏe tâm thần của cả hai người.
Nhưng phải nh́n nhận là h́nh như mấy bà có phần chủ động khởi xướng chiến tranh hơn là các ông. Tại sao?
“Thật ra, cái nguyên nhân chính đưa đến việc "đè đầu, cỡi cổ" mà các bà áp dụng đều do đa số các ông tới tuổi "măn kinh" cả. Tới tuổi xồn xồn, đột nhiên các ông đổi tính. Có những ông thời trẻ th́ hùng hùng hổ hổ, nhưng về già th́ ngoan như chú mèo ngái ngủ. Vấn đề chính là "hormone" của các ông, từ 50 tuổi trở lên, đa số bắt đầu đi xuống, muốn "lên" cũng vất vả. Đến 60 th́ chỉ Mỹ cúp viện trợ nên chỉ c̣n 50% các ông c̣n đầy đủ đạn dược, tới khi về hưu, th́ cái ǵ trong người cũng muốn hưu luôn, cho nên càng ngày các ông càng lép vế, lép đùi” (Ngưng trích Chu Tất Tiến-Ngày Lễ Từ Phụ-Quư ông ơí! )
Hai người mà muốn sống như chỉ có một người
Theo các nhà tâm lư học th́ trong đời sống vợ chồng, cần phải có hai người.
Nhưng cả hai vợ chồng muốn sống như chỉ có một người th́ làm sao mà được. Chiến tranh lạnh nổi lên v́ lẽ đó.
Rồi c̣n người nầy (thường là bà) muốn cải hóa bắt buộc người kia phài theo ư ḿnh, phải đoán biết ḿnh muốn cái ǵ, phải giống y chang ḿnh…
Cần nên biết rằng mỗi người đều có sở thích riêng rẽ, kiểu cách riêng biệt cũng như có nhu cầu khác nhau.
“Une des principales raison de discordance dans les couples est le désir de vivre à deux comme si on était seul. Il est alors difficile d'accepter que l'autre ait des gỏts bien à lui, des manières qui lui sont particulières et même des besoins différents”. ( Michelle Larivey, Psychologue).
Chuyện tâm đầu ư hiệp chỉ là chuyện của mấy năm đầu tiên c̣n mới toanh, khi mới sống với nhau mà thôi. Sau đó th́ cả hai vợ chồng cần phải biết tự điều chỉnh để thích ứng adjust với nhau mới mong sống chung được tới ngày xuống lỗ.
Lâu lâu hai vợ chồng cần phải đi hấp hôn hay hâm nóng tune up t́nh yêu lại, trước khi hấp hối.
Bà nói nhiều, ông tịnh khẩu
Cái khác biệt là một người (thường là vợ) dám nói ra và nói hoài, nói măi nagging khiến đối phương khó chịu bên trong. Tây gọi đây là những điều bực ḿnh hay irritants khiến anh chồng muốn khùng luôn nên phải cố gắng làm thinh theo đúng câu của ông bà đă dạy: Vợ giận th́ chồng bớt lời, cơm sôi bớt lửa chẳng đời nào khê.
Đây là chân lư.
Đàn ông đàn bà là hai thế giới riêng biệt.
Xâm lấn lănh thổ của nhau
Một nguyên nhân khác trong sự xung đột vợ chồng là guerre de territoires hay vấn đề tranh chấp lănh thổ của họ, chốn riêng tư, chẳng hạn như cái nhà bếp của bà bị ổng xâm nhập thường xuyên.
Bà có cảm giác là ông xă tối ngày quanh quẩn chàng ràng bên chân ḿnh làm bà khó chịu và đổ quạu không cần báo trước.
Bà sắp đặt đồ đạc có thứ tứ ngăn nắp theo một kiểu cách nào đó, ông vô bếp không để ư, mà có ư đâu mà để, xớn xa xớn xác để không đúng chỗ là bà nẹt liền. Các ông mà có lăi nhăi lại th́ bị cho là già sanh tật khó chịu không biết lỗi.
Bà trách ông không biết giúp vợ
Ngược lại có bà th́ cảm thấy quá bất công, tủi thân phận ḿnh, sao thằng chả ở không mà hổng biết thương vợ, san sẻ công việc nhà cho người ta nhờ, không giống như chồng của người ta(?).
Ông trách bà xâm lấn quyền hạn
Phần các ông th́ nói mấy bà xâm lấn quyền hạn, khó chịu quá, đ̣i hỏi quá đáng.
Ngày xưa, đi làm ở sở, ở hăng vậy mà tự do, khỏe hơn, không ai xài xể ḿnh hết. Về tới nhà mệt đừ, có th́ giờ đâu mà cằn nhằn, mà căi lộn với nhau.
Thật ra lúc c̣n đi làm, thời gian ở trong sở nhiều hơn thời gian ở bên vợ bên con nhờ vậy mà ít đụng chạm.
Để tránh chạm mặt nhau, ông t́m nơi chốn b́nh an.
Để tránh sư gần gủi trên (hay sự lấn đất), nguyên nhân của xung đột, của căi vả nên nhiều ông chồng t́m đến ẩn thân tại những vùng đất mới b́nh yên hơn, như quanh nhà, như di tản xuống dưới sous sol (basement), xem internet, vô garage hay ra ngoài vườn vv…để tránh chạm mặt bả.
Thôi, tịnh khẩu cho yên chuyện.
Lời khuyên của nhà tâm lư học.
Nghỉ hưu cần phải có một thời gian điều chỉnh và thích ứng trong cuộc sống lứa đôi.
Cả vợ lẫn chồng phài tập sống lại với nhau trong bối cảnh hai người chớ không phải của một người.
Theo LInstitut national détudes démographiques INED (Pháp), ly dị ở lớp tuổi 60 đă tăng lên gấp hai từ năm 1985. Nguyên nhân do những khó khăn trong thời gian nghỉ hưu đem đến.
1 - Vợ chồng cần cho nhau biết sự mong đợi ở người kia. Hoạch định những sinh hoạt chung nhưng vẫn giữ những sở thích của ḿnh.
2 - Nên ư thức rằng người kia cũng cần phải có những giây phút riêng tư (intimité) của họ.
3 - Rất quan trọng cần có nhiều thời gian cạnh bên nhau nhưng không nhất thiết là cả hai đều phải làm chung một việc.
4 - Lúc nghỉ hưu, vợ chồng đều quá rảnh rỗi. Họ có thể sử dụng thời gian quư báu đó một cách tự chủ (autonome) và khác biệt theo ư thích của họ nhưng đồng thời mỗi người phải biết tôn trọng điều ước muốn của người kia. Đây là cách hữu hiệu đễ ngừa thói quen (routine) theo năm tháng.
5 - Để cho sự chuyển tiếp giữa hai giai đoạn (làm việc/ nghỉ hưu) được êm ái, vợ và chồng cần phải tập quen sống với sự có mặt thường xuyên của người kia. (Leatitia Maury-Abello – Psychologue)
Bs Châu Ngọc Hiệp (Châu Sa) cho ư kiến: Hấp hôn trước khi hấp hối
“…Ai c̣n vợ, c̣n chồng sống đầm ấm với nhau là đang hưởng phước. Ngẫm lại, người quan trọng nhất đời của ḿnh chính là người phối ngẫu. Cha mẹ rồi sẽ qua đời, con cái rồi sẽ có gia đ́nh riêng và rời tổ ấm, bạn bè dù thân mấy cũng có đời sống riêng của bạn.
Chính người vợ hay chồng là bạn đường mà cũng là bạn đời, có phước cùng hưởng, có họa cùng chịu….
…Các bạn thân của tôi ơi! Nếu vợ chồng bạn thường hay tránh mặt nhau, hoặc gặp mặt nhau là căi lẫy th́ bạn cần hấp hôn rồi đó. Hăy hấp hôn trước khi một trong hai người hấp hối, lúc đó hối hận th́ đă muộn.
Hơn thế nữa, khi cha mẹ sống vui vẻ, ḥa thuận, hạnh phúc th́ đó là niềm vui rất lớn cho các con.
Chữ T.U.N.E.U.P. cho chúng ta nhớ những điểm chính của hấp hôn.
T: Time – Thời gian bên nhau để tâm t́nh, để tṛ chuyện, đây là thời gian vô cùng quí báu không nên thiếu;
U: Unmask – Ung nhọt cần mổ xẻ;
N: New ear & tongue – Tập nghe, tập nói ngôn ngữ t́nh yêu;
E: Erase – Xóa, Xóa bàn làm lại, hấp-hôn là lúc cả hai người cùng quyết tâm viết trang mớitrong quyển sách chuyện t́nh đôi ta;
U: Understand – Ưng ư, hiểu rơ nhau;
P: Passion – Phấn khích, t́nh yêu như đám lửa, để lâu sẽ nguội dần nên cần thêm củi luôn.
…Chúng ta nên tránh 3 điều dễ làm mất hạnh phúc gia đ́nh là Chỉ trích + Phàn nàn + So b́.
Viết theo tiếng Anh, chúng ta có 3 chữ C: Criticizing (chỉ trích), Complaining (phàn nàn), Comparing (so b́)…”
(Bác sĩ Châu Ngọc Hiệp, bút danh Châu Sa, hiện đang hành nghề bác sĩ ở MacClenny, tiểu bang Florida, từ năm 1985 đến nay. Bác sĩ Hiệp nguyên là bác sĩ quân y, sư đoàn 25 bộ binh, quân lực VNCH.
Sau năm 1975, bác sĩ Hiệp đi tù 2 năm rưỡi, vượt biên năm 1979, tới Hoa Kỳ năm 1980. bác sĩ Hiệp tiếp nhận Chúa năm 1983 và hiện đang sinh hoạt ở Hội thánh Tin Lành Việt Nam Jacksonville, Florida)
Kết luận
Nói theo Thầy Nhất Hạnh: “có hiểu mới có thương”
Muốn thương phải hiểu
“Trong đạo Phật, từ bi gắn liền với trí tuệ. Không hiểu, không thể thương yêu sâu sắc. Không hiểu, không thể thương yêu đích thực. Hiểu chính là nền tảng của t́nh thương yêu.
Mỗi người có những nỗi niềm, những khổ đau, bức xúc riêng, nếu không hiểu, sẽ không thương mà giận hờn, trách móc. Không hiểu, t́nh thương của ḿnh sẽ làm người khác ngột ngạt, khổ đau. Không hiểu, sẽ làm người ḿnh thương đau khổ suốt đời.
Nhân danh t́nh thương, người ta làm khổ nhau. Chuyện đó vẫn thựng xảy ra” (Theo Thầy Thích Nhất Hạnh)./.
Monday, November 27, 2017
50 Câu Nói Trí Tuệ Và Sâu Sắc Giúp Bạn Hiểu V́ Sao Người Do Thái Lại Thông Minh Và Giàu Có
Biết những câu nói nổi tiếng dưới đây của người Do Thái bạn sẽ hiểu được v́ sao họ lại thông minh và giàu có như vậy.
1. Tài sản có thể trở về số 0 nhưng kiến thức phải càng ngày càng mở rộng.
2. Thời gian tốt nhất để trồng cây là vào 20 năm trước. Thời gian tốt thứ hai là ngay bây giờ.
3. Điếc, nhưng không phải là không biết ǵ bởi c̣n có thể đọc được sách báo.
4. Nếu không học tập, cho dù đi vạn dặm đường xa th́ măi vẫn chỉ là người đưa thư mà thôi.
5. Ai cũng than văn thiếu tiền nhưng chả ai than thở thiếu trí khôn cả.
6. Trên đời có 3 thứ không thể bị ai cướp mất: Đầu tiên là thức ăn đă vào trong dạ dày, hai là ước mơ đă ở trong ḷng, ba là những kiến thức đă học trong đầu.
7. Người lớn dạy trẻ con học nói, c̣n trẻ con dạy người lớn im lặng.
8. Một người chỉ ra sai sót của bạn chưa chắc đă là kẻ thù của bạn; một người luôn luôn ca ngợi bạn chưa hẳn đă là bạn của bạn.
9. Hăy sợ con dê húc phía trước, con ngựa đá phía sau, c̣n kẻ ngu th́ phải đề pḥng tứ phía.
10. Kinh nghiệm là cái từ mà mọi người dùng để gọi các sai lầm của ḿnh.
11. Khi bạn khóc v́ không có giày để đi, hăy nh́n những người không có chân.
12. Khi già đi người ta thị lực kém đi nhưng nh́n thấy nhiều hơn.
13. Đừng sợ đi chậm. Chỉ sợ đứng yên.
14. Ta không cầu xin cho gánh nặng sẽ nhẹ hơn. Nhưng cho đôi vai hăy vững vàng hơn.
15. Bông lúa càng nhiều hạt, đầu nó càng rủ xuống. Người giỏi thường hay khiêm tốn.
16. Mất tiền chỉ là mất nửa đời người, mất ḷng tin là mất tất cả.
17. Phần lớn người ta thất bại không phải do họ không có khả năng, mà là v́ ư chí không kiên định.
18. Đừng nói ǵ trừ khi bạn đă học được cách im lặng.
19. Giúp người th́ sẽ làm tăng tài sản, ki bo chỉ làm nghèo đi.
20. Một hành tŕnh ngàn dặm cũng chỉ khởi đầu từ bước đi đầu tiên.
21. Nếu vấn đề nào giải quyết được bằng tiền, th́ đó không phải là vấn đề mà là chi phí.
22. Nếu bạn bị vấp ngă, điều đó chưa chắc có nghĩa bạn đang đi sai đường.
23. Có tiền cũng không tốt lắm, cũng như thiếu tiền cũng chẳng tồi lắm.
24. Không có t́nh huống vô vọng, chỉ có giải pháp không chính xác.
25. Chúa trời cho con người hai tai và một miệng để nghe nhiều nói ít.
26. Luôn luôn nh́n vào mặt tươi sáng của sự vật. Nếu không thấy, hăy đánh bóng cho đến khi nó tỏa sáng.
27. Nếu cuộc sống không dần dần tốt lên th́ nó sẽ kém đi.
28. Đừng sợ rằng bạn không biết một cái ǵ đó. Hăy sợ rằng bạn không chịu t́m hiểu về nó.
29. Con người phải sống tối thiểu là v́ sự ṭ ṃ.
30. Một khi bạn mắc một sai lầm, điều tốt nhất bạn có thể làm là cười vào nó.
31. Nếu mà làm từ thiện chẳng tốn kém ǵ th́ ai cũng làm từ thiện cả.
32. Hầu như những loại hoa có màu trắng đều rất thơm, hoa có màu sắc đẹp đẽ thường không thơm. Người cũng vậy, càng mộc mạc giản dị, càng tỏa hương thơm từ bên trong.
33. Chết v́ cười c̣n hơn là chết v́ hoảng sợ.
34. Một người đàn ông có thể chuyển núi bắt đầu từ việc mang đi những viên đá nhỏ.
35. Khi chúng ta đem hoa tặng cho người khác th́ người ngửi được mùi hương đầu tiên là chính chúng ta. Khi chúng ta nắm bùn ném vào người khác, th́ người bị làm bẩn đầu tiên là bàn tay chúng ta.
36. Ngủ trên gối êm không có nghĩa có giấc mơ đẹp.
37. Nếu bạn không thể xử lư những việc nhỏ th́ những việc lớn của bạn sẽ trở nên vô nghĩa.
38. Khi bồ câu kết bạn với quạ, mặc dù cánh của nó vẫn c̣n màu trắng nhưng trái tim th́ dần dần chuyển sang màu đen.
39. Lúc nào vô công rỗi nghề th́ người ta sẽ làm những việc long trời lở đất.
40. Khi c̣n trẻ phải làm những việc bạn nên làm, th́ khi về già mới có thể làm những việc bạn muốn làm.
41. Cái khuy áo đầu tiên sai, cái sau cùng khó mà chữa được.
42. Hạnh phúc chỉ đến khi cánh cửa đă được mở.
43. Một ngôi nhà nhỏ đầy ắp tiếng cười có giá trị hơn một cung điện đầy nước mắt.
44. Cười là loại mỹ phẩm rẻ nhất, vận động là loại y dược rẻ nhất, chào hỏi là loại chi phí giao tiếp rẻ nhất.
45. Kinh nghiệm giống như một chiếc lược mà cuộc đời chỉ ban tặng sau khi chúng ta đă mất hết cả tóc.
46. Nếu bạn thực sự có tài năng th́ bạn sẽ không sợ ḿnh kém may mắn.
47. T́nh yêu có ngọt ngào đến đâu cũng chẳng lấy ra nấu chè được.
48. Chúa trời bảo vệ kẻ nghèo ít nhất là không sa vào những thói hư tật xấu xa hoa.
49. Chúa không thể có mặt đồng thời khắp nơi nên Người đă tạo ra các bà mẹ.
50. Adam quả là tay gặp may đầu tiên v́ chẳng có mẹ vợ.
V́ Sao Lá Phong Đỏ Được Xem Là Biểu Tượng Của Canada?
Bạn vẫn thường nghe nhắc tới đất nước Canada rộng lớn với một tên gọi đầy màu sắc “xứ sở Lá Phong”, và tất nhiên bạn cũng không hề xa lạ với quốc ḱ mang hai màu trắng, đỏ và h́nh ảnh một lá phong lớn ở giữa của quốc gia Bắc Mỹ này. Nhưng đă bao giờ bạn tự hỏi: “Tại sao đất nước này lại chọn một chiếc lá để thêu lên quốc kỳ?” và cây phong thực sự có ư nghĩa như thế nào với những người Canada? Đằng sau chiếc lá rực rỡ ấy là những bí ẩn ngọt ngào đang chờ bạn khám phá.
Một vài nét lịch sử
Trước khi chính thức trở thành biểu tượng trên quốc kỳ của Canada vào mùa xuân năm 1965, h́nh ảnh chiếc lá phong đă trở nên thân thuộc và phổ biến với những người dân Canada từ thế kỉ 18.
Thời ḱ đó, chiếc lá phong là biểu tượng cho những người Canada gốc Pháp sinh sống dọc bờ sông Saint Lawrence, nó xuất hiện trên phù hiệu áo giáp của hai tỉnh bang Ontario (lá phong vàng) và Quebec (lá phong xanh) bắt đầu từ năm 1868, và xuất hiện trên quốc huy của Canada một thời gian sau đó. Năm 1867, Alexander Muir đă sáng tác bản nhạc “The Maple Leaf Forever”, bài ca lá phong đă nhanh chóng trở thành quốc ca trong cộng đồng người Canada gốc Anh. Thêm vào đó, h́nh ảnh lá phong c̣n xuất hiện trên tất cả các đồng tiền của nước này trong giai đoạn từ 1876 đến 1901.
Cờ lá phong trong gió (Ảnh: wikipedia)
Theo thời gian, lá phong lặng lẽ đi vào tâm hồn của những người dân nơi đây, dù họ là người gốc Pháp hay gốc Anh. Để rồi, năm 1965, chiếc lá chính thức được chọn để đại diện cho quốc gia, trở thành h́nh ảnh trung tâm của lá quốc kỳ, theo bản thiết kế của George F. G. Stanley.
Trên lănh thổ của Canada có tới 10 giống cây phong khác nhau sinh trưởng và phát triển. Tuy nhiên, chiếc lá phong trên quốc ḱ được thiết kế lại một cách tổng thể, mang h́nh dáng đặc trưng của lá phong nói chung. Chiếc lá này đại diện cho những người dân Canada thống nhất, không phân biệt gốc Anh, hay gốc Pháp, họ cùng chung sống thuận ḥa với nhau trên đất nước rộng lớn thường xuyên tuyết phủ (nền trắng), giữa hai đại dương lớn của trái đất Ấn Độ Dương và Đại Tây Dương (hai dải đỏ ở hai bên quốc ḱ).
Những chiếc lá phong thu tạo nên một Canada mơ mộng
Lá phong đỏ vẽ nên cái hồn của mùa thu xứ sở (Ảnh: Le Chalet)
Được biết đến là một loài cây có nguồn gốc châu Á và có tới 150 loài khác nhau, nhưng chỉ có 13 loại phong đă du nhập vào Bắc Mỹ. Trong số đó, có 10 loài có thể sinh trưởng một cách tự nhiên ở Canada. Như một mối nhân duyên, cây phong đă hiện diện khắp mọi nơi trên lănh thổ của đất nước này. Từ những cánh rừng bạt ngàn cho tới những con đường xinh đẹp nơi thành thị, bạn đều có thể bắt gặp sắc màu của lá phong.
Những cánh rừng phong bạt ngàn (Ảnh: Easyviaggio)
Sự “phủ sóng” rộng răi của giống cây gỗ cao lớn này đă khiến nó trở nên thật thân quen với người dân. Đặc biệt, vào mùa thu, khi sắc lá đổi màu từ xanh rồi thành vàng, thành đỏ, khiến Canada mang một diện mạo thật ấn tượng. Những cánh rừng nhiều màu sắc, những con phố giống như bước ra từ những bức tranh đẹp nhất. Đỏ, vàng, da cam, những sắc màu của lá phong khiến cho người Canada khó có thể hững hờ với mùa thu.
Những con đường nhỏ như đi ra từ cổ tích (Ảnh: Pinterest)
Cho đến năm 1996, cây phong mới chính thức trở thành loài cây đại diện cho đất nước này; nhưng đă từ rất lâu trước đó, loài cây này vẫn âm thầm mang đến cho Canada một nét đẹp rất riêng, những sắc màu thật rực rỡ mỗi độ thu về. Đối với người Canada, sắc màu ngọt ngào của mùa thu như một món quà, nhắc nhở con người tích lũy cho ḿnh những điều cần thiết để chuẩn bị cho một mùa đông giá lạnh đang cận kề.
Phải chăng đây chính là một trong những lư do đầu tiên khiến người dân nước này đồng ḷng chọn lá phong làm biểu tượng của họ và dành rất nhiều t́nh yêu cho lá quốc kỳ hai màu trắng, đỏ?
Cây phong ban tặng cho Canada một món quà ngọt ngào và đầy tiềm năng
Không chỉ mang tới cho Canada một vẻ đẹp tinh tế, bầu không khí trong lành, cây phong c̣n đóng một vai tṛ quan trọng trong đời sống thương mại và văn hóa của người dân nước này.
Cây phong cung cấp cho người dân ở đây một nguồn gỗ quư với độ chắc chắn lớn, màu sắc trang nhă. Nhưng không ở đâu trên thế giới, cây phong lại hào phóng chia sẻ với con người cả thứ nhựa ngọt ngào của nó như ở Canada. Thứ nhựa này thường được biết đến với tên gọi “nước của cây phong” (tiếng pháp: “eau de l’erable). Chỉ khi mùa xuân đến, cây phong sẽ đẩy loại nhựa ngọt dịu (có chứa từ 2-3% đường) từ rễ lên để tiếp thêm sức sống cho cây, chuẩn bị cho một mùa hoa lá mới.
Thứ quà quư giá của thiên nhiên (Ảnh: Pinterest)
Từ thế kỉ 16, những bộ tộc thổ dân bản địa đă phát hiện rằng, “nước của cây Phong” là một thứ quà quư giá, giúp cuộc sống của họ trở nên ngọt ngào và mạnh khỏe hơn rất nhiều. Bao năm tháng đă trôi qua, nhưng những cây phong vẫn tiếp tục san sẻ nhựa ngọt của ḿnh với con người, giúp Canada trở thành đất nước xuất khẩu Sirop từ nhựa phong lớn nhất thế giới.
Thứ nhựa ngọt ngào của cây phong (Ảnh: montreal.for91days)
Cần đun sôi 40 lít nhựa cây mới tạo nên được một 1 lít sirop. Chính v́ vậy người dân ở đây rất trân quư sản phẩm này.
Các loại sirop được phân chia theo màu sắc và độ đậm nhạt. Màu càng đậm, độ ngọt càng cao (Ảnh: Pinterest)
Theo truyền thống, người Canada sẽ dựng những căn lều gỗ trong rừng phong để làm nơi sản xuất sirop. Họ đục những lỗ nhỏ trên thân cây để hứng được nhựa ngọt vào các xô nhỏ được cố định quanh gốc, sau đó đun nóng để cô đặc nhựa trong căn lều gỗ. Nhưng bên cạnh xưởng sản xuất sirop cây phong, mỗi căn lều c̣n có một pḥng ăn rất ấm cúng để có thể đón tiếp các vị khách vào mỗi dịp “lễ hội cây phong”.
Lều gỗ sản xuất sirop cây phong và những thùng nhôm được đặt quanh gốc cây để lấy nhựa (Ảnh: montreal.for91days)
Đối với người Canada, lễ hội cây phong là một dịp không thể bỏ lỡ, nó diễn ra vào dịp giữa tháng ba, đầu tháng tư, thời điểm những tia nắng đầu tiên của mùa xuân bắt đầu. Lễ hội giống như một món quà của thiên nhiên ban thưởng cho sự kiên cường của con người sau một mùa đông giá rét, đầy tuyết phủ.
Trong dịp lễ hội, các gia đ́nh sẽ t́m đến các “lều gỗ” cũng là các xưởng sản xuất sirop từ cây phong để được tận hưởng những món ăn được làm từ mẻ sirop đầu tiên của mùa xuân, đồng thời cùng nhau chia sẻ không khí của một lễ hội truyền thống ấm cúng, đầy âm nhạc và sự tươi vui.
Bên trong căn lều gỗ là một không gian ấm áp, đầy âm nhạc và sự vui vẻ (Ảnh: evasionsgourmandes)
Một món ăn đặc trưng được dùng cùng sirop cây phong (Ảnh: evasionsgourmandes)
Nếu có dịp đến thăm một “lều gỗ” sản xuất sirop, bạn hăy đừng bỏ lỡ dịp thưởng thức chiếc kẹo mút được làm từ sirop cây phong được những người chủ nhà hào phóng trải lên chiếc bàn tuyết trắng. Bạn sẽ được tự ḿnh cuốn từng dải sirop vàng óng vào thanh gỗ nhỏ và thưởng thức món quà mà thiên nhiên dành riêng cho đất nước hiền ḥa này.
Sirop được trải lên tuyết sạch, khi nguội sẽ trở thành một thứ kẹo dẻo. Đây là cách thưởng thức sirop truyền thống của người Canada vào mỗi dịp lễ hội (Ảnh: Eater Montreal)
Người ta sẽ dùng những chiếc que để cuộn lấy dải sirop đă đông lại trên bàn tuyết (Ảnh: Eater Montreal)
Chiếc kẹo ngọt, dịu mát.
Bức ảnh được chụp tại lều sản xuất sirop nổi tiếng “Chez Dany” (Ảnh: Cabanechezdany)
Nếu muốn có được trải nghiệm ngọt ngào này, hăy tới với Canada vào mùa xuân. Bởi các lều sản xuất sirop sẽ chỉ dành một tháng đầu tiên của mùa xuân, thời điểm tinh khôi nhất ấy để đón tiếp du khách và cùng nhau tận hưởng hạnh phúc của mùa xuân đang về.
Lá phong là một phẩn của bảo vật quốc gia Canada – Những cánh rừng
Có lẽ không phải ngẫu nhiên mà lá phong trở thành biểu tượng của đất nước Canada và nằm ở vị trí trung tâm của lá quốc kỳ. Canada được biết đến là nước có diện tích rừng đừng thứ ba thế giới, với 400.000.000 hecta rừng trên toàn lănh thổ, tương đương 10% diện tích rừng của thế giới.
Những cánh rừng này đă biến đất nước này trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu gỗ hàng đầu thế giới, xét về cả số lượng và chất lượng. Những thị trường khó tính nhất như Nhật Bản và Hoa Kỳ, cũng như những thị trường lớn như Trung Quốc đều đánh giá rất cao chất lượng gỗ nhập khẩu từ quốc gia có hệ thống đánh giá chất lượng gỗ tốt nhất trên thế giới này. 6% dân số của đất nước được làm việc nhờ vào những hợp đồng đến từ những cánh rừng. Bên cạnh đó, rừng c̣n mang tới nguồn thu khổng lồ cho ngành du lịch.
Bảo vật của đất nước Lá Phong chính là nhũng cánh rừng (Ảnh: Pinterest)
Tuy nhiên, khi khám phá ra t́nh yêu của người Canada với những cánh rừng của họ, bạn mới thật sự cảm nhận được với họ, rừng là bảo vật thiêng liêng. Mỗi người dân đều mang một t́nh yêu và trách nhiệm với việc bảo vệ rừng. Các chính sách về khai thác cũng như duy tŕ sự phát triển bền vững của rừng ở Canada được coi là đi đầu thế giới. Những quy định và luật lệ liên quan đến khai thác và bảo vệ rừng đều được đánh giá là nghiêm khắc nhất trên thế giới.
Với một quốc gia luôn coi “sức khỏe” của rừng là một trong những mối quan tâm hàng đầu, h́nh ảnh một chiếc lá trên quốc ḱ của họ cũng không khó để lư giải.
Vậy là một chiếc lá phong đơn giản lại chứa đựng cả sự ngọt ngào trong cảnh sắc, văn hóa và t́nh yêu thiên nhiên của con người Canada. Phải chăng đó là lư do, người dân nơi đây rất yêu và tự hào về lá cờ mang h́nh lá phong của họ. Canada cũng v́ thế được gọi là xứ sở của lá phong.
Bài Học Khó Nhất Cuộc Đời Chính Là Biết Sống Thuận Theo Tự Nhiên
Đời người tựa như nước chảy, mây trôi, những thứ đă qua giống như nước đổ khó hốt. Điều chúng ta có chính là hiện tại. Hăy học cách chấp nhận hiện thực, b́nh thản thong dong sống với sự đời.
Nhân sinh tựa như một hành tŕnh leo lên ngọn núi cao, vô cùng cheo leo và nguy hiểm, đặc biệt bất cứ lúc nào cũng có thể bị lầm đường lạc lối. V́ thế, những người muốn lên tới đỉnh cao, th́ thật sự cần phải có ánh sáng soi đường, dù chỉ một ngọn đèn, một đốm lửa nhỏ, hoặc bất kỳ cái ǵ đó có thể mang lại ánh sáng.
Người chỉ v́ một chút huy hoàng trước mắt mà tự măn, th́ lại càng khó thành công. Ngược lại, những người có thể lên đến đỉnh cao thường là những người thong dong, bản thân chỉ t́m kiếm sự tĩnh lặng, sự nghiệp đối với họ là trách nhiệm và sứ mệnh.
Người tĩnh tại, sau khi đă ‘ba ch́m bảy nổi’ chứng kiến cảnh thế sự tranh đua th́ hàm dưỡng mà họ có được sau những năm tháng cực khổ rèn luyện sẽ thể hiện xuất ra ngoài một cảnh giới b́nh thản thong dong, tự do tự tại, không màng vinh nhục, tùy kỳ tự nhiên, ngoại cảnh tốt xấu ǵ cũng không thể tác động đến họ.
Tĩnh tại khác với lạnh nhạt thờ ơ, cũng không phải là tiêu cực. Nó là một loại b́nh ḥa, một loại thanh thản, một loại nguyên tắc, một loại phẩm chất.
Tĩnh tại là b́nh thản trước những được mất, bất động trước phồn hoa, khi suôn sẻ không tùy tiện, gặp trở ngại không tiêu trầm, điềm tĩnh như khói mây, vững chắc như bàn thạch! Tĩnh tại cũng bao gồm trong đó sự chất phác, bao dung, nhiệt huyết, hùng dũng và nghĩa khí.
Trong xă hội cạnh tranh kịch liệt, ai cũng phải t́m một phương thức sinh tồn phù hợp, đáp ứng những nhu cầu của ḿnh. Nhưng truy cầu lại như một loại chất kích thích, nó có thể khống chế bản thân, sau những thỏa măn tức thời là những tàn tích đáng sợ, nó có thể kéo một người xuống vực thẳm bất cứ lúc nào.
Triết gia phương Tây Montaigne từng nói: “Bài học cuộc đời khó nhất chính là hiểu được sống thuận theo tự nhiên”.
Tĩnh tại là cảnh giới không mong cầu, chính là thuận theo tự nhiên, cái ǵ của ḿnh th́ sẽ là của ḿnh, cái không thuộc về ḿnh th́ có tranh giành cũng không được. Chỉ quan tâm tu dưỡng bản thân, nỗ lực hết ḿnh trong mọi việc, tất cả c̣n lại là thuận theo tự nhiên.
Thấy Bạn Bè Người Thân Có Dấu Hiệu Này Lúc Ăn Cơm Hăy Đưa Vào Bệnh Viện Gấp, Coi Chừng Xuất Huyết Năo
Khi tôi viết những ḍng này c̣n đúng 10 ngày nữa là đến ngày giỗ đầu của mẹ. Từ ngày mẹ mất đến nay tôi luôn sống trong nỗi ám ảnh dằn vặt đến ngạt thở, h́nh ảnh giọt nước mắt mẹ trào ra khóe mắt khi tôi gào lên gọi mẹ lần cuối cứ ám ảnh từng giấc ngủ.
Năm ngoái tôi mới ra trường chưa có việc làm, nên về nhà một thời gian. Vào 1 ngày cuối năm định mệnh, khi 2 mẹ con vừa ngồi ăn khuya với nhau xong, mẹ bảo thấy mệt nên đi ngủ trước. Ba tôi ngủ ngoài cửa hàng, nhà anh trai cách 1 con hẻm nhỏ, c̣n chị gái chỉ cách 1 con đường.
Lúc mẹ đi ngủ được hơn nửa tiếng, tôi c̣n ngồi xem tivi ngoài pḥng khách, nghe tiếng mẹ la ú ớ trong pḥng, tôi nghĩ không biết mẹ nằm mơ ǵ mà la dữ vậy. Rồi 5 phút sau mẹ hét lên 1 tiếng thật to, tôi chạy vô pḥng xem thấy mẹ đang nằm dưới đất, c̣n thấy quần ướt nhẹp. Tôi hơi bực, trong đầu nghĩ sao mẹ lớn rồi c̣n lại ghê thế này.
Rồi tôi bật đèn sáng hơn, v́ mẹ để đèn pḥng ngủ màu đỏ nên tôi chỉ thấy mờ mờ, khi bật đèn sáng hơn, tôi lại định đỡ mẹ lên giường.
Tôi lấy quần định thay cho mẹ, nhưng khi sờ vào người mới thấy mẹ lạnh ngắt thế này, tôi vội gọi:
– Mẹ, mẹ bị sao vậy mẹ ơi.
Mẹ dường như vẫn c̣n nghe được tiếng nên ráng nhướng mắt lên và thều thào ờ, ờ mấy tiếng rồi nín bặt.
Tôi thấy không ổn, nên gào lên, rồi gọi điện thoại cho ba, anh trai và chị gái.
Ba và các anh chị đến, nh́n thấy mẹ anh trai bảo chắc trúng gió rồi, sắp lập đông mà.
Anh bảo tôi lấy đồ cạo gió, nhưng tôi nhất quyết không lấy, đ̣i anh kêu taxi đưa mẹ đi cấp cứu.
15 phút sau xe đến, dù đoạn đường từ nhà tôi đến bệnh viện khoảng 5 phút. Đưa mẹ vào pḥng hồi sức cấp cứu các bác sĩ dùng tháy thở, rồi dùng 2 cái ǵ ấn vào người để điều ḥa nhịp tim. Tôi không biết gọi là ǵ nhưng xem phim thấy người ta hay làm vậy.
Qua khe cửa tôi thấy các bác sĩ chạy rần rần lại và 1 bác sĩ trực tiếp cứu mẹ, miệng la hét ǵ đấy rồi ông đứng thẫn người xuôi tay và lắc đầu. Biết có điềm không lành nhưng tôi cũng ráng cố gắng chờ tin.
1 phút sau bác sĩ báo tin mẹ tôi đă chết trước khi đưa vô đây, dù hy vọng chết lâm sàng và sẽ cứu được nhưng quá trễ, đă qua thời gian vàng cứu chữa rồi.
– Nhưng mẹ em bị sao mà chết vậy bác sĩ – Tôi hỏi trong nước mắt.
– Bà bị tai biến mạch máu năo, dẫn đến xuất huyết năo, máu tràn qua cả màng năo rồi không cứu được. Đáng lẽ em phải đưa bà vô bệnh viện sớm hơn sau để muộn dữ vậy.
– Em không biết, khi em nghe mẹ la ǵ đó, chạy vô pḥng, thấy mẹ nằm dưới đất c̣n ướt quần nữa, em c̣n thay quần cho mẹ xong rồi mới gọi điện cho ba và anh trai về nhà.
Bác sĩ lại hỏi tiếp:
– Vậy trước đó bà có biểu hiện ǵ khác thường không, chẳng hạn như bà có mắc cao huyết áp không, cách đây vài ngày giọng nói của bà có thay đổi ǵ không, bà ăn cơm có khó nuốt không, có bị rơi ra ngoài như em bé không, tay chân có khó điều khiển không?
Tôi lục lại trí nhớ của ḿnh th́ hầu như có triệu chứng đó, c̣n về cao huyết áp th́ mẹ đă bị nhiều năm nay rồi. Có lẽ v́ vậy dạo gần đây tôi thấy mẹ nói chuyện mà giọng cứ run run, ăn cơm th́ đổ cả bàn, tôi c̣n đùa sao mà mẹ cứ như con nít ấy, ăn rơi đầy ḱa.
Bác sĩ giải thích thêm, đó là dấu hiệu sớm nhận biết mẹ tôi bị tai biến mạch máu năo. Nếu gia đ́nh biết sớm đưa bà đến bệnh viện trong giai đoạn này th́ c̣n cứu được, lúc đó 1 trong những mạch máu trong năo đă bị vỡ rồi, tuy nhiên vẫn chưa xuất huyết nặng, chỉ cần phẫu thuật và nối lại là mẹ tôi sẽ không sao.
Nghe bác sĩ giải thích xong tự nhưng ḷng tôi quặn lại, tôi không c̣n đứng vững được nữa, th́ ra sự vô tâm của ḿnh đă làm mẹ chết như vậy. Là 1 người kề cận bên mẹ vậy mà những thay đổi của mẹ như vậy ḿnh chẳng thèm để ư. Bây giờ tôi có ăn chay cạo đầu sám hối cũng chưa hết tội. Khi y tá đẩy mẹ ra bảo mọi người nh́n mặt mẹ lần cuối, tôi gào lên, mẹ ơi.
Vậy nên khi thấy cha mẹ ḿnh có những thay đổi này, nhất là cha mẹ có sẵn bệnh cao huyết áp lập tức đưa đi bệnh viện ngay:
Dưới đây là các triệu chứng tai biến mạch máu năo cần phải cảnh giác
– Nhức đầu dữ dội, đột ngột. Triệu chứng này có ở trên 50% số bệnh nhân.
– Đột nhiên thấy chóng mặt, ù tai, choáng váng. Một bên chân bị yếu hẳn, không vững.
– Đột nhiên một bên tay không cầm nắm chắc được đồ vật, dễ rơi th́a, đũa, bát. Nhặt lại vật dụng để rơi một cách khó khăn.
– Đột nhiên rối loạn ngôn ngữ: nói khó, nói ngọng, mọi người không hiểu được bệnh nhân nói ǵ. Triệu chứng này có thể chỉ diễn ra trong ít phút, nhưng cũng có thể kéo dài cả ngày trước khi tai biến nghiêm trọng xảy ra: bệnh nhân không c̣n khả năng phát ngôn.
– Đột nhiên bệnh nhân có cảm giác như kim châm, kiến đốt ở đầu chi tay, chân, một nửa bên trên người.
– Xuất hiện những “khoảng vắng”: thỉnh thoảng bệnh nhân như mất hẳn sự kiểm soát của chính ḿnh. Đang nói bỗng mất ngang trong giây lát mới lại tiếp tục được câu chuyện. Để rơi vật dụng trong tay mà không biết để rồi vài giây sau mới sực nhớ ra và nhặt lên.
– Những rối loạn trí thức: bệnh nhân đột nhiên mất định hướng trong vài phút, vài giờ. Thoáng quên, thoáng điếc, mất định hướng về không gian và thời gian.
– Đột nhiên xuất hiện cảm giác như có ruồi bay trước mắt, mất thị lực hoàn toàn hoặc một phần, hoặc một hai bên trong giây lát.
Một Người Sống Hạnh Phúc Hay Không Là Do Tâm Quyết Định
Người có trí tuệ xưa nay thường không sống “trong miệng” của người khác, cũng không sống “trong mắt” của người khác. Gặp nhau là duyên mà không gặp cũng là duyên, gặp lại là duyên mà biệt ly cũng là duyên. Trần thế mênh mông giữa đến và đi cho nên gặp hay không gặp cần ǵ phải đau khổ luyến lưu? Vậy bí quyết sống hạnh phúc vui vẻ là ǵ?
Bất luận bạn làm tổn thương ai th́ xét về lâu về dài, đó đều là sẽ tự làm tổn thương đến ḿnh. Có thể hiện giờ bạn sẽ không cảm nhận thấy được nhưng nó nhất định sẽ chuyển động ngược trở lại và quẩn quanh bên bạn. Phàm là bạn làm việc ǵ đối với người khác th́ cũng là đối với ḿnh, bạn khiến người khác trải qua điều ǵ th́ sau này bạn nhất định sẽ trải qua điều đó. Phật giáo truyền giảng về nhân quả không phải để hù dọa con người mà chính là có ư muốn nhắc nhở, bảo ban con người. Đây là chân lư, cho dù bạn có tin hay không th́ nó vẫn cứ tồn tại không cách nào bị mất đi.
Một ông lăo nói với cháu trai của ông rằng: “Trong thân thể mỗi người đều có hai con sói, chúng luôn tàn sát lẫn nhau. Một con sói đại biểu cho sự căm phẫn, ghen ghét, kiêu căng, sợ hăi và sự sỉ nhục. Con sói c̣n lại đại biểu cho sự ôn ḥa, lương thiện, ḷng biết ơn, niềm hy vọng, nụ cười và t́nh yêu.“
Cậu bé sốt ruột hỏi ông: “Ông nội! Con sói nào mạnh hơn ạ?”
Ông lăo trả lời: “Con mà cháu nuôi nấng! Tâm của cháu hướng về phương nào th́ chính là con đường tương lai của cháu!”
Đến với giáo lư nhà Phật không phải là để kư thác khi mất đi mà là để đối đăi đúng đắn với cuộc đời. Nh́n thấu sự “vô thường” của nhà Phật chúng ta sẽ nhận thấy rất nhiều điều mặc dù là tốt đẹp nhưng sẽ không bền vững lâu dài. Hay rất nhiều khi chúng ta rơi vào thống khổ tưởng như không thể chịu đựng được nữa nhưng rồi chúng lại qua đi nhanh chóng. Cho nên,"vô thường" là gợi ư tốt nhất cho cuộc đời. Nó khiến cho chúng ta ở trong hoàn cảnh biến đổi thất thường của cuộc đời mà có thể thăng hoa trí tuệ.
Học giáo lư nhà Phật để làm ǵ? Chính là để điều phục tự tâm (tạm hiểu: điều ḥa, thu phục tâm). Rất nhiều người chỉ v́ một ḷng muốn cầu sống lâu, cầu không bệnh tật, cầu tiền tài, cầu sinh con trai mà đến tu tŕ. Kỳ thật, đây đều là đă đi ngược lại với Phật Pháp.
Bái lạy không phải chỉ là khom lưng cúi người xuống mà là buông bỏ ngạo mạn. Niệm Phật không phải là thể hiện ở số lượng thanh âm mà là thể hiện ở sự thanh tịnh của tâm địa. Chắp tay không phải chỉ là khép hai tay lại mà c̣n thể hiện sự cung kính. Thiền định không phải là ngồi lâu đến mức không dậy nổi mà là trong tâm không bị dao động bởi bên ngoài. Vui mừng không phải là ở khuôn mặt rạng rỡ mà là ở sự khoan khoái, dễ chịu trong ḷng. Thanh tịnh không phải là ở sự vứt bỏ dục vọng mà là thể hiện ở tâm địa không mưu cầu cái lợi. Bố thí quyên tặng không phải chỉ là cho đi hết vật chất mà là chia sẻ tấm ḷng yêu thương. Tín Phật không phải là học tập tri thức mà là thực hiện vô ngă.
Có những người khi ăn chỉ chuyên chọn những thứ ḿnh yêu thích, ở cũng chọn chỗ ḿnh yêu thích, kết giao bạn bè cũng chỉ chấp nhận người ḿnh ưa thích… Vậy một khi gặp được điều ḿnh không ưa thích sẽ không có cách nào tiếp nhận. Kỳ thực, ngoại cảnh không thể vĩnh viễn cho bạn sự sung sướng, hạnh phúc, chỉ có học được cách thích ứng được với cả điều ḿnh không yêu thích th́ mới vĩnh viễn có được niềm hạnh phúc!
Sống trên đời, không tranh giành chính là từ bi, không tranh căi chính là trí tuệ, không nghe thấy chính là thanh tịnh, không nh́n chính là tự tại, không tham lam chính là bố thí, đoạn tuyệt ác chính là làm việc thiện, sửa đổi chính là sám hối, khiêm tốn chính là lễ Phật, tha thứ chính là giải thoát, thấy đủ chính là buông bỏ, lợi người chính là lợi ḿnh.
Rất nhiều khi chúng ta nh́n thấy sự hào nhoáng, phù hoa mà lại không nh́n thấy một “mạch nước ngầm” đang khởi động: Có một ít người biểu hiện bề ngoài hạnh phúc là bởi v́ họ đang che dấu nỗi khổ khó tả. Có một ít người bên ngoài nở nụ cười nhưng trong ḷng lại đang có âm thanh của nước mắt. Có một ít người thường hay khoa trương nhưng kỳ thực trong tâm linh lại có nhiều hư không… B́nh luận của người khác thực sự không quá trọng yếu như vậy, hạnh phúc và vui vẻ của bản thân là không phải ở trong con mắt của người khác mà là ở chính trong tâm ḿnh!
Sau Tuổi 50, Tôi Hiểu Ra Rằng, Cuộc Đời Muốn Hạnh Phúc Chính Là Làm Được 6 Chữ Này
Thế là sau tuổi 50, tôi đă hiểu được rằng, thế giới thật rộng lớn, mà bản thân ḿnh lại rất bé nhỏ, có những sự t́nh không cần phải xem nó nặng đến như vậy. Bản thân chúng ta vốn đă rất khổ, rất mệt, không cần cứ măi chỉ trích lẫn nhau…
Con người ta, cả một đời đều đang bận rộn, mệt mỏi, bôn ba. Dù cho vất vả bao nhiêu, sau cùng vẫn có rất nhiều việc không thể hoàn thành được. Con người ta, cả một đời đều đang tằn tiện, tích cóp, dành dụm; sau cùng dù cho dè sẻn bao nhiêu, tiền bạc vẫn không bao giờ thấy đủ. Con người ta, cả một đời đều đang chịu đựng, nhường nhịn, sợ hăi; nhưng dù cho cẩn thận thế nào, ta vẫn đắc tội với không ít người.
Một đời chúng ta đều đang đọc, đang viết, đang cảm ngộ; nhưng dù có thông minh bao nhiêu, vẫn phải đối diện với không ít lần thua thiệt. Con người, cả một đời đều đang tỉnh táo, dù cho b́nh tĩnh bao nhiêu, cơ trí bao nhiêu; sau cùng vẫn không tránh khỏi những điều tiếc nuối.
Thế là sau tuổi 50, tôi đă hiểu được rằng, thế giới thật rộng lớn, mà bản thân ḿnh lại rất bé nhỏ, có những sự t́nh không cần phải xem nó nặng đến như vậy. Bản thân chúng ta vốn đă rất khổ, rất mệt, không cần cứ măi chỉ trích bản thân. Đời người vốn không phải mọi chuyện đều luôn như ư, cớ chi phải cưỡng ép bản thân. Đă cố gắng hết ḿnh rồi, dù cho kết quả thế nào cũng đều được cả. Chuyện nơi thế gian, không ai nắm chắc được vĩnh hằng.
Thế là sau tuổi 50, tôi hiểu được rằng: Đời người thật quá ngắn ngủi, không cần thiết phải tính toán quá chi li. Những việc không hiểu được, thế th́ không cần phải hiểu; có những người không phỏng đoán được, th́ không cần phải phỏng đoán; có những lư lẽ nghĩ không thông, th́ không cần phải nghĩ ngợi thêm nữa. Những việc không vui trước đây, hăy đem nó cất giữ ở một góc xó không có ai.
Vậy nên, tự nhắc nhở bản thân ḿnh: Tôi có thể không được hoàn mỹ, nhưng nhất định phải chân thực, tôi có thể không giàu có, nhưng nhất định phải vui vẻ!
Thế là sau tuổi 50, tôi hiểu được rằng: cuộc sống, sẽ không v́ những lời oán trách của bạn mà thay đổi; đời người, sẽ không bởi bạn phiền muộn mà đổi khác. Dù bạn oán trách hay không, cuộc sống vẫn sẽ y như vậy; dù bạn có buồn hay không, đời người cũng sẽ y như thế. Oán trách nhiều, buồn phiền vẫn là bản thân; thương cảm nhiều, khổ năo vẫn là chính ḿnh.
Bạn khóc, cuộc đời sẽ không bởi vậy mà chảy nước mắt v́ bạn; bạn khổ, cuộc đời sẽ không bởi vậy mà thêm phiền năo.
Là con người, đâu có chuyện vạn sự đều luôn như ư, mọi việc đều luôn thuận tâm.
Trong công việc, đâu có chuyện vạn sự đều viên măn, mọi việc đều không chút tiếc nuối.
Nếu đă như vậy, sao ta lại không mỉm cười? Nếu đă như vậy, hà tất phải phiền muộn lo âu?
Người sống ở đời, vui vẻ là một đời, sầu khổ cũng là một đời, vậy sao ta không vui sống cho đến cuối cuộc đời này?
Thế là sau tuổi 50, tôi đă hiểu được rằng: Đừng làm khó bản thân, một người, long đong khổ sở sống ở thế gian này, đừng bởi những người ḿnh không thích mà đánh mất niềm vui, đừng bởi những người chỉ vụt thoáng qua trong sinh mệnh đó mà lưu luyến không thôi, cũng không cần phiền năo với từng áng mây thoảng qua.
Hăy sống v́ bản thân, dù cuộc sống cho ta điều ǵ, đều thản nhiên vui vẻ đón nhận, đây mới là thái độ sống tốt nhất!
Đừng làm khó bản thân, cũng đừng bắt chước người khác, hăy là chính bản thân ḿnh, đi tốt con đường mà ḿnh đă chọn, làm tốt những việc trong phận của ḿnh, sống cuộc sống mà ḿnh mong muốn.
Thế là sau tuổi 50, tôi hiểu được rằng: Với những ǵ bản thân không với tới được, không cần phải mong muốn thái quá, hăy để mọi chuyện thuận theo tự nhiên. Ḷng mệt mỏi rồi, hăy nghe vài bản nhạc hay; trong ḷng có chuyện sầu năo, hăy thổ lộ với người bạn yêu thương. Mệt mỏi rồi, hăy pha cho ḿnh một ấm trà, t́m một nơi yên tĩnh, nhắm mắt nghỉ ngơi.
Những lúc buồn phiền, t́m kiếm niềm vui, đừng đánh mất hạnh phúc. Những lúc bận rộn, hăy tranh thủ thời gian nghỉ ngơi, đừng đánh mất sức khỏe. Những lúc mệt mỏi, hăy ngừng tay lại, chớ để đánh mất niềm vui.
Thế là sau tuổi 50, tôi đă hiểu được: Đừng làm khổ bản thân, đời người chỉ mấy chục năm ngắn ngủi, bôn ba cũng được, lăn lộn cũng được, đều chỉ là nháy mắt. Không chỉ trích, không oán trách, cho bản thân một phần lạc quan, một phần b́nh ḥa. Không cưỡng cầu, không mong mỏi thái quá, cho bản thân một phần tâm trạng thản nhiên, một phần tâm thái điềm tĩnh. Không so đo, không tính toán, giữ lại một phần t́nh cảm chân thành nhất trong tâm.
Không hâm mộ vầng hào quang của người khác, không chê trách thói đời nóng lạnh, cất những bước chân tự tin, kiên định với sự lựa chọn của riêng ḿnh. Lấy tâm thái lạc quan mà sống tuổi già tốt đẹp nhất của ḿnh!
Cuối cùng, sau tuổi 50, chúng ta hăy ghi nhớ rằng cách sống tốt nhất chính là 6 chữ: Nghĩ thông, Nh́n thoáng và Buông bỏ!
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
