Lý do khiến người có chiều cao bất thường

[june04]

Một số người có chiều cao vượt xa người bình thường có thể do mắc chứng bệnh hiếm gặp hoặc do yếu tố di truyền kết hợp với chế độ ăn.


Robert Wadlow là người đàn ông cao nhất trong lịch sử. Ảnh: Bettmann

Robert Wadlow, người cao nhất trong lịch sử, có chiều cao 2,72 m trước khi qua đời ở tuổi 22 năm 1940, theo Kỷ lục Thế giới Guinness. Wadlow vượt qua chiều cao trung bình của nam giới ở Mỹ hiện nay là 1,75 m. Tuy nhiên, giống như phần lớn người khổng lồ đời thực khác, kích thước cao lớn của ông là kết quả từ một hội chứng y khoa, theo Live Science. "Đa số bệnh nhân khổng lồ gặp vấn đề về hormone sinh trưởng", Márta Korbonits, giáo sư nội tiết ở Đại học Queen Mary, London, cho biết. "Đó là những gì Robert Wadlow mắc phải".

Korbonits nhấn mạnh nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh khổng lồ là lượng hormone sinh trưởng tăng cao do tuyến yên trong não sản sinh. Hầu hết thời gian, lượng hormone cao như vậy do một khối u lành tính gây ra. Nhiều khả năng chúng ta không thấy người nào khác cao như Wadlow nữa là do các bác sĩ ngày nay có thể cắt bỏ khối u và sử dụng thuốc để ngăn chặn quá trình sinh trưởng bởi chứng khổng lồ và khối u có thể đe dọa sức khỏe con người.

Những hội chứng khác có thể khiến con người cao khác thường, bao gồm hội chứng Marfan, rối loạn di truyền có thể khiến xương mọc dài hơn. Tuy nhiên, một số người sở hữu chiều cao cực lớn mà không mắc hội chứng y khoa nào, trong đó có người cao nhất thế giới trước đó là Bao Xishun (2,36 m). Họ có thể sở hữu một loạt biến thể di truyền ảnh hưởng tới vóc dáng cao. Dù giới nghiên cứu dễ dàng tìm hiểu những người khổng lồ sống ở thời hiện đại hơn, người cao chắc chắn luôn tồn tại. Trường hợp mắc bệnh khổng lồ lâu đời nhất đến từ hài cốt của một pharaoh Ai Cập cổ đại cao 1,87 m.

Nghiên cứu của Korbonits phát hiện nhiều người Ireland cao lớn ngoài đời thực kế thừa đột biến gene từ một người sống cách đây 2.500 năm. Di truyền kết hợp yếu tố môi trường như chế độ ăn đầu đời góp phần quyết định chiều cao. Các quần thể dân cư thường trở nên cao hơn theo thời gian cùng với sự tiến bộ của nền văn minh.

Pavel Grasgruber, nhà nghiên cứu ở Đại học Masaryk tại Brno, Cộng hòa Czech, cho biết một số hài cốt nam giới ở giai đoạn cuối của văn hóa Gravettian chuyên săn voi ma mút từ khoảng 29.000 năm trước, nổi bật với chiều cao khác thường, thậm chí có thể truyền cảm hứng cho truyền thuyết về người khổng lồ. Hài cốt cao nhất trong số 7 bộ xương khai quật trong hệ thống hang động Grimaldi ở Italy vào đầu thế kỷ 20, có kích thước ước tính 1,96 m. Trong khi đó, chiều cao tiêu chuẩn của nam giới ở châu Âu thời đó chưa đến 170 cm.

Các nhà nghiên cứu không biết những bộ hài cốt cao lớn trên có đại diện cho dân cư Gravettian hay không. Tuy nhiên, đàn ông cao lớn rất phổ biến ở quần thể dân cư đầu thời Hậu kỳ Đá cũ ở Pháp và vùng Moravia (Cộng hòa Czech ngày nay). Họ phát triển chiều cao mà những quốc gia công nghiệp hiện đại mãi tới giữa thế kỷ 20 mới đạt được. Theo Grasgruber, lý do cho đặc điểm hình thể cao lớn ở thợ săn đầu thời Hậu kỳ Đá cũ là mật độ dân số thấp và nguồn voi ma mút cùng nhiều động vật có vú lớn khác rất dồi dào.