V́ sao Càn Long lại có hành động kỳ lạ như vậy?
Càn Long (1711-1799), tên thật là Hoằng Lịch là Hoàng đế thứ sáu của Nhà Thanh và là Hoàng Đế Măn Thanh thứ tư sau khi nhập quan. Ông là một trong số hoàng đế thọ nhất của Trung Hoa (88 tuổi).
Dưới thời Càn Long, lănh thổ Trung Quốc được mở rộng rất nhiều, kinh tế, xă hội và chính trị của Trung Hoa ở vào thời kỳ hưng thịnh nhất của vương triều nhà Thanh. Càn Long luôn coi ông nội ḿnh là Khang Hy là thần tượng. Sau khi lên ngôi cũng học tập theo ông nội của ḿnh, cũng từng nhiều lần cải trang đi vi hành. Trong số đó, Giang Nam là nơi ông đă nhiều lần ghé thăm. Sau những lần vi hành đó, nhiều truyền thuyết đă ra đời.
Càn Long thường xuyên đi vi hành ở Giang Nam. (Ảnh: Sohu)
Người ăn xin kỳ lạ đàm đạo cùng Càn Long
Một trong những giai thoại nổi tiếng nhất là lần thứ 2 Càn Long đi tuần miền Nam. Khi đó, hoàng đế đang mặc thường phục đi xem xét t́nh h́nh phía ngoài cổng thành trên sông ở Đông Quan, ngài vô t́nh trông thấy một câu đối rất kỳ lạ. Câu đối đó là "Tiêu diêu tự tại Thần Tiên phủ - Thiên hạ bần cùng đệ nhất gia", đại ư mang nghĩa người nghèo khổ nhất thế gian sống một cuộc sống yên b́nh tại phủ của Thần tiên. Trong suy nghĩ của Càn Long câu đối này mâu thuẫn nên ngài cảm thấy rất khó hiểu.
Thấy thái độ lạ của Càn Long, một người ăn xin đứng gần đó lư giải rằng: "Một người khi sống trong một nơi không bị lọt gió, mưa dột, mùa đông th́ ấm, mùa hè th́ mát, phía trước là cảnh đẹp của sông Tần Hoài th́ cuộc sống chẳng khác ǵ tựa như ở phủ Thần tiên."
Khi Càn Long hỏi về ư nghĩa của vế đối sau, người này nói tiếp: "Ngài xem, tôi là ăn mày, toàn thân chỉ toàn chấy rận, tiền không một xu dính túi. Nhà không có, dùng trăng làm đèn, gió làm chổi quét rác, thế chẳng phải là 'thiên hạ bần cùng đệ nhất gia' đó sao".
Sau khi nghe những lời này, Càn Long vô cùng cảm thán trước trí tuệ của người ăn xin. Ngài đă hỏi han về thân thế của ông ta. Lúc này, người ăn xin này mới tiết lộ ḿnh là một tú tài, quê ở Tứ Xuyên. Ông ta nhà nghèo không có tiền biếu giám khảo nên liên tục bị đánh trượt. Sau khi vợ qua đời, ông ta đă đến Giang Nam làm ăn xin.
Càn Long quyết định thử tài người ăn xin này bằng cách ra một vế đối: "Nam Thông Châu, Bắc Thông Châu, Nam Bắc Thông Châu thông Nam Bắc." Nào ngờ, người ăn xin chẳng cần thời gian suy nghĩ nhiều liền đáp lại: "Đông đáng phố, Tây đáng phố, Đông Tây đáng phố đông tây."
Quá bất ngờ bởi sự nhanh nhạy này, Càn Long liền tự giới thiệu ḿnh là Cao Thiên Tứ, một người bán mũ cho quan lại ở Bắc Kinh. Đồng thời, Càn Long cũng mời người này tới một quán rượu cùng ăn uống. Hai người vô cùng hợp gu, ngồi đàm đạo tới tận khuya.
Sáng hôm sau, người ăn xin vửa tỉnh giấc đă thấy một vị quan sai đứng đó báo tin rằng ông được hoàng thượng mời tới gặp. Đến khi yết kiến long nhan, người ăn xin mới biết hóa ra hoàng thượng chính là thương nhân đă cùng ḿnh tṛ chuyện đêm qua. Càn Long luôn miệng khen ngợi người ăn xin, sau đó hoàng đế c̣n bổ nhiệm cho ông chức quan Đốc học phủ Tô Châu.
VietBF@ Sưu tập