Là hoàng đế câm duy nhất trong lịch sử Trung Hoa cổ đại, Đường Thuận Tông Lư Thuận không chỉ bị chiếm mất cả ngai vàng mà c̣n bị mất cả tính mạng của ḿnh. Cái chết của ông được coi là vô cùng bí ẩn, để lại nhiều nghi vấn trong lịch sử Trung Hoa mà đến nay vẫn chưa có ai giải đáp được.
Đường Thuận Tông Lư Tụng (8/1/761 – 806) là con trưởng của vua Đường Đức Tông Lư Thích. Trước khi chính thức được sắc phong Thái tử vào năm 779, ông từng được phong là Tuyên vương. Sau hơn 20 năm chờ đợi, vào năm 805, Thái tử Lư Tụng kế vị vua cha, đổi miếu hiệu là Thuận Tông.
Nhiều năm bị ḱm kẹp trong cuộc sống với đầy đủ các nghi lễ, phép tắc trong cung đ́nh, trong ḷng Lư Tụng sớm đă này sinh nhiều u uất cực đoan. Thêm vào đó, tháng 9/804, ông đột ngột bị trúng gió.
Sau tai nạn này, Lư Tụng vĩnh viễn trở thành người câm, mất hẳn khả năng ngôn ngữ và bị liệt nửa người. Vào thời điểm này, vua Đường Đức Tông cũng đă ở tuổi gần đất xa trời, nên càng thêm lo lắng về sức khỏe của con trai. Không chỉ thường xuyên ghé qua thăm con, ông c̣n lệnh cho quan quân t́m kiếm danh y khắp thiên hạ vào cung chữa bệnh cho Thái tử. Tuy nhiên, kết quả không thực sự lư tưởng.
Việc Lư Tụng mắc bệnh nặng, nhanh chóng được truyền đi khắp nơi. Cuối năm 804, sức khỏe Đức Tông bắt đầu xuống dốc. Hoàng đế và Thái tử cùng lúc lâm trọng bệnh khiến không khí trong cung vô cùng nặng nề, mọi công tác triều chính đ́nh trệ không có người giải quyết. Do bệnh nặng nên trong hội triều vào mùa xuân năm 805, Thái tử Lư Tụng không thể tham gia. Đức Tông v́ thế càng năo ḷng khiến bệnh t́nh thêm nguy kịch và qua đời vào ngày 25/2/805.
Theo đúng quan niệm cha truyền con nối, Lư Tụng lên ngôi vua vào năm 805. Tuy nhiên, quăng thời gian tại vị của ông ngắn đến mức khó tin. Tại vị vẻn vẹn 8 tháng, Lư Tụng bị ép phải thoái vị truyền ngôi cho thái tử Lư Thuần, c̣n ḿnh tự xưng là Thái thượng hoàng. Ngày rằm tháng riêng năm 806, Đường Thuận Tông qua đời, ở tuổi 46.
Trước khi qua đời 1 ngày, Hiến Tông tuyên bố với bên ngoài rằng Thuận Tông mắc trọng bệnh. Ngay ngày hôm sau, ông băng hà. Điều này khiến người đời cảm thấy cái chết của vị vua đoản mệnh không khác nào một vở kịch.
Có người thậm chí c̣n dùng văn thơ để nói về nguyên nhân cái chết khó hiểu của Lư Tụng. Họ cho rằng ông đă bị Hiến Tông và các hoạn quan hại chết. Cũng có người không đồng t́nh cho rằng Thuận Tông và Hiến Tông quan hệ hài ḥa, về cơ bản không có lư do ǵ để con phải hại chết cha.
Về cái chết của Thuận Tông, các cuốn “Cựu Đường thư”, “Tư trị thông giám” đều có ghi chép nguyên nhân và những nguyên nhân này không khiến nhiều người nghi ngờ. Tuy nhiên, đến những năm 60 của thế kỷ trước, thông qua việc nghiên cứu các ghi chép chính thức và tiểu thuyết chép tay, các nhà sử học đă đưa ra kết luận, rằng Thuận Tông đă bị hại chết, chứ không chết v́ căn bệnh ông mang trong người khi đó.
Nhà sử học Trung Quốc Biện Hiếu Huyên trong cuốn “Lưu Thuộc Tích niên phả” đă lần đầu tiên đề cập đến quan điểm vua Thuận Tông bị giết. Ông cho rằng, Thuận Tông khi đó chết rất đột ngột, đây là một nghi án trong lịch sử. Trong một số cuốn sách khác như “Lưu Thuộc Tích b́nh truyện”, Biện Hiếu Huyên lại tiếp tục nhắc lại quan điểm của ḿnh. Ông cho rằng Lư Tụng là con trai trưởng của Đường Đức Tông.
Sau khi được sắc phong Thái tử, vua cha từng có lần muốn phế ông v́ nghe lời xu nịnh và của đám hoạn quan – những kẻ muốn đưa một người tên là Lư Nghị lên thao túng quyền lực triều đ́nh. Đó là vào năm 785, Đức Tông có lần bị ốm, muốn gặp Lư Tụng nhưng không được. Khi đó, Lư Tụng dù không bị bệnh liệt giường nhưng không thể đến thăm cha do bị hoạn quan ngăn cản.
Sau khi vua cha qua đời, ban đầu, các hoạn quan cho rằng thái tử có bệnh không thể nối ngôi, nhưng Vệ Thứ Công khi đó cho rằng, Thái tử tuy có bệnh nhưng là đích trưởng, ḷng người đều hướng về, vả lại cũng không đến nỗi hoàn toàn bất lực. Nếu lập người khác e sẽ sinh loạn. Trong bối cảnh t́nh h́nh thực sự không cho phép, người kế nhiệm sẽ là Hoàng thái tôn Quảng Lăng vương Lư Thuần.
vbf @ sưu tầm