Mối quan hệ căng thẳng âm ỉ lâu nay giữa Tổng Thống Donald Trump với ông Jerome Powell, chủ tịch Ngân Hàng Trung Ương (Fed), bùng nổ trước bàn dân thiên hạ chiều Thứ Năm, 24 Tháng Bảy, khi ông Trump tới thăm trụ sở Fed ở Washington, DC, đang sửa sang.
Sự căng thẳng giữa hai ông lộ rơ khi họ nhắc tới chi phí sửa sang tổng cộng cho Fed. Tổng Thống Trump đưa ra con số hơn $3 tỷ, vượt xa chi phí Fed dự trù là $2.5 tỷ. Ông Powell tỏ ra sửng sốt với con số ông Trump đưa ra, và nói: “Tôi không biết chuyện đó.”
“Ừ, nó mới được đưa ra,” ông Trump nói có vẻ tự tin, rồi rút tờ giấy gấp trong túi áo khoác ra đưa cho ông Powell.
Ông Powell lấy kính đọc sách ra đeo để đọc, cố nghĩ xem ông Trump đang nói chuyện ǵ.
“Cái này do chúng tôi đưa ra?” ông Powell nói.
“Đúng,” ông Trump đáp.
Sau vài giây im lặng, ông Powell giải thích con số ông Trump đưa ra bao gồm chi phí ṭa nhà thứ ba của Fed được sửa sang cách đây vài năm và mở cửa lại năm 2021.
“Th́ ra ông cộng thêm một ṭa nhà thứ ba,” ông Powell nói. “Nó xây cách đây năm năm rồi.”
“Cũng nằm trong chi phí tổng cộng,” ông Trump bắt đầu.
“Có ǵ mới đâu,” ông Powell chen ngang.
Tuy nhiên, sau chuyến thăm, Tổng Thống Trump tỏ giọng điệu khác hẳn. Ông nói ông không muốn sa thải ông Powell v́ chi phí vượt xa dự trù.
“Tôi muốn thấy dự án này hoàn tất,” ông Trump cho hay khi phóng viên hỏi ông sẽ sa thải ông Powell hay không. “Tôi không muốn đưa chuyện này vào vấn đề đó.”
Tổng Thống Trump khẳng định “không có căng thẳng” giữa ông với ông Powell trong chuyến thăm, bất chấp hai ông tranh căi gay gắt công khai chỉ vài phút trước đó.
“Tôi cảm thấy tốt,” ông Trump nói về chuyến thăm cũng như mối quan hệ với ông Powell.
Việc tổng thống Mỹ đi thăm trụ sở Fed là rất hiếm. Ông Trump là tổng thống đầu tiên thăm cơ quan này kể từ năm 2006, năm Tổng Thống George W. Bush tới đây dự lễ tuyên thệ nhậm chức của ông Ben Bernanke, cựu chủ tịch Fed.
Sự có mặt của ông Powell trong chuyến thăm này được Tổng Thống Trump công bố vào phút chót trên mạng xă hội Truth Social của ông. Những người khác tham gia gồm Thượng Nghị Sĩ Tim Scott (Cộng Ḥa-South Carolina), Thượng Nghị Sĩ Thom Tillis (Cộng Ḥa-North Carolina), ông Russell Vought – giám đốc Văn Pḥng Quản Trị và Ngân Sách (OBM), ông Bill Pulte – giám đốc Cơ Quan Tài Chính Gia Cư (FHFA), và hai giới chức Ṭa Bạch Ốc – ông James Blair và ông Will Scharf.
Mấy tuần qua, dự án sửa sang trụ sở Fed trở thành cái cớ để chính quyền Tổng Thống Trump gia tăng áp lực đ̣i ông Powell hạ lăi suất, nhưng suốt năm nay, vị chủ tịch Fed khăng khăng bác bỏ lời yêu cầu của ông Trump.
Ông Powell cho hay ông muốn chờ xem thuế quan của Tổng Thống Trump ảnh hưởng ra sao tới nền kinh tế rồi mới cân nhắc hạ lăi suất.
Nh́n chung, từ trước tới nay, tổng thống Mỹ thường tránh làm những việc có vẻ như can thiệp vào tính độc lập của Fed, nhất là khi liên hệ với vấn đề lăi suất vốn rất nhạy cảm về chính trị.
Tuy nhiên, Tổng Thống Trump công khai gây chiến với ông Powell v́ Fed giữ nguyên lăi suất 4.25%-4.5% từ cuối năm ngoái tới nay. Ông đặt biệt danh cho ông Powell là “Quá Trễ” và nói ông Powell là lư do nền kinh tế Mỹ không hoạt động hết mức. Tổng Thống Trump đề nghị hạ lăi suất gần 3 điểm.
Giới chuyên gia dự đoán Fed tiếp tục giữ nguyên lăi suất lần thứ năm liên tiếp trong cuộc họp tuần tới.
Gần đây, Tổng Thống Trump và cố vấn hàng đầu của ông tại Ṭa Bạch Ốc tuyên bố dự án sửa sang Fed có thể là lư do để họ sa thải ông Powell. Ban đầu, chi phí dự án này dự trù $1.9 tỷ, nhưng mấy năm nay tăng lên $2.5 tỷ.
Tuy nhiên, tuần trước, Tổng Thống Trump nói ông không có ư định sa thải ông Powell – sau khi cố vấn của ông cảnh báo sa thải chủ tịch Fed có thể gây khủng hoảng kinh tế toàn cầu và sẽ lập tức bị kiện ra ṭa.
Hôm Thứ Ba tuần này, Tổng Thống Trump có vẻ thừa nhận ông Powell sẽ tiếp tục làm chủ tịch Fed tới khi hết nhiệm kỳ vào Tháng Năm năm sau.
“Tôi nghĩ ông làm rất tệ, nhưng dù sao, không lâu nữa, ông cũng đi,” ông Trump nói về ông Powell tại Ṭa Bạch Ốc. “Tám tháng nữa, ông sẽ đi.”