Chuyên gia chỉ ra những loại rau dễ nhiễm kim loại nặng

[therealrtz]

Ngoài rau muống, PGS.TS Cao Trường Sơn còn chỉ ra một số loại rau dễ nhiễm kim loại nặng; đây đều là những loại rau được sử dụng rất phổ biến.

Nhiều người có lẽ sẽ bất ngờ khi biết rằng những loại rau quen thuộc trong mâm cơm hằng ngày có thể là "ổ chứa" kim loại nặng nếu được trồng trong điều kiện không đảm bảo. Một số loại rau có khả năng tích lũy kim loại nặng cao, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe nếu sử dụng thường xuyên.
Những loại rau dễ nhiễm kim loại nặng

Trả lời Báo điện tử VTC News, PGS.TS Cao Trường Sơn, Giảng viên Học viện Nông nghiệp Việt Nam, cho biết các loại rau có thân rỗng hoặc sống ở môi trường ẩm ướt thường có xu hướng hấp thụ kim loại nặng nhiều hơn bình thường. Cụ thể, rau muống, rau cần, rau rút (ngổ đồng), bí ngô… đều có khả năng tích lũy kim loại nặng cao. Chúng sinh trưởng nhanh, thường được trồng ở ao hồ, kênh mương – nơi dễ bị ô nhiễm từ nguồn nước thải sinh hoạt hoặc công nghiệp.

Theo chuyên gia, bốn kim loại nặng thường được phát hiện trong rau là chì (Pb), arsenic (As), cadmium (Cd) và thủy ngân (Hg). Những chất này chỉ cần tồn tại với hàm lượng rất nhỏ cũng có thể gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người do đặc tính tích lũy sinh học.

Chì (Pb) có thể gây tổn thương não bộ, ảnh hưởng hệ thần kinh trung ương, gây thiếu máu, tổn thương gan và thận; đặc biệt nguy hiểm với trẻ em vì ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ.

Thủy ngân (Hg) có thể gây rối loạn tâm lý, đau đầu, tổn thương nướu răng, hệ tiêu hóa và nghiêm trọng hơn là làm tổn thương hệ thần kinh trung ương. Triệu chứng điển hình là run tay, giảm trí nhớ, tê liệt, trầm cảm.

Cadmium (Cd) có thể làm tổn thương thận, gây loãng xương và tăng nguy cơ ung thư.

Asen (As) gây ngộ độc mãn tính, ảnh hưởng đến tim mạch, gan, thận và là một tác nhân gây ung thư đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo.

PGS.TS Cao Trường Sơn nêu một nghịch lý hiện nay là nhiều loại rau nhìn bề ngoài tươi xanh, mơn mởn nhưng lại ẩn chứa nguy cơ do được trồng bằng nguồn nước ô nhiễm hoặc trên vùng đất nhiễm kim loại nặng. Đặc biệt, ở nhiều khu vực ven sông, người dân tận dụng dòng nước để trồng rau trên bè hoặc tưới tiêu. Nước sông tại các khu vực này thường chứa lượng lớn chất thải công nghiệp, nước cống hoặc nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý.

Ngoài ra, việc trồng rau gần các khu công nghiệp như nhà máy xi măng, nhà máy thép, khu khai thác khoáng sản, cơ sở làm gốm, thủy tinh… cũng khiến đất trồng bị nhiễm kim loại nặng từ khói bụi phát tán. Theo thời gian, kim loại rơi xuống đất, thấm vào nguồn nước và được hấp thu bởi cây trồng. Vì vậy, rau trồng ở các khu vực này rất dễ tích tụ các kim loại độc hại.

Một thực trạng đáng báo động khác là thói quen tưới rau bằng nước thải sinh hoạt, nước ao tù, cống rãnh hoặc phân gà, phân lợn chưa qua xử lý. Theo PGS.TS Cao Trường Sơn, trước đây phân chuồng là loại phân hữu cơ tự nhiên rất tốt, tuy nhiên hiện nay do thức ăn công nghiệp cho gia súc, gia cầm chứa nhiều vi lượng kim loại (đồng, kẽm, sắt, mangan...), nên phân động vật cũng có dư lượng kim loại nặng đáng kể. Khi được sử dụng để tưới hay bón rau, những chất này sẽ ngấm vào đất và bị cây rau hấp thụ.

Làm sao để phòng tránh rau nhiễm kim loại nặng?

Để bảo vệ sức khỏe, chuyên gia khuyến cáo người tiêu dùng nên lựa chọn rau từ nguồn gốc rõ ràng, ưu tiên các sản phẩm hữu cơ, có chứng nhận VietGAP hoặc GlobalGAP.

Nên hạn chế mua rau trôi nổi, giá rẻ bất thường hoặc được bày bán ở những nơi không đảm bảo vệ sinh. Người tiêu dùng nên rửa rau kỹ dưới vòi nước, ngâm trong nước muối loãng hoặc nước vo gạo 15–20 phút để giảm bớt dư lượng kim loại và hóa chất. Luộc rau với nước đầu rồi đổ bỏ, đặc biệt là các loại rau thân rỗng như rau muống, rau cần để hạn chế nguy cơ tích tụ kim loại.

Kim loại nặng không gây hại ngay lập tức, nhưng hậu quả lâu dài có thể rất nghiêm trọng. Vì vậy, việc hiểu rõ và cảnh giác với nguồn gốc rau là cách bảo vệ tốt nhất cho sức khỏe bản thân và gia đình.


VietBF@ Sưu tập