Vừa xuất viện sau khi điều trị bệnh lupus ban đỏ, bệnh nhi bất ngờ ho ra máu, khó thở, kiệt sức, sốt cao, nhập viện trong t́nh trạng suy tuần hoàn.
Tin từ Bệnh viện Bạch Mai cho biết, các bác sĩ của bệnh viện vừa có một "cuộc chiến" nghẹt thở cứu sống 1 bé gái rơi vào t́nh trạng "cửu tử nhất sinh" do bệnh hiếm gặp.
Đó là trường hợp một bệnh nhi nữ 14 tuổi vừa được chẩn đoán mắc Lupus ban đỏ hệ thống (SLE), đă điều trị tại một bệnh viện tuyến trung ương khác và được xuất viện.
Sau khi ra viện 3 ngày, trẻ bắt đầu ho máu đỏ tươi liên tục kèm ít đờm và sốt 37,5 - 38 độ C. Sau vài tiếng, trẻ khó thở và rất mệt, được người nhà đưa vào cấp cứu tại Trung tâm Nhi khoa, Bệnh viện Bạch Mai trong t́nh trạng suy hô hấp (SpO2 80%), suy tuần hoàn (chi lạnh, mạch 150 chu ḱ/phút, huyết áp 90/60 mmHg) và thiếu máu nặng (hemoglobin lúc vào viện: 40 g/L).

H́nh ảnh chụp cắt lớp vi tính lồng ngực cho thấy h́nh ảnh các tổn thương gợi ư chảy máu phế nang lan tỏa. Ảnh BVCC
Bác sĩ Phạm Công Khắc, một trong những bác sĩ tham gia trực tiếp hồi sức cho bệnh nhi, cho biết: "Cháu bé được đưa vào Trung tâm Nhi khoa trong t́nh trạng ho máu nguy kịch, suy hô hấp, suy tuần hoàn và thiếu máu nặng.
Chúng tôi nghĩ đến biến chứng chảy máu phế nang lan tỏa (DAH) ở bệnh nhân SLE. Đây là một biểu hiện hiếm gặp, chỉ khoảng 2% số ca SLE ở trẻ em. Khi xảy ra, DAH thường diễn tiến rất nhanh gây suy hô hấp cấp, thiếu máu nặng và có thể tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Tuy nhiên, t́nh trạng suy hô hấp và huyết động không ổn định của trẻ khiến nhóm bác sĩ không thể chờ đợi nội soi phế quản để chẩn đoán DAH. Áp lực vô cùng lớn”.
Bác sĩ Mai Thành Công - một trong những bác sĩ quản lư nhóm bệnh nhân tự miễn của Trung tâm Nhi khoa chia sẻ thêm: "Nếu điều trị DAH do SLE quá muộn, trẻ có thể tử vong nhanh chóng. Nhưng nếu là chảy máu phổi do nhiễm trùng, việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch liều cao có thể khiến t́nh trạng nhiễm trùng của cháu bé thêm trầm trọng”.
Với sự phối hợp khẩn cấp giữa nhóm bác sĩ Hồi sức và Miễn dịch của Trung tâm Nhi khoa, chẩn đoán nhanh chóng được đưa ra dựa trên những dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng.
Phác đồ methylprednisolone liều cao kết hợp cyclophosphamide tĩnh mạch được lựa chọn. Đây là lựa chọn kinh điển cho các trường hợp lupus hoạt động mạnh có tổn thương cơ quan đe dọa tính mạng như DAH, tổn thương thần kinh trung ương hay viêm thận nặng.
Việc đưa ra quyết định này đ̣i hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng về nguy cơ và lợi ích, đặc biệt ở một bệnh nhi 14 tuổi. Nguy cơ bao gồm ức chế tủy xương, nhiễm trùng, độc tính trên cơ quan sinh sản. Tuy nhiên, lợi ích lớn nhất chính là cứu sống bệnh nhân trong giai đoạn cấp và kiểm soát hoạt động bệnh của lupus.
Sau 5 ngày điều trị tích cực, cháu bé đă hết khó thở và hết ho ra máu, không cần hỗ trợ bằng máy thở, đặc biệt là cháu cắt sốt sau khi điều trị thuốc ức chế miễn dịch.

Nhờ nhận định bệnh chính xác, cấp cứu kịp thời, bệnh nhân đă qua cơn nguy hiểm (Bệnh nhi đang được hỗ trợ hô hấp bằng máy thở không xâm nhập. Ảnh BVCC)
Theo bác sĩ Công, ca bệnh được điều trị thành công là nhờ các bác sĩ đă nhận diện sớm một biến chứng cực ḱ hiếm gặp nhưng đe dọa tính mạng (chảy máu phế nang lan tỏa trong bệnh lupus ban đỏ hệ thống), ngay cả khi chưa thể nội soi phế quản;
Đồng thời phân biệt được chảy máu phế nang lan tỏa với chảy máu phổi do nhiễm trùng ở một bệnh nhân đang sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch - một bước vô cùng quan trọng trong điều trị v́ hướng xử trí hoàn toàn khác nhau.
"Thành công trong điều trị bệnh nhân là sự kết hợp của việc chẩn đoán chính xác - xử trí kịp thời - điều trị hiệu quả mặc dù đây là một biến chứng nguy hiểm của lupus ban đỏ hệ thống", bác sĩ Công nhận định.
TS, bác sĩ Nguyễn Thành Nam - Giám đốc Trung tâm Nhi khoa, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, đây là một ví dụ điển h́nh cho thấy sự phức tạp và mức độ nguy hiểm của lupus ban đỏ hệ thống ở trẻ em, đặc biệt là biến chứng chảy máu phế nang lan tỏa (DAH) - một biến chứng cực kỳ hiếm gặp và có tỷ lệ tử vong cao tới 50%.
VietBF@ sưu tập