Tổng thống Joe Biden phát biểu trước các nhân viên Bộ Quốc pḥng trong chuyến thăm Lầu Năm Góc ở Arlington, Va., Ngày 10 tháng 2 năm 2021. (Carlos Barria / Reuters)
Với việc Bắc Kinh và Matxcơva xoay ṿng, Nhà Trắng đă đề xuất cắt giảm một chút chi tiêu quốc pḥng để xoa dịu tiến tŕnh.
Trong năm 2018, một bảng điều khiển quốc hội bắt buộc của các chuyên gia quốc pḥng họp để đánh giá Chiến lược quốc pḥng của chính quyền Trump đă ban hành một cảnh báo đáng ngại về cuộc khủng hoảng quốc pḥng-chi tiêu do năm rối loạn chính trị ở Washington. Ủy ban cảnh báo, hậu quả sẽ được “đo bằng mạng sống của người Mỹ, kho báu của người Mỹ, và sự mất mát an ninh và thịnh vượng của người Mỹ”.
Tổng thống Biden dường như không chú ư đến lời khuyên của ban hội thẩm, mặc dù ông đă bổ nhiệm một trong những thành viên của hội đồng, Kathleen Hicks, làm phó bộ trưởng quốc pḥng của ḿnh. Ban hội thẩm khuyến nghị Hoa Kỳ tăng chi tiêu quốc pḥng của ḿnh từ 3 đến 5% so với lạm phát mỗi năm; đề xuất ngân sách mới được công bố của Nhà Trắng cho năm tài chính 2022 chỉ phân bổ 715 tỷ đô la cho Lầu Năm Góc, con số này thực sự giảm nhẹ so với năm tài chính 2021 khi tính lạm phát.
Khi Mỹ chuẩn bị chấm dứt can dự ở Afghanistan, việc cắt giảm tốc độ tăng chi tiêu quốc pḥng có vẻ hợp lư, nhưng để tin rằng bạn phải bỏ qua những ǵ đang xảy ra ở phần c̣n lại của thế giới.
Trong vài tuần, những cảnh báo c̣n tồn tại của các nhà hoạch định quốc pḥng về một cuộc xâm lược cuối cùng của Trung Quốc vào Đài Loan đă trở nên tập trung hơn, với hai đô đốc hàng đầu cảnh báo rằng một cuộc tấn công như vậy có thể xảy ra sớm hơn dự kiến của hầu hết mọi người. Trong khi đó, Nga đă tập trung hàng chục ngh́n binh sĩ ở biên giới với Ukraine, khiến các quan chức Mỹ khó chịu đến mức Ngoại trưởng Blinken đă được cử tới Brussels lần thứ hai trong tháng để tham vấn với ngoại trưởng Ukraine và các nhà lănh đạo châu Âu, và một cựu tư lệnh đồng minh tối cao NATO đă công khai suy đoán về mức độ mà Bắc Kinh và Moscow đang phối hợp các chiến dịch gây áp lực quân sự của họ.
Nói tóm lại, mọi khía cạnh của cuộc tấn công hiện nay vào trật tự thế giới do Mỹ dẫn đầu đều minh chứng cho Chiến lược Quốc pḥng Quốc gia 2018, nhằm bắt đầu định hướng lại cơ sở quốc pḥng của Mỹ khỏi Afghanistan và Iraq và hướng tới "các cuộc cạnh tranh chiến lược lâu dài" với Trung Quốc và Nga. . Tài liệu thời Trump cũng rơ ràng kêu gọi xây dựng một quân đội có khả năng chống lại một cuộc xung đột với Bắc Kinh hoặc Moscow trong khi đồng thời “ngăn chặn sự xâm lược cơ hội ở những nơi khác”.
Chính quyền Biden nói rằng đề xuất ngân sách của họ thực sự thúc đẩy các mục tiêu này và trong yêu cầu chính thức gửi Quốc hội, họ ưu tiên “nhu cầu chống lại mối đe dọa từ Trung Quốc đồng thời ngăn chặn các hành vi gây bất ổn của Nga”. Nhưng trở lại năm 2018, hội đồng chuyên gia quốc pḥng, vốn hoan nghênh các mục tiêu của NDS, bày tỏ hoài nghi rằng chính quyền Trump có thể đáp ứng các mục tiêu của chiến lược mà không cần tăng mạnh nguồn tài trợ sau nhiều năm quốc hội bỏ qua. Các thành viên ban hội thẩm đă viết vào thời điểm đó rằng các kế hoạch ngân sách của chính quyền "không tài trợ cho một mức năng lực và khả năng quân sự đủ để đánh bại một trong hai đối thủ nếu chiến tranh xảy ra đồng thời ngăn chặn các kẻ thù khác."
Cần lưu ư rằng các đề xuất ngân sách của Nhà Trắng hiếm khi trở thành luật ở bất cứ thứ ǵ giống như h́nh thức ban đầu của chúng; trên hết, chúng là sự thể hiện các ưu tiên ngân sách của chính quyền đối với Quốc hội. Nhưng điều đó làm cho phản ứng của các nhà lập pháp quá họ mang tính hướng dẫn, và trường hợp này không phải là ngoại lệ.
Không có ǵ ngạc nhiên khi phe diều hâu của đảng Cộng ḥa trên Đồi Capitol tỏ ra phẫn nộ trước đề xuất của chính quyền Biden. Thượng nghị sĩ Mitch McConnell và bốn đồng nghiệp của ông tuần trước đă gửi một lá thư cáo buộc rằng kế hoạch này “làm suy yếu cuộc nói chuyện cứng rắn của Đảng Dân chủ Washington về Trung Quốc và đặt câu hỏi về sự sẵn sàng của chính quyền trong việc đối đầu với Đảng Cộng sản Trung Quốc”. Đối với tất cả các bước mà Biden đă thực hiện để hỗ trợ ngoại giao của Hoa Kỳ đối với Đài Loan và đối đầu với hành vi ác độc của Bắc Kinh, các thượng nghị sĩ có lư.
Biden cũng đă khai hỏa từ cánh trái của ḿnh, với Thượng nghị sĩ Bernie Sanders bày tỏ "mối quan tâm nghiêm trọng" của ḿnh về yêu cầu ngân sách và Đại diện Ro Khanna gọi đó là "đáng thất vọng." Một lá thư gửi Biden được kư bởi hàng chục nhà lập pháp tiến bộ trước đó đă kêu gọi ngân sách Lầu Năm Góc "cắt giảm đáng kể".
Phần lớn thông tin trên các phương tiện truyền thông xung quanh yêu cầu này tập trung vào thực tế là tổng thống không xoa dịu được cả hai phe, điều này có thể khiến một số người nghĩ rằng ông đă đánh trúng một điểm ngọt ngào nào đó cho phép Mỹ đối đầu với Trung Quốc và Nga với chi phí thấp hơn. Nhưng trong khi không bên nào hài ḷng với đề xuất của Nhà Trắng, chỉ có phe diều hâu là đúng.
Vấn đề với lập luận tiến bộ chống lại việc tăng chi tiêu quốc pḥng là nó dựa trên những lời kêu gọi mơ hồ đối với cảm giác rằng ngân sách hiện tại quá cao. Trong một lá thư khác, Đại diện Mark Pocan và Barbara Lee đă làm sống lại một quan điểm nói chuyện quá dai dẳng: "Chúng ta phải tiếp tục tập trung vào việc chống lại virus coronavirus chứ không phải tăng chi tiêu quân sự đă vượt quá 10 quốc gia gần nhất tiếp theo cộng lại." Đó là một thông điệp dễ tiêu hóa và do đó có sức mạnh chính trị, nhưng nó không đáp ứng được những người cho rằng mức chi tiêu như vậy phục vụ các mục tiêu chiến lược của Hoa Kỳ.
Trong một bài báo gần đây của Washington Post , Fareed Zakaria đă cố gắng làm điều đó, khẳng định rằng mức chi tiêu quân sự hiện tại của Mỹ vượt xa mức cần thiết để chống lại sự xâm lược quân sự của Trung Quốc. Ông viết: “Lợi thế của Mỹ đối với Trung Quốc giống như một hố sâu”, có tính đến ưu thế về chất và lượng của Washington khi đề cập đến tàu sân bay, máy bay chiến đấu, căn cứ ở nước ngoài và các chi phí quân sự. Ông cũng lập luận rằng "Sức mạnh không thể thay thế cho bộ năo" và ngân sách lớn không bù đắp cho việc sử dụng sai quỹ, chẳng hạn như việc Lầu Năm Góc theo đuổi một cách lăng phí máy bay chiến đấu F-35 thất bại.
Tuyên bố rằng Mỹ duy tŕ lợi thế so với Trung Quốc là đúng về mặt tuyệt đối, nhưng sai khi đề cập đến một cuộc xung đột tiềm tàng ở Ấn Độ - Thái B́nh Dương. Quân đội Giải phóng Nhân dân không chỉ thường xuyên lấn lướt các lực lượng Hoa Kỳ trong các tṛ chơi chiến tranh của Lầu Năm Góc, mà c̣n trau dồi khả năng chính xác cần thiết để áp đảo các lực lượng Hoa Kỳ trong cuộc xung đột ở Đài Loan. Zakaria trích dẫn sự thống trị của Mỹ trong một số lĩnh vực, nhưng ông không thừa nhận rằng Hải quân PLA hiện là lớn nhất thế giới về số lượng tàu và khả năng của Washington trong việc vượt qua khả năng từ chối khu vực trên không của Trung Quốc là không rơ ràng.
Elbridge Colby, quan chức Lầu Năm Góc của Trump, người đóng vai tṛ hàng đầu trong việc chế tạo NDS, cho biết trên Twitter . Ông viết: Ngay cả khi cắt giảm các cam kết ở châu Âu và Trung Đông, Mỹ có thể sẽ phải tăng chi tiêu để “bắt kịp” với tham vọng của ĐCSTQ.
Trong khi Lầu Năm Góc chi tiêu lăng phí đáng kể, không có ǵ đảm bảo rằng việc rút ruột ngân sách sẽ làm được bất cứ điều ǵ ngoài việc cản trở thế trận quốc pḥng của Mỹ. Để lật tẩy công thức của Zakaria: Sự nhỏ bé cũng không thể thay thế cho bộ năo.
Các nhà lập pháp cấp tiến có thể không hài ḷng với đề xuất ngân sách, nhưng bằng cách giảm chi tiêu quốc pḥng trong điều kiện thực tế, chính quyền Biden dường như đă tiến gần hơn đến các ưu tiên của họ hơn là những ǵ Hicks và các thành viên hội đồng của bà đă khuyên vào năm 2018.
