Trung Quốc cho rằng việc truyền thông phương Tây đồng loạt đưa tin về giả thuyết nhóm thân Ukraine phá hoại đường ống Nord Stream là "rất bất thường".
"Chúng tôi lưu ư rằng một số hăng truyền thông phương Tây đă im lặng một cách bí ẩn sau khi nhà báo Mỹ Seymour Hersh nói rằng Washington đứng sau vụ nổ Nord Stream. Nhưng bây giờ, họ đồng loạt lên tiếng một cách bất thường về giả thuyết nhóm thân Ukraine đứng sau sự việc", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nói trong cuộc họp báo ở Bắc Kinh ngày 15/3.
Hersh, nhà báo điều tra kỳ cựu của Mỹ, cho biết trong bài viết đăng trên trang blog Substack hôm 8/2 rằng hồi tháng 6/2022, thợ lặn hải quân Mỹ đă lợi dụng diễn tập BALTOPS 22 của NATO để cài thiết bị nổ điều khiển từ xa dưới đường ống Nord Stream. Các vụ nổ xảy ra sau đó ba tháng đă phá hủy ba đường ống.
Theo Hersh, chiến dịch được Tổng thống Joe Biden phê chuẩn, có sự tham gia của hải quân Mỹ, Cơ quan T́nh báo Trung ương (CIA) và nhóm chuyên trách của Hội đồng An ninh Quốc gia, được sự hỗ trợ của t́nh báo và hải quân Na Uy.
Chính phủ Mỹ bác bỏ mọi cáo buộc, cho rằng bài đăng của Hersh "hoàn toàn sai sự thật và hư cấu", trong khi Nga, Trung Quốc kêu gọi tiến hành cuộc điều tra độc lập và minh bạch.
Truyền thông Mỹ và Đức tuần trước dẫn nguồn giấu tên trong giới t́nh báo, ngoại giao phương Tây cho hay điều tra viên đă phát hiện dấu hiệu cho thấy nhóm ủng hộ Ukraine dùng thuốc nổ tấn công đường ống Nord Stream hồi tháng 9/2022. Các quan chức giấu tên khẳng định không có công dân Mỹ hay Anh nào tham gia kế hoạch và không có bằng chứng Tổng thống Vladimir Zelensky hay quan chức Ukraine chỉ đạo vụ tấn công.
"Làm thế nào Mỹ giải thích được sự bất thường này đây? Có điều ǵ mờ ám ở hậu trường chăng?", ông Uông Văn Bân nói trong họp báo.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh ngày 15/3. Ảnh: Bộ Ngoại giao Trung Quốc.
Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, các đường ống Nord Stream là dự án cơ sở hạ tầng xuyên biên giới quan trọng. Các vụ nổ đă tác động nghiêm trọng đến thị trường năng lượng toàn cầu và môi trường sinh thái.
"Cần có cuộc điều tra khách quan, vô tư và chuyên nghiệp về các vụ nổ, và thủ phạm phải chịu trách nhiệm. Điều quan trọng là phải đẩy nhanh tiến độ điều tra, để nhanh chóng t́m ra sự thật", ông Uông nói. "Trung Quốc ủng hộ Liên Hợp Quốc đóng vai tṛ tích cực và mang tính xây dựng trong điều tra quốc tế và đảm bảo an toàn cho cơ sở hạ tầng xuyên biên giới".
Nga tuyên bố thông tin nhóm thân Ukraine đứng sau vụ phá hoại đường ống Nord Stream là nỗ lực đánh lạc hướng nhằm cản trở điều tra quốc tế và kêu gọi các nước góp vốn trong dự án Nord Stream thúc đẩy điều tra minh bạch, nhanh chóng. Thư kư Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev cũng cho rằng Ukraine không được lợi trong sự việc.
Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 14/3 nói rằng vụ phá hoại đường ống Nord Stream được thực hiện ở "cấp nhà nước", bác bỏ ư kiến cho rằng nhóm thân Ukraine phải chịu trách nhiệm. Theo ông Putin, để t́m bên gây ra vụ nổ, phải chú ư đến "ai được hưởng lợi" trong sự việc. "Về mặt lư thuyết, tất nhiên đó là Mỹ", ông cho hay.
Các đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 1 và 2 từ Nga sang Đức dưới biển Baltic bị tấn công bởi loạt vụ nổ ở ngoài khơi Đan Mạch và Thụy Điển vào tháng 9 năm ngoái. Nga gọi đây là "hành động khủng bố".
Đan Mạch, Đức và Thụy Điển đă tiến hành các cuộc điều tra riêng, trong khi Nga cho biết họ không được thông báo về tiến tŕnh. Các nhà điều tra Thụy Điển và châu Âu nhận định vụ tấn công được thực hiện có chủ đích, nhưng chưa cho biết ai chịu trách nhiệm.