Theo như Tổng thống Nga Putin càng ít sự lựa chọn cách thức giải quyết một loạt vấn đề mới nảy sinh trong chiến sự Nga- Ukraine càng kéo dài. Mọi dự báo trước đó về t́nh h́nh tại Ukraine đều sai lệch, ngay cả tướng lănh Nga cũng không lường trước khó khăn.
T́nh h́nh chiến sự gặp bất lợi ở Ukraine đặt ra nhiều khó khăn cho Tổng thống Putin (Ảnh: Reuters)
Việc Nga phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” ở Ukraine đă cho thấy mong muốn tột cùng của Tổng thống Putin khôi phục sự vĩ đại của nước Nga. Không thể phủ nhận sau 30 năm Liên Xô sụp đổ, Nga đă kế thừa và bảo tồn phần lớn di sản.
Ông Putin đă thu được những thành công không nhỏ trong sự nghiệp chính trị của ḿnh. Nước Nga được nể trọng, kiêng dè ở châu Âu và trên thế giới. Công chúng quốc tế mến mộ ông chủ điện Kremlin như một mẫu h́nh chống lại cường quyền Mỹ.
Tâm lư “bài Tây” phát triển đến đỉnh điểm từ ngày 24/2 năm nay. Moscow có nhu cầu khuất phục Ukraine bằng vũ lực để gửi lời đáp trả đanh thép nhất đến tiền tŕnh mở rộng NATO về phía Đông châu Âu, đồng thời giáng đ̣n cảnh cáo với người anh em lịch sử.
Moscow có thể lựa chọn cách tiếp cận khác hay không? Tại diễn đàn kinh tế “Nước Nga vẫy gọi” hồi năm 2011, Tổng thống Putin tuyên bố “nước Nga không gia nhập NATO và EU”. Quả quyết này chính thức vạch ra lằn ranh giữa Nga và phương Tây.
Nga không muốn làm “thành viên lớn - đồng hạng trong EU”, v́ hệ thống pháp lư ràng buộc có tính liên minh sẽ ngăn cản ông Putin thực hiện tham vọng vĩ đại.
Trong mắt các chính trị gia chủ chốt Âu - Mỹ vẫn duy tŕ thái độ với Nga y hệt như Liên Xô. C̣n nhớ trước đây, Tổng thống Nga Boris Yeltsin gửi bức thư đến Brussels tuyên bố muốn gia nhập NATO để chấm dứt t́nh trạng đối đầu Đông - Tây. Tuy nhiên, đề nghị này không được quan tâm.
Mặc dù Nga - NATO kư hiệp ước An ninh vào năm 1997, nhưng phát sinh vấn đề Chechnya khiến đôi bên mất ḷng tin lẫn nhau. NATO lại kết nạp liên tiếp những thành viên ở Đông Âu khiến Moscow lo lắng. Kể từ đó, các học thuyết chính trị - an ninh tại xứ sở bạch dương luôn giành dung lượng lớn t́m cách giảm thiểu nguy cơ từ NATO.
Mọi dự báo trước đó về t́nh h́nh tại Ukraine đều sai lệch, ngay cả tướng lănh Nga cũng không lường trước khó khăn. Do đó, Kremlin liên tục thay đổi kế hoạch, cố gắng duy tŕ chiến tranh để t́m lối ra.
Quyền chọn lựa của Nga ngày càng ít đi khi Tổng thống Zelensky bây giờ chỉ đồng ư nối lại ḥa đàm dựa trên các nguyên tắc do Kiev đặt ra. Kịch bản này rất khó xảy ra, bởi nó chẳng khác ǵ Nga thừa nhận thất bại toàn diện.
Do vậy, Kremlin sẽ cố gắng duy tŕ cuộc chiến , sử dụng chiến dịch tấn công phá hoại đối phương, kể cả khả năng mở rộng quy mô công kích sang các nước ủng hộ Ukraine là không thể loại trừ.
Đây chính là cơ sở để các nhà phân tích cho rằng, Tổng thống Putin và nước Nga đă đạt đến đỉnh cao và bắt đầu xuống dốc, con đường trước mặt thật sự tối tăm. Chỉ số lư tính về kinh tế, quốc pḥng, ngoại giao đă củng cố cho nhận định này.
Giáo sư Lịch sử Michael Kimmage, Đại học Công giáo Mỹ đưa ra kịch bản khá bất ngờ, trận chiến cuối cùng và quyết định có thể không diễn ra tại Ukraine mà là trước sảnh Điện Kremlin hoặc trên đường phố Moscow...