Theo như một nhóm khẳng định Ukraine cần tiến hành nhiều cải cách sâu rộng, bao gồm "loại bỏ triệt để các quy định về hoạt động kinh tế", phụ thuộc nhiều hơn vào thị trường để phân phối các nguồn lực và định hướng kinh tế, nới lỏng luật lao động và chuyển sự kiểm soát chính trị và kinh tế từ chính quyền trung ương sang các địa phương.
Với việc xung đột Nga-Ukraine chưa có dấu hiệu kết thúc, tái thiết Ukraine thời hậu chiến dường như vẫn là một kịch bản xa vời.
Nhưng trên thực tế, tiến tŕnh thảo luận về điều được cho là dự án xây dựng quy mô lớn chưa từng thấy ở châu Âu kể từ sau Thế chiến II đă bắt đầu.
Các cuộc thảo luận bí mật có sự tham gia của lănh đạo các nước, các nhóm nhân đạo, trường đại học và ngân hàng trên khắp thế giới, với nội dung chủ yếu xoay quanh các vấn đề liên quan đến kinh tế.
Tính minh bạch và độ tin cậy trong lĩnh vực công của Ukraine cũng là vấn đề được đặc biệt quan tâm trong phần lớn các cuộc tranh luận.
Chi phí ước tính để tái thiết kinh tế Ukraine gia tăng mỗi ngày. Ảnh: EPA
"Có quan điểm duy tâm rằng chính phủ Ukraine có thể chỉ đạo các nguồn lực và người dân sẽ lắng nghe. Là người sinh ra và lớn lên ở Ukraine, tôi thấy quan điểm này không chính xác. Chính phủ Ukraine không có bộ máy hành chính được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp" – chuyên gia Yuriy Gorodnichenko của Trường ĐH California (Mỹ) khẳng định với báo The New York Times.
Ông Gorodnichenko là người đóng góp tích cực vào các báo cáo liên quan đến nỗ lực tái thiết Ukraine cho Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Kinh tế ở London, một mạng lưới các nhà kinh tế độc lập.
Nhóm này khẳng định Ukraine cần tiến hành nhiều cải cách sâu rộng, bao gồm "loại bỏ triệt để các quy định về hoạt động kinh tế", phụ thuộc nhiều hơn vào thị trường để phân phối các nguồn lực và định hướng kinh tế, nới lỏng luật lao động và chuyển sự kiểm soát chính trị và kinh tế từ chính quyền trung ương sang các địa phương.
Quá tŕnh tái thiết kinh tế Ukraine dự kiến diễn ra trong 10 năm. Ảnh: Reuters
Tuy nhiên, những lời kêu gọi này đă làm dấy lên nhiều lo ngại. Theo chuyên gia kinh tế Joseph Stiglitz của Trường ĐH Columbia (Mỹ), hướng tiếp cận tân tự do như trên có thể dẫn đến sự bất b́nh đẳng, suy thoái môi trường và các vấn đề liên quan đến nhà ở, y tế…
Ukraine đang trong trạng thái khủng hoảng, gặp nhiều thách thức trong nỗ lực đảm bảo lương thực, nhà ở và năng lượng sưởi ấm cho người dân xuyên suốt mùa đông, nhất là khi giao tranh với Nga vẫn đang diễn ra dữ dội. Sinh tồn là ưu tiên hàng đầu.
Tái thiết thời hậu chiến dự kiến "ngốn" ít nhất 10 năm. Ông Stiglitz khẳng định những quyết định được đưa ở thời điểm hiện tại có thể định h́nh quá tŕnh này.