Theo như New Delhi bày tỏ lo ngại về việc tàu quân sự Trung Quốc dự kiến cập cảng Sri Lanka, nước láng giềng phía nam của Ấn Độ, sau khi vào hôm 29/7 Trung Quốc cho biết họ hy vọng ‘các bên liên quan’ sẽ kiềm chế can thiệp vào các hoạt động hàng hải hợp pháp của họ.
Cảng Hambantota của Sri Lanka là do Trung Quốc xây dựng
Ấn Độ lo ngại cảng Hambantota do Trung Quốc xây dựng và thuê sẽ được dùng làm căn cứ quân sự ở sân sau của Ấn Độ. Cảng trị giá 1,5 tỷ đô la này nằm gần tuyến đường vận chuyển chính từ châu Á đến châu Âu.
Dữ liệu vận chuyển từ Refinitiv Eikon cho thấy tàu nghiên cứu và khảo sát Viễn Vọng 5 của Trung Quốc đang trên đường đến Hambantota và dự kiến sẽ đến nơi vào ngày 11/8, vào lúc Sri Lanka đang đối mặt với khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong bảy thập kỷ. Ấn Độ đă hỗ trợ cho Sri Lanka gần 4 tỷ đô la chỉ trong năm nay.
Trong cuộc họp báo hàng tuần vào cuối ngày 28/7, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết chính phủ nước này đang theo dơi chuyến thăm dự tính của tàu Trung Quốc, đồng thời nói thêm rằng New Delhi sẽ bảo vệ lợi ích an ninh và kinh tế của ḿnh.
Ấn Độ đă phản đối bằng lời với chính phủ Sri Lanka về chuyến thăm của tàu này.
Trả lời Reuters, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết Bắc Kinh luôn thực hiện quyền tự do trên biển cả một cách hợp pháp.
“Trung Quốc hy vọng các bên liên quan sẽ xem xét và đưa tin về các hoạt động nghiên cứu khoa học biển của Trung Quốc một cách chính xác và kiềm chế can thiệp vào các hoạt động b́nh thường và hợp pháp trên biển”, Bộ Ngoại giao ra tuyên bố cho biết.
Mối quan hệ giữa Ấn Độ và Trung Quốc đă trở nên căng thẳng kể từ khi các cuộc đụng độ vũ trang ở biên giới hai năm trước làm ít nhất 20 binh sĩ Ấn Độ và bốn binh sĩ Trung Quốc thiệt mạng và khiến hai bên tăng quân ồ ạt ở biên giới.
Các nhà phân tích an ninh nước ngoài mô tả Viễn Vọng 5 là một trong những tàu theo dơi không gian thế hệ mới nhất của Trung Quốc, dùng để giám sát các vụ phóng vệ tinh, tên lửa và tên lửa đạn đạo liên lục địa.
Báo cáo thường niên của Lầu Năm Góc về công tác hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc cho biết các tàu thuộc lớp Viễn Vọng được Lực lượng Hỗ trợ Chiến lược của Giải phóng quân Nhân dân Trung Quốc (PLA) vận hành.
Một công ty tư vấn Sri Lanka, Sáng kiến Vành đai &Con đường Sri Lanka, cho biết trên trang web của họ rằng tàu Viễn Vọng 5 sẽ ở neo đậu ở Hambantota trong một tuần và ‘tiến hành theo dơi không gian, kiểm soát vệ tinh và theo dơi nghiên cứu ở khu vực phía tây bắc của khu vực Ấn Độ Dương cho đến tháng 8 và tháng 9’.
Sri Lanka đă chính thức bàn giao các hoạt động thương mại tại cảng chính ở miền nam của ḿnh cho một công ty Trung Quốc vào năm 2017 theo hợp đồng thuê 99 năm sau khi phải vật lộn trả nợ.
Trung Quốc là một trong những chủ nợ lớn nhất của Sri Lanka và cũng đă chi tiền xây sân bay, đường bộ và đường sắt, khiến Ấn Độ, vốn đang cố gắng lấy lại ảnh hưởng đă mất, lo ngại.