[Hanna]

Saudi Arabia ngày 15/7 đã mở cửa không phận cho tất cả các máy bay dân sự, trong đó có tất cả các chuyến bay đến và đi từ Israel, động thái cho thấy bước tiến trong việc bình thường hóa quan hệ giữa hai nước.Tổng cục Hàng không Dân dụng của Saudi Arabia đưa ra thông báo mở lại không phận cho tất cả các hãng hàng không “đáp ứng yêu cầu”, nhấn mạnh nước này muốn “thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ theo Công ước Chicago 1944, theo đó quy định không phân biệt đối xử giữa các máy bay dân dụng được sử dụng trong hàng không quốc tế”.

Trong một tuyên bố được chia sẻ trước khi bay thẳng từ Israel đến Saudi Arabia, Tổng thống Mỹ Joe Biden ca ngợi quyết định của Saudi Arabia là động thái có thể “giúp tạo động lực để Israel hội nhập sâu hơn vào khu vực”.

Ông Biden cũng cho biết sẽ làm tất cả những gì có thể “thông qua ngoại giao trực tiếp với sự tham gia của các nhà lãnh đạo, để tiếp tục thúc đẩy quá trình đột phá này”.

Chính quyền Biden trong nhiều tháng qua đã tìm cách chính thức hóa các thỏa thuận an ninh và kinh tế giữa Saudi Arabia và Israel, nhằm tạo tiền đề cho một thỏa thuận bình thường hóa giữa hai nước.

Riyadh được cho là vẫn duy trì mối quan hệ với Israel nhưng vẫn chưa chính thức công bố về mặt ngoại giao. Vào năm 2020, Thủ tướng Israel khi đó là ông Benjamin Netanyahu được cho là đã bay đến Saudi Arabia để có cuộc gặp bí mật với Thái tử Mohammed bin Salman. Phía Riyadh luôn phủ nhận thông tin này.

Việc bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Saudi Arabia có thể được coi là “viên ngọc quý” trong các thỏa thuận giữa Israel và các nước Arab. Đến nay chỉ có Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất, Bahrain, Maroc và Sudan bình thường hóa quan hệ với Israel vào năm 2020, theo những thỏa thuận được ký vào cuối nhiệm kỳ của cựu Tổng thống Donald Trump.Với quyết định mở không phận này của Saudi Arabia, đây sẽ là lần đầu tiên nước này cho phép các hãng hàng không Israel sử dụng không giới hạn không phận của mình. Trong những năm gần đây, Saudi Arabia chỉ cho phép các hãng hàng không Israel bay từ Tel Aviv đến UAE và Bahrain qua không phận của mình.

Thủ tướng Israel Yair Lapid hoan nghênh tuyên bố của Saudi Arabia, nhấn mạnh đây là kết quả của “một chặng đường dài ngoại giao căng thẳng và bí mật với Saudi Arabia và Mỹ”. Thủ tướng Israel cho biết quyết định này “chỉ là bước đầu tiên” và hứa hẹn sẽ làm nhiều hơn nữa sẽ giúp cải thiện quan hệ song phương.

Tổng thống Mỹ đã lên đường sang Saudi Arabia và sẽ có cuộc gặp với Vua Salman và Thái tử Saudi vào tối 15/7.