Theo như nhân sự kiện này, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken một lần nữa kêu gọi Trung Quốc tôn trọng phán quyết năm 2016, đồng thời cảnh báo Washington sẽ buộc phải bảo vệ đồng minh Philippines, trong trường hợp nước này bị tấn công ở vùng biển có tranh chấp, khiến vào ngày 12/07/2022 đánh dấu tròn 6 năm Tòa Trọng Tài Thường Trực (PCA) La Haye ra phán quyết bác bỏ những yêu sách phi lý của Trung Quốc về chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông.
Tòa án Trọng Tài Thường Trực (Permanent Court of Arbitration) ở La Haye, Hà Lan, nơi xét xử vụ Philippines kiện Trung Quốc về Biển Đông. Tòa ra phán quyết ngày 12/07/2016. © Ảnh : Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye
Trong bản tuyên bố được đại sứ quán Mỹ ở Manila đăng trên website ngày 12/07, ngoại trưởng Blinken viết : “Một lần nữa chúng tôi kêu gọi RPC (Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa) tôn trọng những cam kết của họ về luật pháp quốc tế và ngừng mọi hành vi gây hấn”. Hoa Kỳ sẽ bảo vệ đồng minh Philippines theo khuôn khổ hiệp định quốc phòng hỗ tương giữa hai nước được ký năm 1951.
Tuy nhiên, hãng tin Mỹ AP nhắc lại là Trung Quốc không công nhận thẩm quyền của Tòa Trọng Tài Thường Trực, cũng như phán quyết của Tòa năm 2016 bác hầu hết yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh ở Biển Đông.
Về phía Philippines, trong một thông cáo ngày 12/07, ngoại trưởng Enrique Manalo tuyên bố phán quyết của Tòa Trọng Tài La Haye năm 2016 là điều “không thể chối cãi” và là điều kiện tiên quyết cho “ổn định, hòa bình và tiến bộ” ở khu vực có tranh chấp ở Biển Đông. Ngoài ra, phán quyết năm 2016 sẽ là một trụ cột cho chính sách và hành động của tân chính quyền liên quan đến vùng biển tranh chấp. Dù không nhắc đến Trung Quốc nhưng Philippines “sẽ kiên quyết bác bỏ tất cả những mưu đồ phá hoại, thậm chí là xóa bỏ luật pháp, lịch sử và ký ức tập thể của chúng ta”.
Cũng để kỷ niệm 6 năm Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye ra phán quyết về Biển Đông, vài chục nhà đấu tranh cánh tả và công nhân Philippines đã biểu tình trước đại sứ quán Trung Quốc ở Manilla, yêu cầu Bắc Kinh tôn trọng phán quyết, cũng như đòi tổng thống Marcos bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ ở Biển Đông.