Theo như cựu Tổng thống Donald Trump sau khi kết thúc nhiệm kỳ đă đem tài liệu ra khỏi Toà Bạch Ốc, mang về Mar-a-Lago, khiến có một nguồn tin được báo cáo về vấn đề này là cơ quan Lưu trữ và Văn khố Quốc gia phát giác có những thông tin mật trong số tài liệu.
Lưu trữ Quốc gia phát giác ra vấn đề này sau khi thu hồi 15 thùng tài liệu Toà Bạch Ốc từ dinh thự của cựu Tổng thống ở Palm Beach, Florida, vào tháng trước, cơ quan lập tức liên lạc xin hướng dẫn từ Bộ Tư pháp. Bộ Tư pháp đề nghị để Tổng thanh tra của Lưu trữ Quốc gia xem xét vấn đề này.
Hiện chưa rơ Tổng thanh tra đă làm ǵ kể từ đó đến nay, đặc biệt, liệu Tổng thanh tra có chuyển vấn đề sang cho Bộ Tư pháp hay không. Tổng thanh tra được yêu cầu báo động Bộ Tư pháp nếu phát giác ra bất cứ tài liệu mật nào được t́m thấy ngoài những kênh chính phủ có thẩm quyền.
Chuyển vấn đề sang Bộ Tư pháp sẽ đặt các viên chức cao cấp vào t́nh thế phải quyết định liệu có mở một cuộc điều tra hay không – t́nh huống có thể đẩy Bộ vào vấn đề chính trị gây tranh căi cao.
Tờ Washington Post vào thứ Tư loan tin, Cơ quan Lưu trữ Quốc gia yêu cầu Bộ Tư pháp điều tra việc Trump giải quyết hồ sơ Ṭa Bạch Ốc.
Vào tháng 1, sau nhiều trao đổi dài ḍng qua lại giữa các luật sư của ông Trump và Cơ quan Lưu trữ Quốc gia, cựu Tổng thống giao lại 15 thùng tài liệu và đồ vật khác gồm đồ lưu niệm, thư, quà tặng từ các lănh đạo quốc tế và những thư tín khác, trong đó có những “lá thư đầy t́nh cảm” với lănh đạo Bắc Hàn Kim Jong Un, và thư Tổng thống Barack Obama gởi lại cho người kế nhiệm.
Trong những thùng tài liệu này có bản đồ Trump dùng bút Sharpie màu đen vẽ lên để chứng minh đường đi băo Dorian đang hướng về Alabama vào năm 2019 để hậu thuẫn tuyên bố ông ta đă đưa ra trên Twitter mâu thuẫn với Nha khí tượng.
Những thùng tài liệu này ban đầu được gởi đến Mar-a-Lago từ Dinh Tổng thống, nơi một loạt đồ, kể cả quần áo, được đóng thùng vội vă trong những ngày cuối nhiệm kỳ của ông Trump. Theo luật, cựu Tổng thống phải để lại tài liệu, thư từ và quà cáp để Cơ quan Lưu trữ Quốc gia lưu giữ chúng.
Trong thời gian vận động tranh cử 2016, sau khi FBI điều tra việc bà Hillary Clinton giải quyết tài liệu mật trong thời gian giữ chức Ngoại trưởng Hoa Kỳ, ông Trump đă không ngừng công kích đối thủ, khiến cho vấn đề trở thành chủ đề quan trọng trong kết quả cuộc tranh cử đó. Trong trường hợp này, Tổng thanh tra Cộng đồng t́nh báo đă chuyển vấn đề an ninh quốc gia sang cho FBI, dẫn đến cuộc điều tra bà Hillary Clinton.
Nhưng dưới thời chính phủ ông Trump, các viên chức Toà Bạch Ốc tỏ ra rất lo ngại về việc ông Trump không mấy ǵ nhạy cảm với tài liệu an ninh quốc gia. Cựu Đổng lư Toà Bạch Ốc John Kelly t́m cách ngăn chặn không cho tài liệu mật được đưa ra khỏi Pḥng Bầu dục, mang sang Dinh thự Tổng thống v́ lo ngại về những ǵ cựu Tổng thống có thể làm với chúng, và việc đó có thể làm thiệt hại an ninh quốc gia như thế nào.
Tương tự như bà Clinton, con gái và con rể ông Trump, Ivanka Trump và Jared Kushner – hai cố vấn cao cấp Toà Bạch Ốc – cũng sử dụng trương mục email cá nhân cho công tác chính phủ. Và thậm chí ngay cả khi được các cố vấn cảnh báo, ông Trump vẫn thường xuyên xé tài liệu chính phủ, buộc nhân viên phải dùng băng keo dán lại để ngăn chặn ông khỏi bị tố cáo phá huỷ tài sản chính phủ.
Và bây giờ, ông Trump đối mặt với những câu hỏi về việc giải quyết thông tin mật – một câu hỏi trở nên phức tạp v́ với vai tṛ tổng thống, ông có thẩm quyền công bố bất cứ thông tin nào của chính phủ. Hiện chưa rơ, liệu cựu Tổng thống không c̣n giữ bí mật số tài liệu mà Cơ quan Lưu trữ phát giác ra trong số thùng trên hay không. Theo luật liên bang, cựu Tổng thống sau khi rời nhiệm kỹ sẽ không c̣n khả năng tiết lộ tài liệu nữa.
Ông Trump một vài lần khẳng định thẩm quyền tiết lộ thông tin khi chính phủ công khai một số tài liệu để có thể giúp ông ta về mặt chính trị, đặc biệt về những vấn đề như cuộc điều tra mối quan hệ giữa chiến dịch tranh cử với Nga.
Nếu Trump bị phát giác đă đem tài liệu vẫn thuộc tài liệu mật đi khi rời Ṭa Bạch Ốc, th́ truy tố ông ta sẽ rất khó khăn, và sẽ đặt Bộ Tư pháp vào t́nh thế chống lại ông Trump vào lúc Tổng trưởng Tư pháp Merrick Garland đang t́m cách phi chính trị tại cơ quan thực thi công lực hàng đầu của quốc gia.
Bộ Tư pháp và FBI cho đến nay cũng vẫn c̣n những tổn thương đáng kể từ cuộc điều tra bà Clinton v́ cơ quan này bị cáo buộc đă làm mất thanh danh một cách bất công cựu Ngoại trưởng, và can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2016. Hương Giang