Nhiều người cho rằng. Các loài động vật chỉ có thể điều hướng trong môi trường sống mà chúng đă tiến hoá từ trước. Tuy nhiên, các nhà khoa học tại Đại học Ben-Gurion Negev, Israel, mới đây đă tiến hành một thử nghiệm để chứng minh điều ngược lại.
Theo đó, nhóm nghiên cứu đă chứng minh rằng cá vàng có thể lái xe ngay trên cạn và di chuyển về phía mục tiêu được chỉ định để nhận thức ăn.
Các nhà khoa học đă huấn luyện cho cá vàng điều khiển một phương tiện được cấu tạo gồm có bể nước và bánh xe để tiến tới mục tiêu trên cạn.
Phương tiện mà cá vàng điều khiển được đặt tên là FOV. Bể cá được làm bằng nhựa acrylics và đặt trên 4 bánh xe có thể quay theo mọi hướng. Có 6 con cá vàng sẽ lần lượt tham gia lái chiếc xe FOV này.
Đặc biệt, vị trí của cá vàng trong bể này sẽ được giám sát nhờ một camera được lắp đặt hướng xuống và có kết nối với máy tính nhỏ.
Các nhà nghiên cứu đă tiến hành kiểm tra xem cá vàng có thực sự định hướng hay không bằng cách đặt mục tiêu có thể nh́n thấy rơ ràng ở tấm bảng đối diện với bể nước. Sau vài ngày huấn luyện, cá vàng đă t́m cách di chuyển đến mục tiêu (thức ăn). Chúng học được rằng việc bơi tới thành bể theo hướng nào th́ sẽ khiến cho chiếc xe FOV dịch chuyển theo hướng đó.
Thậm chí, những con cá vàng có thể "lái xe" di chuyển đến mục tiêu ngay cả khi bị gián đoạn bởi một số vật cản giữa chúng và FOV. Thật đáng kinh ngạc, con cá có thể phân biệt sự khác biệt giữa mục tiêu thật và mục tiêu giả. Nó vẫn t́m được đường để đi đến đúng mục tiêu.
Theo nhà nghiên cứu Shachar Givon: "Nghiên cứu này cho thấy khả năng điều hướng của động vật rộng hơn nhiều so với việc chỉ giới hạn ở môi trường nhất định. Thứ hai, nó chỉ ra rằng cá vàng có khả năng nhận thức để học được cách thực hiện một nhiệm vụ phức tạp trong một môi trường hoàn toàn không giống như chúng đă tiến hoá. Bất cứ ai đă thử học đi xe đạp hoặc lái ô tô đều biết rằng mọi thứ ban đầu rất khó khăn".
Nhà nghiên cứu Shachar Givon cho biết thêm, trong thời gian tới, nhóm chuyên gia muốn khám phá, t́m hiểu cách điều hướng trên các tuyến đường dài hơn và trong các t́nh huống mà cá vàng ít ngờ tới. Điều này có thể cho phép các nhà nghiên cứu quan sát cách cá đưa ra quyết định trong một môi trường không quen thuộc với nó.