Điều tra bạo loạn Đồi Capitol tăng sức nóng với Trump. Cựu Tổng thống Donald Trump ngày càng tức giận và bất an với cuộc điều tra của Ủy ban 6/1, khi ông không c̣n được bảo vệ bởi quyền lực hành pháp như trước.
Các nguồn thạo tin tiết lộ cựu tổng thống Donald Trump đang ngày càng khó chịu trước cuộc điều tra vụ bạo loạn Đồi Capitol do Ủy ban 6/1 của Hạ viện Mỹ tiến hành. Trump dường như lo ngại Ủy ban 6/1 sẽ sớm hướng mũi dùi vào ḿnh v́ vụ bạo động tại nhà quốc hội gần một năm trước.
Trump vài tuần qua thường xuyên cằn nhằn về cuộc điều tra, yêu cầu đội ngũ cố vấn giải thích v́ sao cựu chánh văn pḥng Nhà Trắng Mark Meadows chia sẻ cho Ủy ban 6/1 quá nhiều thông tin lẫn tư liệu liên quan tới vụ bạo loạn. Ông cũng không hài ḷng khi hàng chục cựu trợ lư đă chấp nhận hợp tác điều tra với ủy ban mà không làm như cựu chiến lược gia Nhà Trắng Steve Bannon, người phớt lờ mọi trát đ̣i cung cấp lời khai của Ủy ban 6/1.
Nguồn thạo tin cho biết Trump cũng rất bực tức khi truyền thông đưa tin tiêu cực về ḿnh. Khi bản tin về cuộc điều tra được phát trên các kênh truyền h́nh, Trump chỉ trích Kevin McCarthy, lănh đạo phe Cộng ḥa chiếm thiểu số ở Hạ viện, không đủ năng lực nên không đưa được người thân tín vào Ủy ban 6/1 để bảo vệ ông.
Donald Trump phát biểu bên ngoài Nhà Trắng ngày 6/1, vài tiếng trước khi người ủng hộ kéo đến Đồi Capitol và tấn công ṭa nhà quốc hội. Ảnh: AP.
Những thông tin trên không khác mấy cách Trump từng phản ứng về cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử Mỹ và nghi án đội ngũ chiến dịch tranh cử của ông "thông đồng" với Moskva. Dù đă hai lần bị Hạ viện đ̣i luận tội và đều được Thượng viện tha bổng, Trump lần này không khỏi bất an trước những chuyển biến nhanh chóng của cuộc điều tra bạo loạn Đồi Capitol, theo b́nh luận viên Hugo Lowell của Guardian.
Lời kể của những nguồn tin thân cận với Trump, trong đó có những trợ lư đương chức, cho thấy cựu tổng thống Mỹ ngày càng bất an và thu ḿnh lại với bên ngoài. Người phát ngôn của Trump không phản hồi yêu cầu b́nh luận về thông tin này.
Tuy nhiên, sức nóng từ cuộc điều tra sẽ ngày càng tăng với Trump, khi nó dự kiến bước sang giai đoạn điều trần công khai trong năm 2022. Bộ Tư pháp Mỹ cũng thông báo sẽ theo dơi sát sao cuộc điều tra của Hạ viện.
Trump dường như lo ngại ông sắp đối diện giai đoạn sóng gió về pháp lư trong năm sau, dù ông luôn khẳng định ḿnh không làm ǵ sai khi đề cập những cách lật ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020 hay khuyến khích người ủng hộ kéo tới Đồi Capitol. Ông t́m cách viện dẫn đặc quyền hành pháp để ngăn ủy ban điều tra tiếp cận dữ liệu nội bộ Nhà Trắng những tháng cuối nhiệm kỳ, nhưng liên tiếp bị bác bỏ ở các ṭa án liên bang.
Trump xem đây là dấu hiệu đáng báo động cho tương lai. Ông không thể tiếp tục dựa vào đặc quyền hành pháp của nhiệm kỳ trước và vị thế pháp lư của ông cũng không c̣n bất khả xâm phạm sau khi măn nhiệm. Ủy ban điều tra mỗi tuần lại thu thập thêm nhiều thông tin bất lợi cho cựu tổng thống.
Cuộc điều tra lần này tại Hạ viện không chỉ mở ra khả năng thay đổi luật bầu cử Mỹ, mà c̣n tiềm ẩn nguy cơ Trump bị truy tố. "Bộ Tư pháp Mỹ sẽ rất quan tâm đến những bằng chứng do ủy ban thu thập, đồng thời t́m kiếm nhân chứng cho một vụ án có thể được điều tra", Ryan Goodman, cựu công tố viên đặc biệt tại Bộ Quốc pḥng Mỹ, hiện là giáo sư luật tại Đại học New York, nhận định.
Goodman đánh giá kết quả cuộc điều tra của Hạ viện và các phiên điều trần công khai là t́m ra những cá nhân sẵn sàng đứng ra làm chứng và họ sẽ trở thành nhân chứng quan trọng với công tố viên Bộ Tư pháp Mỹ.
Người ủng hộ Trump đụng độ cảnh sát ngoài ṭa nhà quốc hội Mỹ tại Đồi Capitol, thủ đô Washington ngày 6/1. Ảnh: AP.
Tính đến đầu tuần này, ủy ban điều tra Hạ viện đă thu thập hơn 30.000 tài liệu và 250 tin báo thông qua đường dây tiếp nhận tố cáo. Các điều tra viên hy vọng sẽ sớm phỏng vấn, lấy lời khai hơn 300 cựu quan chức chính quyền tiền nhiệm và những người từng làm việc cho Trump.
Dù ủy ban chưa t́m thấy bằng chứng trực tiếp cho thấy mối liên hệ giữa Trump với cuộc bạo loạn, cuộc điều tra vẫn gây ra nhiều rủi ro cho cựu tổng thống Mỹ.
Các tin nhắn của Meadows có thể được dùng để chứng minh đội ngũ của Trump hiểu rơ cáo buộc gian lận bầu cử là sai sự thật nhưng vẫn khởi kiện khắp nơi để ngăn Biden nhậm chức.
"Họ đă chuẩn bị một chiến lược cho Bộ Tư pháp, chiến lược cho cơ quan lập pháp cấp bang, cho quan chức bầu cử cấp bang, cho phó tổng thống. Họ c̣n có chiến lược bạo loạn", một thành viên ủy ban điều tra tiết lộ các bằng chứng mới về mối liên hệ giữa đội ngũ của Trump và vụ bạo loạn Đồi Capitol.
Ngoài cựu chánh văn pḥng Nhà Trắng, một số thành viên cấp cao trong chính quyền tiền nhiệm, trong đó có cựu quyền cố vấn an ninh quốc gia Keith Kellogg và cựu chánh văn pḥng phó tổng thống Marc Short, đă chấp nhận hợp tác điều tra.
Trump không c̣n quyền lực hành pháp để ngăn cản quá tŕnh thu thập chứng cứ của ủy ban điều tra, như những ǵ từng làm với công tố viên đặc biệt Robert Mueller và cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử.
"Ông ấy đang dần nhận ra cựu tổng thống không c̣n nhiều quyền lực như thời ở Nhà Trắng. Chiến thuật mà Trump từng dùng trước đây sẽ không c̣n hiệu quả sau khi ông măn nhiệm", Daniel Goldman, cựu luật sư tham gia nỗ lực luận tội Trump lần thứ nhất vào năm 2018, nhận định.
VietBF@ sưu tập