Theo như chủ đề chính trong cuộc họp ngày 07/12/2021 qua cầu truyền h́nh của hai nguyên thủ Mỹ và Nga về nội dung th́ các bất đồng vẫn tồn tại. Tổng thống Mỹ nhắc lại những quan ngại về việc quân đội Nga dồn quân ở biên giới với Ukraina. Nhưng đồng nhiệm Nga trả lời rằng binh sĩ vẫn ở trên lănh thổ Nga, nên không đe dọa ai cả.
Tổng thống Mỹ Joe Biden ngồi tại Nhà Trắng (Washington - Hoa Kỳ) tham gia cuộc họp trực tuyến với đồng nhiệm Nga Vladimir Putin ngày 07/12/2021. © The White House/Handout via REUTERS
Tổng thống Mỹ Joe Biden dọa áp dụng trừng phạt Matxcơva nếu Nga tấn công Ukraina. Trong khi tổng thống Vladimir Putin giữ nguyên lập trường không để nước láng giềng gia nhập NATO. Đối với điện Kremlin, đây là « chủ đề nhạy cảm », đồng thời cho rằng « khó đạt được những tiến bộ quan trọng ngay lập tức » nhưng « sẽ tiếp tục các cuộc đối thoại » với Hoa Kỳ.
Thông tín viên RFI Guillaume Naudin tại Washington tóm tắt thượng đỉnh nh́n từ phía Nhà Trắng :
« Chí ít th́ hai nhà lănh đạo đồng ư về giọng điệu. Cuộc thảo luận kéo dài hơn hai tiếng, được điện Kremlin đánh giá là « thẳng thắn » và « chuyên nghiệp ». Ông Joe Biden đă đề cập trực tiếp vấn đề mà không ṿng vo.
Tuy nhiên, về nội dung th́ các bất đồng vẫn tồn tại. Tổng thống Mỹ nhắc lại những quan ngại về việc quân đội Nga dồn quân ở biên giới với Ukraina. Nhưng đồng nhiệm Nga trả lời rằng binh sĩ vẫn ở trên lănh thổ Nga, nên không đe dọa ai cả. Nguyên thủ Nga cũng không nhận được bảo đảm là Ukraina sẽ không gia nhập NATO.
Như đă dự báo trước, ông Joe Biden cho biết là nếu Nga tấn công Ukraina, th́ sẽ có những hậu quả nghiêm trọng, nhất là trong lĩnh vực kinh tế. Ông Jake Sullivan, cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Mỹ, cho rằng ông Vladimir Putin chưa đưa ra quyết định, và thắc mắc rằng liệu Nga có sẵn sàng chấp nhận rủi ro hy sinh việc bán khí đốt, theo dự kiến, cho châu Âu thông qua đường ống dẫn dầu Nord Stream 2 hay không. Đó là một mặt khác trong lập trường của Mỹ.
Sau khi rút khỏi Afghanistan một cách đơn phương và hỗn loạn, chính quyền Washington đặc biệt chú ư đến việc thể hiện tinh thần phối hợp với các đồng minh châu Âu. V́ thế, ngay sau cuộc thảo luận với tổng thống Nga, ông Joe Biden đă liên lạc với các đồng nhiệm Pháp, Anh, Đức và Ư. Tất cả đều ủng hộ chủ quyền và toàn vẹn lănh thổ của Ukraina và khuyến khích Nga chọn con đường ngoại giao ».
Nga lo ngại NATO mở rộng về phía đông
Cũng trong cuộc đối thoại thượng đỉnh Nga-Mỹ, với những lời lẽ thẳng thừng và thực dụng, điện Kremlin vẫn phủ nhận mọi cáo buộc về kế hoạch tấn công Ukraina và tố cáo thái độ « phá hoại » của chính quyền Kiev. Phía Nga vẫn chờ đợi phản ứng của Hoa Kỳ về yêu cầu đảm bảo an ninh của Nga ở biên giới phía tây tiếp giáp với Ukraina và phía nam hướng ra Biển Đen và tiếp giáp với Gruzia.
Từ Matxcơva, thông tín viên RFI Jean-Didier Revoin giải thích thêm :
« Vladimir Putin bày tỏ mối quan tâm sâu sắc với Joe Biden về các hành động khiêu khích của Kiev tại Donbass. Theo tổng thống Nga, đây là chiến lược của Ukraina nhắm đến mục đích duy nhất là phá vỡ hoàn toàn các thỏa thuận Minsk.
Đối mặt với đồng nhiệm Mỹ, tổng thống Vladimir Putin một lần nữa từ chối trách nhiệm về t́nh h́nh leo thang quân sự tại biên giới Ukraina và giải thích rằng việc liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO) mở rộng về phía đông và tăng cường tiềm lực quân sự ở vùng biên giới với Nga là mối đe dọa đối với an ninh của Nga.
Có một điểm tích cực là hai nguyên thủ đă giao trách nhiệm cho các cố vấn làm việc với nhau về các vấn đề nhạy cảm này, v́ biết rằng Matxcơva đ̣i có những bảo đảm pháp lư từ NATO về điểm này. Hơn nữa, Matxcơva cho biết sẵn sàng dỡ bỏ các hạn chế đối với hoạt động của các cơ quan đại diện của Mỹ tại Nga để có thể b́nh thường hóa các vấn đề khác trong quan hệ song phương. Tất cả các phát biểu này c̣n cần phải được thực hiện trên thực địa, nhưng dù sao cũng cho phép hy vọng là hai nguyên thủ sẽ gặp nhau trực tiếp, có thể là vào mùa xuân năm sau ».