Một công ty Trung Quốc kiện cả Chính phủ Ukraine, đ̣i bồi thường 4,5 tỷ USD: Chưa từng có! Công ty của Trung Quốc là Skyrizon cáo buộc Ukraine vi phạm thỏa thuận bảo hộ đầu tư giữa Bắc Kinh và Kiev năm 1992, đồng thời khẳng định không loại trừ khả năng đ̣i thêm tiền bồi thường thiệt hại.
Motor Sich là một trong những nhà sản xuất động cơ cho máy bay và trực thăng lớn nhất thế giới. Ảnh: SCMP
Theo South China Morning Post, một công ty Trung Quốc đang tiến hành các thủ tục để kiện Chính phủ Ukraine ra ṭa án trọng tài quốc tế và đ̣i bồi thường 4,5 tỷ đô la Mỹ v́ bị cản trở trong nỗ lực tiếp quản một công ty hàng không vũ trụ tiên tiến của Kiev.
Công ty Đầu tư Công nghiệp Hàng không Skyrizon có trụ sở ở Bắc Kinh (Beijing Skyrizon Aviation Industry Investment) cho biết, các nhà đầu tư Trung Quốc của họ, gồm cả nhà sáng lập Wang Jing, đă đệ đơn lên Ṭa Trọng tài Thường trực ở La Hay về việc không mua được Motor Sich - một trong những hăng sản xuất động cơ máy bay quân sự tiên tiến trên thế giới.
“Các nhà đầu tư Trung Quốc đă bị thiệt hại đáng kể, ở cả Ukraine và Trung Quốc, từ hậu quả của việc Ukraine đối xử không công bằng với các nhà đầu tư Trung Quốc trong 5 năm qua và việc Kiev tiếp tục thực hiện các biện pháp bất hợp pháp”, Skyrizon tuyên bố trên tài khoản WeChat hôm thứ Hai.
Là công ty đă t́m cách mua lại cổ phần chi phối ở Motor Sich nhưng bất thành, Skyrizon cáo buộc Chính phủ Ukraine vi phạm thỏa thuận bảo hộ đầu tư có đi có lại được kư kết giữa Bắc Kinh và Kiev vào năm 1992, đồng thời khẳng định họ không loại trừ khả năng đ̣i thêm tiền bồi thường thiệt hại.
Quyết định đệ đơn lên ṭa trọng tài quốc tế được Skyrizon đưa ra sau khi vào tháng 3 vừa qua Chính phủ Ukraine, dưới sức ép mạnh mẽ từ Washington, tuyên bố sẽ đưa Motor Sich trở lại quyền sở hữu nhà nước v́ “những lư do an ninh quốc gia”.
Trực thăng Nadiya của Ukraine cất cánh từ sân bay Motor Sich. Ảnh: SCMP
Trong tuyên bố hôm thứ Hai, Skyrizon nói rằng họ không làm bất cứ hành động ǵ sai trái và cáo buộc Chính phủ Ukraine đă lạm dụng quyền lực nhà nước để “chính trị hóa các hoạt động kinh tế và thương mại b́nh thường” của các công ty Trung Quốc.
“Chúng tôi luôn mong muốn ḥa giải một cách thiện chí ... và sẽ sử dụng mọi vũ khí hợp pháp để kiên quyết bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ḿnh”, Skyrizon tuyên bố.
Từng là một thành viên quan trọng trong ngành công nghiệp quốc pḥng Liên Xô cũ, Motor Sich đă cung cấp động cơ cho các máy bay trực thăng quân sự Nga trong suốt nhiều thập kỷ cho đến khi Moscow sáp nhập Bán đảo Crimea vào năm 2014.
Năm 2017, Skyrizon đă mua 41% cổ phần của Motor Sich và tiếp tục t́m cách mua cổ phần kiểm soát.
Trong khi Skyrizon đang dự tính sẽ đầu tư thêm 250 triệu USD vào các nhà máy ở Ukraine và sẽ chuyển một số hoạt động sản xuất sang thành phố Trùng Khánh phía Tây Nam Trung Quốc, th́ thỏa thuận này đă bị ṭa án Ukraine ngăn chặn vào năm 2017 với lư do an ninh quốc gia.
Thỏa thuận này cũng đă khiến Washington lo ngại, xem đây là một phần trong nỗ lực nhằm đạt được một số công nghệ quốc pḥng quan trọng của Trung Quốc.
Tháng 1/2021, Chính quyền Donald Trump đưa Skyrizon vào “danh sách đen” v́ những nỗ lực mua lại các công nghệ quân sự của nước ngoài.
Vài ngày sau, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tiếp tục áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Skyrizon, hạn chế hoạt động giao dịch và ngăn không cho công ty này chuyển vốn ra ngoài nước.
Vẫn chưa rơ liệu Chính phủ Ukraine có tham gia vào quá tŕnh phân xử hay không nhưng giới quan sát nhận định đây là một vụ kiện hiếm có và nó cho thấy các công ty Trung Quốc ngày càng nhận thức rơ vai tṛ của luật pháp trong việc bảo vệ lợi ích của họ.
VietBF@ sưu tập