Theo như một năm trước, báo cáo của Lầu Năm Góc cho biết Trung Quốc có thể có 200 đầu đạn hạt nhân có thể chuyển giao và tăng gấp đôi vào năm 2030, với những dự báo mới liên quan đến kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc rơ ràng là điểm quan trọng nhất, lớn nhất trong báo cáo về Sức mạnh Quân đội Trung Quốc năm 2021.
Bản sao y như thật của tiêm kích tàng h́nh J-20 do nhóm người say mê quân sự Trung Quốc chế tạo.
Lầu Năm Góc mới đây đă công bố báo cáo về Sức mạnh Quân đội Trung Quốc (CMPR), trong đó cho thấy trong 2 thập kỷ qua, Trung Quốc không ngừng gia tăng sức mạnh, hiện đại hóa quân đội để phát triển tương xứng hoặc vượt Mỹ.
Vậy liệu Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) mạnh đến mức nào? Có thật sự đáng lo như báo cáo của Lầu Năm Góc.
Viết trên 19fortyfive.com, Tiến sĩ Andrew S. Erickson cho biết, sau khi chắt lọc những phát hiện quan trọng của báo cáo năm 2021 thành một bản tóm tắt dài 6 trang vào tuần trước, ông đưa ra những kết luận và khuyến nghị mang tính toàn cảnh về vấn đề này.
Tiết lộ lớn nhất từ CMPR của năm nay là ǵ?
Trung Quốc đă nỗ lực phát triển kho vũ khí hạt nhân trong nhiều năm qua, theo báo cáo của Lầu Năm Góc.
Những dự báo mới liên quan đến kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc rơ ràng là điểm quan trọng nhất, lớn nhất trong báo cáo năm nay.
Và điều khác biệt ở đây là ǵ? Đó là Trung Quốc mở rộng kho vũ khí hạt nhân nhanh hơn Mỹ dự đoán và dần thu hẹp khoảng cách với cường quốc số 1 thế giới.
Một năm trước, báo cáo của Lầu Năm Góc cho biết Trung Quốc có thể có 200 đầu đạn hạt nhân có thể chuyển giao và tăng gấp đôi vào năm 2030. Nhưng hiện tại, theo báo cáo năm 2021, Trung Quốc tăng gấp 4 lần trong khung thời gian đó.
Nước này hiện có thể có 700 đầu đạn hạt nhân có thể chuyển giao vào năm 2027 và có thể đạt 1.000 đầu đạn vào năm 2030 - quy mô lớn gấp 2,5 lần so với dự đoán của Lầu Năm Góc cách đây 1 năm.
Và thậm chí, giống hai cường quốc hạt nhân hàng đầu là Nga và Mỹ, Trung Quốc đang xây dựng "Bộ ba hạt nhân" hoàn chỉnh và khả thi, có khả năng triển khai vũ khí hạt nhân từ tên lửa đạn đạo đặt trên mặt đất, từ tên lửa được phóng trên không và từ tàu ngầm, báo cáo của Lầu Năm Góc nêu rơ.
Vào thời điểm Mỹ - Trung bùng lên căng thẳng nóng chưa từng có trong vấn đề Đài Loan và mối lo Trung Quốc tấn công đánh chiếm ḥn đảo này, việc Bắc Kinh phát triển kho vũ khí hạt nhân hoặc nâng cao vị thế hạt nhân của họ một cách đáng kể như thế này thật sự rất đáng báo động.
Theo ông Andrew Erickson, khác với thời ông Mao Trạch Đông và Đặng Tiểu B́nh, vốn chọn vị thế hạt nhân tương đối hạn chế, thế giới hiện đang chứng kiến một Trung Quốc quyết đoán hơn dưới thời ông Tập Cận B́nh.
Tuy nhiên, theo Lầu Năm Góc, Trung Quốc sẽ không t́m kiếm khả năng phát động một cuộc tấn công hạt nhân phủ đầu nhưng muốn đẩy lùi các cuộc tấn công từ những nước khác bằng cách duy tŕ mối đe dọa trả đũa hạt nhân đáng tin cậy.
Tham vọng không tưởng của Trung Quốc
Xe tăng Type 96 của Trung Quốc.
Kể từ khi báo cáo Sức mạnh Quân đội Trung Quốc đầu tiên ra đời vào năm 2000 cho đến nay, có thể thấy năng lực PLA đă tăng đáng kể. Vậy một trong những phát hiện mới nhất và khó tưởng tượng nhất của báo cáo năm 2021 so với báo cáo năm 2000 là ǵ?
Đó là việc Trung Quốc đang nỗ lực phát triển tương xứng hoặc thậm chí vượt xa sức mạnh và ảnh hưởng của Mỹ vào giữa thế kỷ này.
Báo cáo nói thẳng: Trung Quốc được cho rằng đang thực hiện các chiến lược nhằm đạt được "sự phục hưng vĩ đại của dân tộc Trung Hoa" vào năm 2049 để có thể sánh vai hoặc vượt qua ảnh hưởng và sức mạnh toàn cầu của Mỹ.
"Chiến lược của Bắc Kinh là nhằm đạt được ‘sự phục hưng tuyệt vời của dân tộc Trung Quốc’ vào năm 2049 để tương xứng hoặc vượt qua ảnh hưởng và sức mạnh toàn cầu của Mỹ, thay thế các liên minh và quan hệ đối tác an ninh của Washington ở khu vực Ấn Độ - Thái B́nh Dương, đồng thời sửa đổi các quy chế quốc tế để có lợi hơn cho hệ thống chính trị Bắc Kinh và lợi ích quốc gia", chuyên gia Erickson nhận định.
Theo báo cáo, chiến lược này có thể được mô tả như "tham vọng theo đuổi trên phạm vi quy mô lớn nhằm mở rộng sức mạnh quốc gia của Trung Quốc".
CMPR năm 2021 cũng tóm tắt các mục tiêu ưu việt của Bắc Kinh, sẽ đạt được từ năm 2035-2049.
C̣n hiện nay, PLAA là lực lượng mặt đất lớn nhất thế giới, với 915.000 quân nhân thường trực thuộc 13 cụm quân chủ lực. Hải quân Trung Quốc lớn nhất thế giới với 350 tàu, và "chủ yếu bao gồm các nền tảng đa năng hiện đại với các vũ khí và cảm biến chống hạm, pḥng không và chống tàu ngầm tiên tiến".
Lực lượng Không quân chính, kết hợp cùng với nhánh không quân của Hải quân Trung Quốc, là lực lượng không quân lớn nhất trong khu vực và lớn thứ 3 thế giới.
Mối lo Trung Quốc tấn công Đài Loan
Tên lửa siêu thanh DF-17 của Trung Quốc.
Trung Quốc đă luôn gây sức ép với Đài Loan trong nhiều thập kỷ nhưng mọi việc lên đến đỉnh điểm căng thẳng mới sau năm 2000.
Bắc Kinh kể từ đó đă gia tăng sức ép hơn nữa đối với Đài Loan, nhất là kể từ năm 2016, bằng các hành vi cưỡng bức kinh tế, nỗ lực cô lập ngoại giao, hoạt động thông tin và các hoạt động can thiệp khác; cũng như các động thái quân sự mới chẳng hạn như điều máy bay xâm nhập Vùng nhận dạng pḥng không của Đài Loan (ADIZ).
Dưới thời ông Tập, PLA nỗ lực hiện đại hóa mạng lưới quân sự và từ đó tổ chức các cuộc tấn công tầm xa chính xác nhằm chuẩn bị sẵn sàng cho một cuộc tấn công Đài Loan, cũng như Mỹ và bất kỳ nước nào can thiệp vấn đề Đài Loan.
CMPR trích dẫn một loạt các tuyên bố chính thức và những động thái mới nhất cho thấy mối nguy hiểm này đang đến gần. "Nếu được hiện thực hóa, các mục tiêu hiện đại hóa năm 2027 của PLA có thể giúp Bắc Kinh đưa ra các lựa chọn quân sự đáng tin cậy hơn trong trường hợp bùng nổ xung đột với Đài Loan", CMPR nhấn mạnh.
CMPR giải thích một cách lư thú nhưng hợp lư: "Truyền thông Trung Quốc, trích dẫn một nguồn tin quân sự, đă kết nối các mục tiêu năm 2027 của PLA với việc phát triển năng lực chống lại quân đội Mỹ ở khu vực Ấn Độ - Thái B́nh Dương, và buộc giới lănh đạo Đài Loan ngồi vào bàn đàm phán theo các điều khoản của Bắc Kinh".
Với rất nhiều yếu tố rủi ro khác nhau như thế này và rất nhiều nguy cơ ngay trước mắt, có thể thấy những năm 2020 là thập kỷ nguy hiểm nhất đối với Mỹ và các đồng minh ở Ấn Độ - Thái B́nh Dương cũng như trật tự quốc tế.
Mỹ sẽ cần làm ǵ?
Lực lượng đặc nhiệm Đài Loan tập trận năm 2017.
Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ đương nhiệm Lloyd Austin và nhóm của ông, cũng như các nhà hoạch định chính sách sắp tới của Mỹ cần hành động nhanh chóng để có cách tiếp cận tốt nhất trong cuộc đối đầu với Trung Quốc.
Theo tác giả bài viết, Lầu Năm Góc và ban lănh đạo cần phải thừa nhận Trung Quốc là thách thức hàng đầu, và cần đặt ra ưu tiên số 1 là nhanh chóng vạch ra chiến lược phù hợp và lâu dài để chống lại thách thức đó.
Nhưng bản chất của thử thách này là ǵ? Như đă thảo luận, chuyên gia Andrew Erickson cho rằng, báo cáo CMPR năm 2021 cho thấy rơ những thách thức đó. Trung Quốc dưới thời ông Tập đang theo đuổi các mục tiêu đầy tham vọng: trẻ hóa, hiện đại hóa lực lượng quân sự và chính sách "tái thống nhất" Đài Loan, phát triển tương xứng hoặc vượt mặt Mỹ vào năm 2049.
Yếu tố thúc đẩy chính cho các mục tiêu này là PLA được giao nhiệm vụ có "phải đủ năng lực" vào năm 2027 để đưa ra các lựa chọn mới trong việc tấn công Đài Loan.
Giờ đây, chuyên gia Andrew Erickson cho rằng, thế giới đang chứng kiến việc ông Tập nỗ lực thúc đẩy để biến điều đó thành hiện thực và đó thật sự là điều đáng lo ngại.
Thật sự không ai rơ chính xác chiến lược mục tiêu của ông Tập là ǵ nhưng việc xây dựng một PLA hiện đại, mạnh mẽ như đă nêu trong CMPR năm nay phù hợp những dự báo về các mục tiêu rơ ràng của nhà lănh đạo Trung Quốc đối với Đài Loan: phát triển, triển khai và đưa ra các phương án cho mọi trường hợp và mọi cấp độ leo thang đủ để sẽ giành chiến thắng bất kể điều ǵ xảy ra.
Các chính sách của chính quyền Tổng thống Joe Biden phản ánh nhận thức đáng khen ngợi của Quốc hội lưỡng đảng về thách thức của Trung Quốc dưới thời ông Tập và ngày càng quyết tâm phản đối các cách tiếp cận hung hăng của Bắc Kinh.
Nhưng vấn đề ở đây là liệu Nhà Trắng, Lầu Năm Góc và Quốc hội có chi tiền đầu tư cho ngân sách quốc pḥng vào năm tới hay không. Như chính ông Joe Biden đă từng nói: "Đừng nói với tôi các bạn đánh giá cao điều ǵ, hăy cho tôi biết mức ngân sách có được, và tôi sẽ cho biết các bạn coi trọng điều ǵ".