T́nh báo Mỹ liên tiếp phạm sai lầm về Taliban. Theo WSJ, 4 cơ quan t́nh báo Mỹ đều thất bại toàn diện khi dự báo tốc độ tiến quân và tiếp quản quyền lực ở Afghanistan của Taliban.
Một số tài liệu mật được tờ Wall Street Journal của Mỹ công bố ngày 28/10 cho biết các cơ quan t́nh báo nước này đă thực hiện 20 báo cáo về quá tŕnh tiến quân của Taliban từ đầu năm 2020 tới tháng 7 năm nay, dự đoán lực lượng này sẽ giành được quyền lực v́ chính phủ Afghanistan do Mỹ hậu thuẫn khó ḷng tồn tại nếu thiếu hỗ trợ từ Washington.
Tuy nhiên, không báo cáo nào của Cơ quan T́nh báo Trung ương (CIA), Cơ quan T́nh báo Quốc pḥng (DIA), Văn pḥng Giám đốc T́nh báo Quốc gia và Cục T́nh báo thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ dự đoán được việc Taliban sẽ tiến vào Kabul vào ngày 15/8, khi lực lượng Mỹ vẫn c̣n ở Afghanistan.
Một tháng sau khi Tổng thống Joe Biden tuyên bố rút toàn bộ 2.500 lính Mỹ tại Afghanistan về nước, CIA ngày 17/5 công bố báo cáo dự đoán chính phủ của tổng thống Ashraf Ghani sẽ sụp đổ vào cuối năm nay. Nhưng trên thực tế, Ghani đă bỏ trốn trước khi Taliban tiến vào Kabul hồi giữa tháng 8.
Lính Taliban mang vũ khí và trang bị của Mỹ đứng bên ngoài sân bay ở thủ đô Kabul, Afghanistan ngày 29/8. Ảnh: LA Times.
Đến tháng 6, CIA dự báo "Taliban tiếp quản hoàn toàn quyền lực tại Afghanistan trong ṿng hai năm". Báo cáo ngày 4/6 của DIA cũng nhận định Taliban sẽ tiếp tục chiến lược đánh chiếm các vùng nông thôn trong năm 2022, đồng thời dự đoán chính quyền Ghani sẽ giữ được Kabul.
Niềm tin rằng lực lượng an ninh của Ghani có thể ngăn đà tiến quân của Taliban là trọng tâm trong kế hoạch rút quân hoàn toàn của Biden.
Tuy nhiên, quân đội Mỹ phải chật vật đối phó với t́nh h́nh thay đổi nhanh chóng, khi chính phủ Ghani bất ngờ sụp đổ khi Taliban giành quyền kiểm soát gần như toàn bộ quốc gia Trung Á trong một tuần, kéo theo sự tan ră của lực lượng quân sự mà Mỹ đă chi hàng tỷ USD để hỗ trợ và huấn luyện suốt 20 năm.
Việc Taliban giành quyền lực tại Afghanistan khiến Mỹ phải triển khai hàng ngh́n binh sĩ tới hỗ trợ chiến dịch di tản đầy hỗn loạn. Một thành viên phiến quân Nhà nước Hồi giáo Khorasan (IS-K) ngày 26/8 thực hiện vụ đánh bom liều chết bên ngoài sân bay Hamid Karzai ở Kabul, khiến 13 binh sĩ Mỹ cùng nhiều dân thường và thành viên Taliban thiệt mạng.
Đại diện 4 cơ quan t́nh báo Mỹ từ chối b́nh luận về thông tin do WSJ đưa ra, nhưng một quan chức cấp cao Nhà Trắng cho hay cộng đồng t́nh báo đă đưa ra "bức tranh không đồng nhất" về t́nh h́nh Afghanistan. "Về cơ bản, họ đều đúng khi nhận định rằng mọi thứ sẽ xấu đi", quan chức này cho biết. "T́nh báo không phải là nhà tiên tri".
Tuy nhiên, Bill Roggio, chuyên gia cấp cao tại Quỹ Bảo vệ Nền Dân chủ, cho rằng các cơ quan t́nh báo Mỹ cần phải chịu trách nhiệm về thất bại t́nh báo ở Afghanistan. "Họ cần phải nghiêm khắc nh́n nhận về cách thức cung cấp thông tin đánh giá tới lănh đạo cấp cao", Roggio nói, cho hay một số đánh giá t́nh báo ở cấp thấp về đà tiến nhanh chóng của Taliban đă không tới được lănh đạo cấp cao hơn.
VietBF@ sưu tập