Ba nhà khoa học đồng đoạt giải Nobel Vật lư năm 2021 nhờ những nghiên cứu quan trọng và đóng góp to lớn liên quan tới các hệ thống vật lư phức tạp trên thế giới.
Ba nhà khoa học thắng giải Nobel Vật lư năm 2021 (Ảnh: Twitter/Nobel Prize).
Ngày 5/10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố giải Nobel Vật lư 2021 cho 3 nhà khoa học Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann và Giorgio Parisi "v́ những đóng góp đột phá cho sự hiểu biết của con người về các hệ thống vật lư phức tạp".
Cụ thể, nhà khí tượng học và khí hậu học người Nhật Bản Syukuro Manabe và nhà khí tượng học người Đức Klaus Hasselmann được vinh danh với nghiên cứu về "mô h́nh vật lư về khí hậu trái đất, định lượng sự thay đổi và dự đoán một cách đáng tin cậy sự nóng lên toàn cầu".
Trong khi đó, nhà vật lư người Italia Giorgio Parisi đạt được giải thưởng danh giá nhờ "phát hiện ra sự tác động lẫn nhau của sự xáo trộn và dao động trong các hệ thống vật chất từ quy mô nguyên tử đến hành tinh".
Năm ngoái, giải Nobel Vật lư đă được trao cho 3 nhà khoa học với 2 công tŕnh nghiên cứu riêng biệt liên quan tới hố đen và thiên hà. Nhà khoa học Roger Penrose (Anh) giành giải thưởng với phát hiện rằng "sự h́nh thành của hố đen là một sự dự đoán chắc chắn của thuyết tương đối rộng". Trong khi đó, nhà khoa học Reinhard Genzel (Đức) và Andrea Ghez (Mỹ) được vinh danh v́ "sự khám phá một vật thể siêu lớn ở trung tâm thiên hà của chúng ta".
Hôm 4/10, các nhà khoa học David Julius và Ardem Patapoutian đă mở màn mùa giải Nobel năm 2021 với giải thưởng Nobel Y Sinh học nhờ những khám phá của họ về các thụ thể đối với nhiệt độ và xúc giác.
Các giải Nobel do Alfred Nobel, một doanh nhân và nhà phát minh người Thụy Điển, sáng lập. Giải Nobel được trao tặng lần đầu vào năm 1901, năm năm sau khi ông Nobel qua đời.
Ban đầu giải thưởng chỉ có 5 hạng mục bao gồm các lĩnh vực Vật lư, Hóa học, Y học, Văn học và Ḥa b́nh. Đến năm 1968, Ngân hàng Thụy Điển đă đưa thêm vào một giải về lĩnh vực Kinh tế.
Theo nguyện vọng của Alfred Nobel, giải Nobel Ḥa B́nh được quyết định bởi Ủy ban Giải Nobel Na Uy do Quốc hội Na Uy lập ra. Trong khi đó, các giải Nobel khác được trao tại Thụy Điển và do Viện Hàn lâm khoa học Thụy Điển quyết định.
Hiện tại, mỗi giải thưởng Nobel bao gồm một huy chương vàng, một giấy chứng nhận và số tiền thưởng trị giá 10 triệu kronor Thụy Điển (tương đương 1,1 triệu USD).
Sau khi giải Nobel Y Sinh và Vật lư công bố hôm qua và hôm nay, Ủy ban giải Nobel sẽ lần lượt công bố các giải thưởng tiếp theo gồm: Hóa học (6/10), Văn học (7/10), Ḥa b́nh (8/10) và Kinh tế (11/10).
VietBF@sưu tập