Sau khi chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hứa hẹn "thống nhất" Đài Loan, "dập tắt" mọi ý đồ ly khai và tuyên bố độc lập của hòn đào với 24 triệu dân này trong bài diễn văn hôm 01/07/2021 nhân kỷ niệm 100 năm đảng Cộng Sản Trung Quốc được thành lập,. Lập tức, chính quyền Đài Bắc ngay chiều qua tuyên bố "quyết tâm bảo vệ chủ quyền và dân chủ Đài Loan" đến cùng. Công luận Đài Loan coi như không có sự kiện đảng Cộng Sản Trung Quốc tròn 100 tuổi.
Một phần quang cảnh Đài Bắc, Đài Loan, chụp từ trên cao, ngày 19/11/2020. REUTERS - ANN WANG
Không một bài viết nào trên báo chí Đài Loan sáng ngày 01/07/2021. Điều đó chứng tỏ công luận xứ này ít quan tâm đến sự kiện 100 năm ngày thành lập đảng Cộng Sản Trung Quốc. Ngay cả đảng đối lập Đài Loan là Quốc Dân Đảng, vốn có lập trường hòa hoãn với Bắc Kinh cũng không chuyển lời chúc mừng tới Bắc Kinh trong dịp này.
Cần phải nói là quan hệ giữa hai bờ eo biển Đài Loan đã nguội lạnh đáng kể từ 2016 và với việc đắc cử của một vị tổng thống Đài Loan chủ trương độc lập. Sau việc Bắc Kinh siết gọng kềm với Hồng Kông và trước những cuộc tập trận liên tục của quân đội Trung Quốc, ngày càng có nhiều người Đài Loan bác bỏ mọi dự án sáp nhập với Hoa Lục. Theo thăm dò gần đây nhất có đến 90 % những người được hỏi bác bỏ ý tưởng này.
Đảng Lực lượng Thời đại xuất thân từ phong trào « Hướng Dương » của sinh viên năm 2014 – chủ trương chống lại ảnh hưởng của Bắc Kinh đối với Đài Loan, cách nay hai ngày thậm chí đã tổ chức một sự kiện trên mạng internet, mang tên « Hổ thẹn thay cho đảng Cộng Sản Trung Quốc ». Biểu tượng thể hiện tình liên đới ngày càng lớn giữa Đài Loan và Hồng Kông, ba nhà đấu tranh dân chủ Hồng Kông được mời tham dự sự kiện nói trên.
Về phần mình, truyền thông Đài Loan dành trang nhất cho sự kiện Đài Bắc và Washington nối lại đàm phán để ký kết một thỏa thuận thương mại. Bắc Kinh coi đây như là một hành động đối đầu với Trung Quốc và thời điểm đưa ra thông báo Mỹ và Đài Loan nối lại đàm phán là một vố đau đối với Trung Quốc.
Dù vậy, trong bài diễn văn tại Quảng Trường Thiên An Môn hôm 01/07/2021 lãnh đạo Tập Cận Bình đã nhấn mạnh đến quyết tâm « thống nhất » Đài Loan với « đất mẹ » và đe dọa « đập tan mọi ý đồ đòi độc lập của Đài Loan ». Trong một thông cáo cùng ngày, chính quyền Đài Bắc đáp trả : « Quyết tâm của chúng tôi bảo vệ chủ quyền và nền dân chủ Đài Loan không thay đổi ».