Iran vừa có tổng thống mới. Sau khi thẩm phán bảo thủ Ebrahim Raisi giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử có tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp nhất trong lịch sử nước này.
Theo kết quả chính thức, Ebrahim Raisi giành được 17,9 triệu phiếu bầu, chiếm 62% trên tổng số 28,9 triệu phiếu. Với thành tích này, ông bỏ xa đối thủ về nh́ là ứng viên Mohsen Rezaei, người chỉ giành hơn 3,4 triệu phiếu.
Đài truyền h́nh nhà nước Iran cho biết, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và các biện pháp trừng phạt của Mỹ đă khiến người dân lo ngại không bỏ phiếu.
Ông Raisi, năm nay 60 tuổi, là một người chỉ trích phương Tây gay gắt, nhận được sự ủng hộ rộng răi từ phe cách mạng bảo thủ và cứng rắn. Ông sẽ tiếp tục giữ chức Chánh án cho đến khi chính thức kế nhiệm Tổng thống Hassan Rouhani vào đầu tháng 8.
Giống như lănh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei, Ebrahim Raisi luôn đội khăn xếp màu đen, thể hiện ông là một sayyid - hậu duệ của Nhà tiên tri Muhammad.
Ông Raisi sinh tháng 12/1960 ở Mashhad, miền đông bắc Iran. Đây là một thành phố lớn và là trung tâm tôn giáo của người Hồi giáo ḍng Shiite v́ có đền thờ vị lănh tụ Hồi giáo thứ 8 Imam Reza.
Lớn lên trong một gia đ́nh giáo sĩ, Raisi được giáo dục về tôn giáo và bắt đầu vào trường ḍng ở Qom khi mới 15 tuổi, nơi ông được theo học nhiều học giả nổi tiếng.
Vài năm sau đó, Iran chứng kiến cuộc cách mạng phế truất quốc vương Mohammad Reza Shah Pahlavi, lập nên nước Cộng ḥa Hồi giáo. Raisi được cho là đă tham gia vào một số sự kiện buộc vị quốc vương này phải đi lưu vong và lập nền tảng mới dưới quyền Lănh đạo tối cao Ayatollah Ruhollah Khomeini.
Sau cách mạng, Raisi gia nhập văn pḥng công tố viên ở Masjed Soleyman, tây nam Iran. Sáu năm tiếp đó, ông có thêm nhiều kinh nghiệm khi làm công tố viên ở một số khu vực pháp lư khác.
Sự nghiệp của Raisi tiến thêm một bước quan trọng khi ông được bổ nhiệm phó công tố viên và chuyển đến thủ đô Tehran. Ông tiếp tục giữ nhiều chức vụ quan trọng trong ngành tư pháp và được lănh tụ tối cao Khamenei bổ nhiệm vào vị trí Chánh án Iran vào năm 2019.
Raisi từng ra tranh cử trong cuộc bầu cử năm 2017 nhưng thất bại trước Tổng thống đương nhiệm Hassan Rouhani. Năm nay, ông tranh cử với tư cách ứng viên độc lập. Khẩu hiệu tranh cử của ông là "Chính quyền của dân, Iran mạnh mẽ" dựa trên nền tảng diệt trừ tham nhũng trong cơ quan hành pháp, chống đói nghèo, tạo công ăn việc làm và kiềm chế lạm phát.
Chiến thắng áp đảo của ông Raisi trong cuộc bầu cử năm nay sẽ giúp phe bảo thủ ở Iran nắm quyền kiểm soát toàn bộ chính phủ nước này, giữa lúc các cuộc đàm phán về khôi phục thỏa thuận hạn chế hạt nhân vẫn đang diễn ra ở Vienna (Áo) sau khi Tehran làm giàu uranium ở mức cao nhất từ trước đến nay.
Ở trong nước, Tổng thống Iran Hassan Rouhani và Chủ tịch Quốc hội Iran Mohammad-Baqer Qalibaf đă đích thân đến trụ sở chiến dịch tranh cử của ông Raisi để chúc mừng tổng thống đắc cử.
Ở nước ngoài, Tổng thống Syria Bashar Assad và Phó Tổng thống, Thủ tướng Các tiểu Vương quốc Ảrập thống nhất (UAE) Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum cũng gửi lời chúc mừng chiến thắng của ông Raisi.
Ebrahim Raisi sẽ là tổng thống đầu tiên của Iran bị các lệnh trừng phạt của Mỹ nhắm đến, được áp đặt năm 2019, v́ bị cáo buộc tham gia các vụ hành quyết hàng loạt tù nhân chính trị và đàn áp các cuộc biểu t́nh công khai.