Khi Mỹ rút quân khỏi Afghanistan, vô hình trung là cho Trung Quốc "miếng bánh to". Chính quyền Tập Cận Bình cho biết sẽ tìm cách mở rộng đáng kể các dự án Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) đến Afghanistan và tăng cường “cơ chế đối thoại” tại khu vực.
Đây được xem là nỗ lực rõ ràng của Bắc Kinh nhằm nâng cao ảnh hưởng sau khi Mỹ rút quân khỏi nước này. Kết thúc cuộc đối thoại trực tuyến về tiến trình hòa bình và hòa giải ở Afghanistan với những người đồng cấp ở Afghanistan và Pakistan hôm 3-6, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho rằng mặc dù việc rút quân của Mỹ có thể đặt ra những bất ổn liên quan đến an ninh nhưng điều đó đã cho người dân Afghanistan một cơ hội để "thực sự kiểm soát vận mệnh của chính mình" và tốt cho sự ổn định lâu dài của đất nước, theo bản tin chính thức của Trung Quốc.
Ông Vương nói rằng: "Ba bên nhất trí làm sâu sắc hơn hợp tác trong BRI, hỗ trợ việc mở rộng đáng kể sang Afghanistan và nâng cao mức độ kết nối giữa 3 nước".
Binh lĩnh Mỹ ở Afghanistan. Ảnh: Reuters
Ba bên cũng nhất trí tạo ra một cơ chế đối thoại mạnh mẽ giữa các bộ trưởng ngoại giao, trong đó Trung Quốc kêu gọi bổ sung đối thoại giữa các đặc phái viên để thảo luận về các cuộc hoà đàm ở Afghanistan và các bước cụ thể sẽ được thực hiện.
Mỹ dự kiến rút 2.500 đến 3.500 binh sĩ còn lại khỏi Afghanistan vào tháng 9 tới sau hai thập niên triển khai. Bắc Kinh lo ngại việc rút quân của Mỹ sẽ dẫn đến sự trỗi dậy tiềm tàng của chủ nghĩa khủng bố tại nước này, có khả năng dẫn đến rủi ro an ninh cho khu vực Tân Cương - nơi giáp biên giới với Afghanistan - và đe dọa các dự án BRI trong khu vực.
Theo tờ South China Morning Post (Hồng Kông), Trung Quốc đã tìm cách tăng cường hợp tác với các quốc gia Trung Á về an ninh để có thể xử lý bất kỳ sự xáo trộn tiềm tàng nào từ Afghanistan. Trong cuộc gặp với bộ trưởng ngoại giao các nước Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan và Uzbekistan vào tháng trước, Bắc Kinh cho biết họ nên cùng nhau truy quét khủng bố và ngăn chặn tội phạm xuyên biên giới.
Ông Zhu Yongbiao, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Trường ĐH Lan Châu, cho biết việc mở rộng các dự án BRI tới Afghanistan có thể đối mặt với nhiều thách thức.
Chuyên gia này nhận định: "Đầu tiên, kế hoạch của Trung Quốc sẽ đối mặt với rủi ro an ninh do sự bất ổn ở khu vực. Bên cạnh đó, hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp Trung Quốc cũng có thể thất bại do thiếu hiểu biết về văn hóa và xã hội Afghanistan. Hơn nữa, Trung Quốc sẽ có nhiều khả năng phải đối mặt với những cáo buộc quốc tế như "bẫy nợ"".
Nhìn vào tuyên bố chính thức gần đây của Trung Quốc, ông Zhu cho rằng nền kinh tế thứ hai thế giới có thể sẽ hoạt động tích cực hơn ở Afghanistan so với trước đây, điều đó đồng nghĩa với việc ảnh hưởng của Trung Quốc tại quốc gia này sẽ được mở rộng.
VietBF@sưu tập