Sau khi vụ ép máy bay thương mại chuyển hướng, bắt giữ nhà hoạt động đối lập Roman Protasevich với người bạn gái, khiến các nhà lănh đạo Liên minh châu Âu (EU) thống nhất cắt đứt các liên kết hàng không với Belarus.
Người phát ngôn EU hôm 24-5 tuyên bố 27 nhà lănh đạo của khối đă nhất trí áp trừng phạt Belarus, bao gồm trừng phạt kinh tế, cấm cửa hàng không với nước này. Theo đó, tất cả hăng hàng không của Belarus bị cấm bay qua không phận hoặc sử dụng sân bay trên lănh thổ 27 nước thành viên EU.
EU kêu gọi các hăng hàng không tránh không phận của Belarus. Anh cũng đă ban hành chỉ thị cho máy bay tránh không phận Belarus. Ukraine cho biết sẽ ngừng các chuyến bay thẳng giữa hai nước và qua Belarus.
Nhân viên an ninh sử dụng một con chó nghiệp vụ để kiểm tra hành lư của hành khách trên máy bay chở nhân vật đối lập Raman Pratasevich đang đi từ Athens đến Vilnius. Ảnh: AP
Đồng thời, EU quyết định trừng phạt các quan chức Belarus có liên quan tới vụ chuyển hướng máy bay ngày 23-5. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cảnh báo sẽ có thêm các biện pháp trừng phạt nhắm vào những người có liên quan đến vụ máy bay của hăng Ryanair, những doanh nghiệp và thực thể có cung cấp tài chính cho chính quyền, cơ quan hàng không Belarus.
Khối này cũng kêu gọi Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) mở cuộc điều tra vụ việc. EU c̣n đề nghị chính phủ Belarus ngay lập tức trả tự do cho hai người bị bắt là Roman Protasevich và nữ sinh viên Sofia Sapega đi cùng.
Ngoài ra, EU sẽ đóng băng khoản đầu tư 3 tỉ euro cho Belarus. Trong một nỗ lực nhằm gia tăng sức ép đối với Tổng thống Alexander Lukashenko, Berlin, London và Brussels đă triệu tập các đại sứ Belarus.
Thủ tướng Czech Andrej Babis gọi vụ ép máy bay hạ cánh là "bê bối không thể chấp nhận được". Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen gọi đây là "hành vi thái quá" "sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng", với NATO là "sự cố nghiêm trọng và nguy hiểm". Các thành viên NATO sẽ thảo luận vụ việc trong ngày 25-5.
Truyền h́nh nhà nước Belarus hôm 24-5 đăng tải một đoạn video Protasevich thừa nhận đang cung cấp bằng chứng cho nhà chức trách để điều tra vụ gây rối quy mô lớn. Ảnh: ABC
Những động thái trên diễn ra khi Đài truyền h́nh nhà nước Belarus phát đoạn video dài 30 giây, trong đó Protasevich xác nhận anh ta đang ở trong tù ở Minsk và "thú nhận" đă tổ chức gây bất ổn hàng loạt. Trong đoạn video, Protasevich cho biết đang có sức khỏe tốt, được đối xử phù hợp và đúng pháp luật. Người này thừa nhận đang cung cấp bằng chứng cho nhà chức trách để điều tra vụ gây rối quy mô lớn.
Đoạn video cho thấy Protasevich có những vết thâm trên trán. Protasevich bị Belarus truy nă v́ đưa tin về các cuộc biểu t́nh quy mô lớn phản đối Tổng thống Lukashenko vào năm 2020. Protasevich có thể phải đối mặt với 15 năm tù.