Trong bối cảnh quan hệ hai nước đang căng thẳng, hôm nay, 06/05/2021, Trung Quốc thông báo ngừng vô thời hạn một phần hợp tác kinh tế với Úc, sau khi thông cáo ra hôm nay của Ủy ban Quốc gia về phát triển và cải cách Trung Quốc cho biết lý do của quyết định là vì « Úc tìm cách làm đảo lộn các trao đổi, hợp tác bình thường với Trung Quốc bằng tư duy chiến tranh lạnh và phân biệt ý thức hệ ».
Mối quan hệ song phương đã đi xuống kể từ khi Australia kêu gọi điều tra về nguồn gốc virus corona và cấm hãng viễn thông Trung Quốc Huawei tham gia vào các mạng 5G của Úc.
Hồi năm ngoái, Trung Quốc đã áp lệnh trừng phạt đối với các sản phẩm từ Úc như rượu và thịt bò.
Trong thông cáo ra hôm thứ Năm, một ủy ban của chính phủ Trung Quốc cáo buộc Úc là có "tư duy Chiến tranh Lạnh".
"Gần đây, một số viên chức trong chính phủ Úc đã ra một loạt các biện pháp nhằm làm gián đoạn sự trao đổi và hợp tác bình thường giữa Trung Quốc và Australia, với tư duy Chiến tranh Lạnh và và phân biệt đối xử ý thức hệ," Ủy ban Phát triển và Cải cách Quốc gia của Trung Quốc (NDRC) nói trong một thông cáo.
Phản ứng về quyết định này, Bộ trưởng Thương mại Úc Dan Tehan nói Úc "thấy thất vọng", nhưng nói thêm là Canberra vẫn để ngỏ cho việc thảo luận.
Trung Quốc là thị trường xuất khẩu rượu vang lớn nhất của các nhà sản xuất rượu vang của Úc
Trước đó, Canberra đã miêu tả Đối thoại Kinh Tế Chiến lược Trung - Úc là một trong "những cuộc họp kinh tế song phương hàng đầu với Trung Quốc".
Trung Quốc trước đó đã ngưng không chính thức việc trao đổi qua lại cấp bộ trưởng giữa hai nước.
James Laurenceson, Giám đốc Viện Nghiên cứu Australia - Trung Quốc, nói rằng bước đi của Bắc Kinh có vẻ như nhằm làm trầm trọng thêm tình trạng đóng băng quan hệ ngoại giao.
"Cho tới nay, cả Canberra và Bắc Kinh đều nói rằng việc trao đổi thực chất, hàng ngày ở cấp thấp vẫn tiếp tục diễn ra như bình thường. Và nay, chúng ta đang chứng kiến khả năng việc hợp tác và đối thoại đang tiến tới mức bị gián đoạn," ông nói với BBC.
Quan hệ thương mại căng thẳng
Bước đi của Bắc Kinh có vẻ là diễn biến mới nhất trong hàng loạt các biện pháp ăn miếng trả miếng giữa hai bên.
Ông Lawrenceson nói rằng Bắc Kinh có vẻ như đã phản ứng trực tiếp đối với việc chính phủ Úc hủy bỏ hai thỏa thuận mà bang Victoria đã ký với Trung Quốc như một phần trong Sáng kiến Vành đai Con đường quan trọng của Bắc Kinh.
Tin tức nói chính phủ Úc cũng đang lấy ý kiến tư vấn an ninh mới về cảng Darwin, nơi đã được cho công ty Landbridge thuộc sở hữu của Trung Quốc thuê. Một số báo chí nói công ty này có thể sẽ buộc phải từ bỏ hoạt động đầu tư vì lý do an ninh quốc gia.
Cho tới nay, Trung Quốc hầu như luôn tỏ ý không hài lòng bằng cách sử dụng các biện pháp thương mại, gây ảnh hưởng tới nhiều ngành công nghiệp của Úc, trong đó có mảng rượu vang, lúa mạch và than.
Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Australia, chiếm 29% thương mại Úc với toàn cầu trong năm 2019, theo dữ liệu của Bộ Ngoại giao và Thương Mại nước này.
Đầu tư của Trung Quốc tại Úc đã giảm 61% trong năm 2020, đạt mức thấp nhất trong vòng 6 năm qua, theo 'Cơ sở Dữ liệu Đầu tư của Trung Quốc tại Australia' của Đại học Quốc gia Úc.