Trong những năm gần đây, Hoa Kỳ và Trung Quốc tranh đua ngày càng quyết liệt trong nghiên cứu khoa học, v́ vậy Mỹ đang điều tra hơn 500 nhà khoa học đă làm lộ thông tin cho Trung Quốc và các quốc gia khác, theo buổi điều trần mới đây trước Ủy Ban Y Tế, Giáo Dục, Lao Động và Hưu Bổng Thượng Viện.
Bản tin của Newsweek hôm Thứ Sáu, 23 Tháng Tư, cho hay mục đích buổi điều trần là bảo vệ thông tin nghiên cứu y sinh (biomedical) của Mỹ khỏi lọt ra nước ngoài như Trung Quốc.
Mỹ nghi một số quốc gia, trong đó có Trung Quốc, đang cố gắng lấy cắp thông tin nghiên cứu y sinh của Mỹ. (H́nh minh họa: Sean Gallup/Getty Images)
Mở đầu buổi điều trần, Thượng Nghị Sĩ Patty Murray (Dân Chủ-Washington), chủ tịch ủy ban, đề cập bản báo cáo gần đây từ Viện Y Tế Quốc Gia (NIH) và vấn đề xung đột lợi ích của 507 nhà khoa học nhận học bổng của NIH.
“Các nhà nghiên cứu liên hệ với ngoại quốc và nguy cơ xung đột lợi ích – chẳng hạn, tham gia chương tŕnh tài năng ngoại quốc, hoặc cam kết xin cấp bằng sáng chế ở ngoại quốc, hoặc dời pḥng thí nghiệm ra nước ngoài – phải khai báo đầy đủ những vấn đề đó khi nộp đơn xin học bổng liên bang,” bà Murray nói.
“Bản báo cáo mới nhất của NIH về việc không khai báo xung đột lợi ích chỉ bao gồm 507 người nhận học bổng – trong số tổng cộng hơn 30,000 người năm 2020,” bà cho biết thêm.
Thượng Nghị Sĩ Richard Burr (Cộng Ḥa-North Carolina), giới chức cao cấp thứ nh́ của ủy ban, cho hay “chính phủ và đảng Cộng Sản Trung Quốc là thủ phạm tinh vi nhất, nhưng các quốc gia khác cũng cố gắng phá hoại nghiên cứu y sinh của chúng ta.”
Ông nói thêm: “Đối thủ của chúng ta đang cố gắng một cách có hệ thống xâm nhập cộng đồng nghiên cứu để lấy cắp kết quả mà Hoa Kỳ đạt được trong nghiên cứu y sinh.”
Rồi ông Burr giải thích rằng nhiều người Trung Quốc “được chính phủ nước này hậu thuẫn” đang cố gắng làm việc ở Mỹ “với ư định đem về cho chính phủ Trung Quốc bất kỳ thứ ǵ họ học được, cất giữ được và lấy trộm được.”
Những năm gần đây, Hoa Kỳ và Trung Quốc tranh đua ngày càng quyết liệt trong nghiên cứu khoa học.
Tháng Bảy, 2020, chính quyền Tổng Thống Donald Trump quyết định đóng cửa Ṭa Lănh Sự Trung Quốc ở Houston, Texas, v́ cáo buộc các nhà ngoại giao ở đó làm gián điệp cho chính phủ Trung Quốc để lấy trộm thông tin nghiên cứu khoa học của Mỹ.
Trong tuần này, Bộ Tư Pháp thông báo một giáo sư toán và nhà nghiên cứu của Southern Illinois University-Carbondale bị truy tố tội gian lận và khai gian sau khi ông ta “lấy học bổng liên bang $151,099 của Tổ Chức Khoa Học Quốc Gia (NSF) mà không khai báo ông đang được chính phủ Trung Quốc và một đại học của nước này hỗ trợ.” (Th.Long)