Những thượng nghị sĩ Cộng ḥa cho rằng phiên ṭa luận tội Trump sắp tới chỉ tổ lăng phí thời gian và ông không phải chịu bất cứ trách nhiệm ǵ về vụ bạo loạn tại quốc hội hôm 6/1 vừa qua.
"Nếu chịu trách nhiệm có nghĩa là bị Hạ viện luận tội và bị Thượng viện kết tội, th́ câu trả lời là không", thượng nghị sĩ Cộng ḥa Roger Wicker hôm 7/2 nói, bày tỏ niềm tin của ông rằng cựu tổng thống Donald Trump nên và sẽ được tuyên trắng án.
Khi được hỏi liệu quốc hội có thể xem xét h́nh phạt khác, như chỉ trích, Wicker cho biết Hạ viện do đảng Dân chủ lănh đạo từng có lựa chọn đó, nhưng họ đă bác bỏ để có lợi cho việc luận tội Trump. "Con tàu đó đă ra khơi", ông nói.
Thượng nghị sĩ Cộng ḥa Roger Wicker tại ṭa nhà quốc hội ở thủ đô Washington tháng trước. Ảnh: AP.
Thượng viện dự kiến khởi động phiên ṭa luận tội vào 9/2 để xem xét cáo buộc Trump kích động người ủng hộ ông gây bạo loạn tại ṭa nhà quốc hội tháng trước. Nhiều thượng nghị sĩ, gồm lănh đạo đảng Cộng ḥa tại Thượng viện Mitch McConnell, khi đó lập tức lên án bạo lực và quy trách nhiệm cho Trump.
Sau cuộc bạo loạn, Wicker cũng nói rằng người Mỹ "sẽ không ủng hộ kiểu tấn công này vào nhà nước pháp quyền" và "chúng ta phải truy tố" những kẻ phá hoại nền dân chủ, song không nêu cụ thể tên ai.
Tuy nhiên, với việc Trump đă rời nhiệm kỳ tổng thống, các nghị sĩ đảng Cộng ḥa tỏ ra không muốn hành động thêm, chẳng hạn cáo buộc luận tội có thể dẫn đến việc cấm ông tranh cử trong tương lai. Những chia rẽ đảng phái đó dường như đang trở nên cứng rắn trước phiên ṭa luận tội Trump, một dấu hiệu cho thấy ông tiếp tục có sức ảnh hưởng trong đảng Cộng ḥa.
Wicker mô tả phiên ṭa luận tội Trump là "sự thực thi đảng phái truyền thông điệp vô nghĩa". Khi được hỏi liệu hành vi của Trump có đáng bị luận tội hơn cựu tổng thống Bill Clinton, người Wicker đă bỏ phiếu luận tội, ông nói: "Tôi không thừa nhận tổng thống Trump kích động bạo loạn".
Thượng nghị sĩ đảng Cộng ḥa Rand Paul gọi phiên ṭa luận tội Trump là tṛ hề với "cơ hội bị kết án là không có". Ông mô tả việc Trump kêu gọi người biểu t́nh "chiến đấu như ở nơi địa ngục" khi quốc hội đang bỏ phiếu chứng nhận chiến thắng của Joe Biden chỉ là bài phát biểu "tượng trưng".
"Nếu chúng ta định h́nh sự hóa bài phát biểu, và bằng cách nào đó luận tội tất cả những ai nói 'Hăy chiến đấu để tiếng nói của bạn được lắng nghe', theo tôi thực sự chúng ta nên luận tội Chuck Schumer", Paul nói, đề cập lănh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện Schumer v́ những lời chỉ trích nhằm vào hai thẩm phán Neil Gorsuch và Brett Kavanaugh. "Ông ấy đến Ṭa án Tối cao, đứng trước Ṭa án Tối cao và nói 'Này Gorsuch, này Kavanaugh, các ông đă tung ra một cơn lốc và các ông sẽ phải trả giá".
Paul lưu ư rằng Chánh án John Roberts đă từ chối chủ tŕ phiên toàn luận tội v́ Trump không c̣n là tổng thống. Thượng nghị sĩ Dân chủ Patrick Leahy sẽ chủ tŕ phiên ṭa với tư cách là chủ tịch tạm quyền Thượng viện.
"Đó là một tṛ hề và vi hiến. Nhưng trên hết, điều đó rơ ràng không khôn ngoan và sẽ chia rẽ đất nước", Paul nói. Paul tháng trước đề xuất một cuộc bỏ phiếu rằng phiên ṭa vi hiến v́ Trump không c̣n tại vị, điều mà các chuyên gia pháp lư cho là không thể tranh căi.
Để kết tội Trump, 50 thượng nghị sĩ Dân chủ cần có thêm 17 thượng nghị sĩ Cộng ḥa đồng ḷng để giành 2/3 số phiếu cần thiết. Tuy nhiên, 45 thượng nghị sĩ Cộng ḥa đă bỏ phiếu phản đối việc tổ chức phiên ṭa luận tội. Một số nghị sĩ Cộng ḥa cho biết việc bỏ phiếu phản đối không đồng nghĩa họ phản đối kết tội cựu tổng thống. Thượng nghị sĩ Bill Cassidy nói ông sẽ lắng nghe cẩn thận các bằng chứng.
Tuy nhiên, ngay cả những người phê b́nh Trump trong đảng Cộng ḥa cũng thừa nhận kết quả đă rơ ràng. "Có 45 thượng nghị sĩ Cộng ḥa bỏ phiếu để đề xuất rằng họ không nghĩ tiến hành phiên ṭa là phù hợp, nên bạn có thể suy ra khả năng những người đó sẽ bỏ phiếu để kết tội", thượng nghị sĩ Pat Toomey, người tin rằng Trump phạm "hành vi phạm tội không thể chối căi", cho hay.
"Tôi vẫn nghĩ rằng kết quả tốt nhất là tổng thống sẽ từ chức" trước khi măn nhiệm, ông nói. "Rơ ràng ông ấy đă chọn không làm điều đó".
Thượng nghị sĩ Cộng ḥa Lindsey Graham, một trong những người bảo vệ nhiệt thành của Trump, nói ông tin rằng hành động của Trump là sai và cựu tổng thống "sẽ chịu sự phán xét của lịch sử v́ tất cả những điều này", nhưng khẳng định Thượng viện không có nhiệm vụ phán xét.
"Vấn đề không phải phiên ṭa kết thúc thế nào, mà là khi nào nó kết thúc. Các nghị sĩ Cộng ḥa sẽ coi đây là hành động vi hiến, và câu hỏi duy nhất là liệu họ có gọi nhân chứng, phiên ṭa kéo dài bao lâu? Tuy nhiên, không c̣n ǵ phải nghi ngờ về kết quả", Graham nói.
*VietBF@sưu tập