Theo ghi nhận của South China Morning Post rằng, trong 10 nước ASEAN, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã "cố ý" bỏ quên Việt Nam, sau khi Ngoại trưởng Trung Quốc kết thúc vòng công du Đông Nam Á hôm thứ Bảy 16/01/2021 với mục tiêu mở rộng ảnh hưởng với khu vực trước khi Joe Biden nhậm chức tổng thống Hoa Kỳ.
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi) (T) gặp tổng thống Philippines Duterte (G) và ngoại trưởng Teodoro Locsin Jr. tại phủ tổng thống Philippines ở Manila, ngày 16/01/2021. AP - Richard Madelo
Sau khi đến Campuchia, Malaysia, Lào và Thái Lan hồi tháng 10/2020, ngoại trưởng Trung Quốc thăm một vòng bốn nước Đông nam Á còn lại là Miến Điện, Indonesia, Brunei, Philippines trong năm ngày và kết thúc hôm thứ Bảy 16/01. Tuy trong danh sách không có Singapore và Việt Nam nhưng trường hợp Hà Nội được xem « không phải là ngẫu nhiên ».
Theo South Morning Post, Bắc Kinh đặt ASEAN vào vị trí ưu tiên trong chính sách đối ngoại trong những tháng gần đây trong bối cảnh tranh chấp và căng thẳng leo thang với Washington, châu Âu và các đồng minh của Mỹ trong vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Tuy nhiên, sự kiện Trung Quốc lạnh nhạt với Việt Nam làm lộ rõ xung khắc ngày càng tăng giữa hai nước cùng chế độ Cộng Sản anh em : bất đồng tại Biển Đông nghiêm trọng thêm với sự can thiệp của Hoa Kỳ, bất trắc trong chính trị nội bộ đảng Cộng Sản Việt Nam.
Trong lãnh vực kinh tế, Việt Nam giành vị trí của Đức, trở thành đối tác đứng hàng thứ sáu của Trung Quốc, nhưng là quốc gia ASEAN đầu tiên không cho Hoa Vi trang bị mạng lưới viễn thông thế hệ 5 (5G) và cũng chính Việt Nam là nước đầu tiên đóng cửa biên giới với Trung Quốc khi đại dịch Covid-19 vừa lan ra.
Tiếp theo, khác với nhiều nước ASEAN hoan hỉ chào đón vắc-xin Trung Quốc thì Việt Nam theo một chiến lược độc lập, nghiên cứu riêng và thương lượng mua sản phẩm của Anh, Mỹ và Nga.