Vietsn.com -- Một bà người gốc Việt ở Mỹ dù đã vô gia cư mấy năm nay nhưng không lên tiếng xin hỗ trợ. Bà đã phá sản và trở thành vô gia cư cách đây 4 năm. Bà là bà mẹ đơn thân đã bị trầm cảm sau khi phá sản, nhưng vì sĩ diện vẫn không chịu lên tiếng xin sự giúp đỡ.
Bà mẹ đơn thân sau đó sống trong chiếc xe của mình với một đứa con gái đã trưởng thành và một cậu con trai đang đi học trung học.
Bà Lanie Trần phá sản và trở thành vô gia cư vào 4 năm trước.
“Tôi cảm thấy bị quẫn, như thể bị trói lại và tôi không thể di chuyển. Tôi cảm thấy như … tê liệt.” Đó là những gì bà Trần đã nói khi quyết định tìm kiếm sự giúp đỡ từ cộng đồng Việt ở Quận Cam – một bệnh viện ở Westminster cung cấp dịch vụ sức khỏe toàn diện cho người Mỹ gốc Việt của quận – để điều trị các vấn đề sức khỏe về tâm thần từ trầm cảm đến tâm thần phân liệt của cô con gái và cậu con trai. Họ cũng giúp bà tìm một căn hộ và hỗ trợ tài chính để hỗ trợ gia đình cô.
Tấm ảnh của bà hồi ở Việt Nam.
Những hình ảnh của bà Trần hồi còn ở Việt Nam.
Bà Trần, 49 tuổi, người di cư từ Việt Nam vào năm 1998 cho biết: “Tôi quá sĩ diện để kêu gọi sự giúp đỡ”.
Bà Trần là một đứa trẻ mồ côi chiến tranh và lớn lên với cha mẹ nuôi. Ở Việt Nam, bà quan sát những người có bệnh tâm thần bị kỳ thị ở trường, ở nơi công cộng, thậm chí trong gia đình. Trần không muốn điều đó xuất hiện ở bản thân hoặc con cái của mình.
Bà chia sẻ: “Từ chúng tôi sử dụng cho bệnh tâm thần tại Việt Nam là ‘điên’. Nếu bạn là một Phật tử, bạn tin rằng bạn hoặc thành viên gia đình của bạn đã làm sai điều gì trong kiếp trước. Nếu bạn là người Công giáo, bạn tin rằng Thiên Chúa đang trừng phạt bạn cho điều gì đó bạn đã làm sai.”
Bà Trần chỉ là một ví dụ về sự kỳ thị về sức khỏe tâm thần đã tàn phá các gia đình người Mỹ gốc Việt, đa số họ bị ảnh hưởng bởi nhiều vết thương trải qua trong chiến tranh – ở tù, tra tấn trong các trại tập trung, chạy trốn bằng thuyền, chống chọi với hải tặc và bất chấp vùng biển đầy sóng gió, và cuối cùng là tái lập cuộc sống của họ trong một quốc gia khác.
Ngô Kim Xuyên, một bác sĩ và nhân viên tư vấn của cộng đồng người Việt ở Quận Cam cho biết quá trình tị nạn ở cộng đồng người nước ngoài và quá trình lâu dài của tiếp biến văn hóa đóng một vai trò quan trọng dẫn đến vấn đề sức khỏe tâm thần và sự kỳ thị xung quanh nó.
Ngô Kim Xuyến
Ngô, cha mẹ cô và chín anh chị em là những người vượt biển. Cha cô phục vụ trong quân đội miền Nam Việt Nam. Vết thương chiến tranh của ông không phải là dể dàng nhìn thấy được. Ông cáu gắt và hay tức giận nhưng ông đã không nhận được sự giúp đỡ nào để điều trị tâm lý.
Kinh nghiệm của riêng mình là những gì truyền cảm hứng để Ngô hoàn thành tốt công tác xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần. Cô biết cô có thể giúp cộng đồng của mình theo một cách một người ngoài cuộc không thể.
Sự kỳ thị trong cộng đồng là rất mạnh mẽ đến nỗi bệnh viện Cộng đồng người Việt ở Quận Cam không sử dụng quảng cáo chương trình sức khỏe tâm thần bằng cái tên đó. Thay vào đó họ sử dụng “chương trình chăm sóc sức khỏe.”
Ngày càng nhiều người nhận ra được căn bệnh tâm lý của mình cần được chữa trị và cũng may mắn là ngày càng nhiều người có suy nghĩ thoáng hơn về căn bệnh này. Sự thật là rất nhiều người mắc phải sau một quá trình thay đổi môi trường sống, áp lực và suy nghĩ. Nhưng việc ai dám tự tin bỏ qua cái tôi sĩ diện để tìm đến điều trị còn là một vấn đề nan giải.