Hàng trăm ngàn nạn nhân TQ trong vụ lừa đảo có dính líu đến tiền số có thể sẽ phải đối mặt với nhiều năm đấu tranh về pháp lư để đ̣i lại khoản đầu tư bị thua lỗ, do những khó khăn trong việc liên kết các yêu cầu bồi thường của họ với 61,000 Bitcoin bị chính phủ Anh tịch thu.
Qian Zhimin, c̣n được gọi là Zhang Yadi, 47 tuổi, bị tố cáo tội danh chủ mưu một vụ lừa đảo đầu tư Bitcoin tại TQ, đă chịu nhận tội tại một ṭa án London vào cuối tháng trước với hai tội danh có liên quan đến rửa tiền qua tiền điện tử.
Qian Zhimin, 47 tuổi
Tin tức này đă mang lại sự nhẹ nhơm ban đầu cho giới đầu tư ở TQ, những nạn nhân gánh chịu thiệt hại về tài chính từ vụ lừa đảo quá lớn này. Tuy nhiên, hi vọng việc cho thu hồi lại tài sản của họ nhanh chóng bị lu mờ do những ư kiến cho rằng chính phủ Anh sẽ t́m cách giữ lại phần lớn số Bitcoin đă tịch thu từ Qian Zhimin, hiện có trị giá đến hơn 7 tỷ USD. Các luật sư đại diện cho một số nạn nhân tại TQ đang nỗ lực đưa ra bằng chứng để chứng minh tiền của giới đầu tư với số Bitcoin bị tịch thu.
"Kể từ khi bắt đầu xét xử vụ án hồi năm ngoái, chúng tôi đă yêu cầu khách hàng chuẩn bị bằng chứng cụ thể. Tuy nhiên, một số tài liệu c̣n thiếu các thông tin đầy đủ để chứng minh mối liên hệ rơ ràng", Jack Ding, phụ tá luật sư điều hành của công ty luật Duan & Duan có trụ sở tại Bắc Kinh, đại diện cho khoảng hàng trăm nạn nhân TQ trong vụ án này, có cho biết.
Từ năm 2014 đến năm 2017, Qian Zhimin đă thâu tóm hơn 43 tỷ nhân dân tệ (6 tỷ USD) qua việc rao bán các dịch vụ tài chánh với lời hứa sẽ trả cổ tức cao cho giới đầu tư cá nhân, thông qua một công ty TQ có tên là
Tianjin Lantian Gerui Electronic Technology. Sau đó cô ta đă bỏ trốn sang Anh vào năm 2017 cùng với toàn bộ số tiền của giới đầu tư và sau đó cho chuyển chúng sang tiền điện tử với sự giúp đỡ của Wen Jian, một nhân viên giao hàng người TQ dang sống tại London.
Wen Jian đă bị kết tội rửa tiền và bị tuyên án tù 6 năm tám tháng vào tháng 5 năm 2024.
"Việc chứng minh số tiền được chuyển từ nạn nhân này sang tài khoản ngân hàng khác thực sự nằm dưới sự kiểm soát của công ty Tianjin Lantian Gerui vẫn c̣n là một thách thức, và việc truy t́m nguồn gốc số tiền đó đến số Bitcoin do chính quyền Anh nắm giữ cũng không hề là công việc dễ dàng", Jack Ding nói.
Cảnh sát London đă thu giữ 61.000 Bitcoin từ một thiết bị thuộc sở hữu của Qian Zhimin trong cuộc đột kích vào một biệt thự ở Hampstead năm 2018. Theo cảnh sát, số Bitcoin này hiện có giá trị hơn 5,5 tỷ bảng Anh (7,4 tỷ USD), trở thành vụ thu giữ tiền điện tử lớn nhất từ trước đến nay.
Các nạn nhân TQ đang t́m kiếm sự hoàn trả khoản tiền của họ thông qua một vụ kiện dân sự riêng biệt chiếu theo luật pháp Anh quốc, được khởi xướng vào tháng 9 năm 2024. Vụ án đó dự kiến sẽ được đem ra xét xử vào tháng 1/2026.
Trên thực tế, việc Qian Zhimin đă nhận tội tại Anh
"cũng gián tiếp xác nhận các cáo buộc gian lận ở TQ", theo Yang Yuhua, một đối tác tại
Thornhill Legal, một công ty luật cũng tham gia vào vụ án này thay mặt cho một số nạn nhân TQ.
V́ sự giao dịch Bitcoin vốn bị cấm ở TQ, điều đó dẫn đến nhiều vấn đề phức tạp hơn, Yang Yuhua nói.
"Bất cứ việc cho thanh lư nào đối với số Bitcoin bị tịch thu sẽ phải thông qua các nới trung gian được cấp phép. Việc kiếm tiền từ một số lượng Bitcoin khổng lồ như vậy mà vẫn bảo đảm nguyên vẹn giá trị không phải là một nhiệm vụ đơn giảnvà có thể sẽ mất đi nhiều năm"
Các giới chức TQ ước tính có khoảng 130,000 nạn nhân trên khắp đại lục đă bị mắc bẫy trong kế hoạch đầu tư của Qian Zhimin. Jack Ding cho biết hầu hết các nạn nhân là các cá nhân,
"nhiều người trong số họ có thể có quá ít kinh nghiệm để sử dụng máy tính hoặc không biết điền các biểu mẫu bắt buộc"
Phiên ṭa xét xử Qian Zhimin đă cho kết thúc đột ngột sau khi cô ta chịu nhận tội. Ban đầu, phiên ṭa dự kiến kéo dài khoảng 12 tuần cho đến Giáng sinh năm nay, với một số cảnh sát TQ và các nạn nhân sẽ ra làm chứng tại London.
Vụ án được coi là một ví dụ điển h́nh về hợp tác xuyên biên giới giữa giới thực thi pháp luật TQ và Vương quốc Anh, nhưng Tối cao Pháp viện Anh sẽ quyết định cách thức để phân phối số Bitcoin bị tịch thu, vốn đă tăng giá khá mạnh kể từ lúc bị tịch thu.
Jack Ding cho biết, v́ kết quả này sẽ phụ thuộc vào các thủ tục pháp lư của Vương quốc Anh, nên không thể loại trừ khả năng phần lớn số Bitcoin sẽ được chính phủ Anh nắm giữ.
Giá trị khoản đầu tư ban đầu của các nạn nhân được ước tính khoảng 640 triệu bảng Anh, chỉ chiếm một phần nhỏ giá trị hiện nay của số bitcoin.
"Luật sư của các nạn nhân có thể lập luận để đ̣i bồi thường dựa trên cả số tiền gốc và sự tăng giá của giá trị Bitcoin. Nhưng điều đó sẽ rất khó khăn về mặt pháp lư", luật sư Yang của Thornhill cho biết. Nếu khoản đầu tư ban đầu bị coi là một âm mưu lừa đảo, ṭa án sẽ tập trung vào việc
"hoàn trả số tiền gốc, và có thể là cả lăi suất hợp lư, thay v́ bất cứ khoản lợi nhuận đầu cơ hoặc do thị trường chi phối nào".
Jack Ding nói rằng
"bất kể kết quả cuối cùng ra sao, tôi tin tưởng rằng cả hai chính phủ sẽ đi đến một giải pháp ḥa giải". Tuy nhiên, bất cứ thỏa thuận nào giữa hai chính phủ
"sẽ phải tuân theo các thủ tục tố tụng về Tư pháp của Vương quốc Anh".
Theo các tuyên bố trước đó của luật sư Roger Sahota tại Berkeley Square Solicitors, Qian Zhimin trước đây đă phủ nhận mọi cáo buộc gian lận tại TQ và tội danh rửa tiền của chính quyền Vương quốc Anh.
Qian Zhimin cho biết trong một tuyên bố rằng cô phải bí mật trốn khỏi TQ
"do chính phủ đàn áp các doanh nhân tiền điện tử thành công" và hi vọng rằng việc ở lại Anh sẽ giúp cô
"tránh khỏi sự đàn áp của chính quyền Bắc Kinh".
Việc tuyên án đối với Qian Zhimin và cộng sự của cô là Hok Seng Ling, người cũng đă nhận tội chuyển nhượng tài sản phạm pháp, dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 10-11 tháng 11 năm 2025.
Nguồn: Nikkei