Tổng thống Trump ngày 13/10 đã có mặt tại Trung Đông, đánh dấu chuyến thăm lần thứ hai đến khu vực này kể từ khi ông trở lại Tòa Bạch Ốc.
(Ảnh: Reuters)
Chuyến đi lần này diễn ra trong bối cảnh khác hẳn so với lần đầu, khi Israel và bọn khủng bố Hồi giáo Hamas đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn và bắt đầu thực hiện tiến trình trao trả lại các con tin và tù binh với nhau.
Chuyến đi của Tổng thống Donald Trump đến Israel và Ai Cập diễn ra trong bối cảnh lệnh ngừng bắn mong manh giữa Israel và Hamas vừa có hiệu lực, đánh dấu bước khởi đầu của một sự thoả thuận phức tạp do Hoa Kỳ đứng ra làm trung gian.
Thoả thuận này bao gồm việc bọn Hamas phóng thích tự do cho khoảng 20 con tin còn sống sót và Israel cho thả hàng trăm tù nhân Palestine, đồng thời cho phép tăng cường nguồn viện trợ nhân đạo đưa vào Gaza.
Tổng thống Donald Trump nhận định, đây là cơ hội thực sự để định hình lại Trung Đông:
"Chiến tranh đã kết thúc. Tôi nghĩ lệnh ngừng bắn sẽ được duy trì. Có nhiều lý do để tin như vậy và nhiều người cũng nghĩ vậy. Mọi người đã quá mệt mỏi vì chiến tranh không phải chỉ gần đây mà là trong nhiều thế kỷ qua".
"Về nguyên tắc, công việc cho tái thiết sẽ phải bắt đầu ngay lập tức. Đây giống như một công trường cần cho phá dỡ bởi vì hầu như toàn bộ khu vực đã bị phá huỷ do cuộc xung đột gây ra. Tôi cũng nghe nói các con tin có thể sẽ được bàn giao sớm hơn một chút. Điều đó thật là tuyệt vời, bởi vì chúng ta đã tham gia vào quá trình này".
Ông Trump dự định sẽ cho phát biểu trước Quốc hội Israel và sau đó cùng với Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sissi đồng chủ trì hội nghị thượng đỉnh hoà bình tại khu nghỉ dưỡng Sharm el-Sheikh bên bờ Biển Đỏ, với sự tham gia của hơn 20 quốc gia.
Tuy nhiên, triển vọng hòa bình vẫn còn đối mặt nhiều thách thức. Số phận của 20 con tin Israel còn sống, 26 người được cho là đã chết và 2 người mất tích hiện vẫn chưa rõ ràng. Trong khi đó, tương lai chính trị của Hamas, vấn đề quản trị Gaza thời hậu chiến và yêu cầu giải trừ vũ khí từ phía Israel vẫn chưa được giải quyết.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm qua có lên tiếng cảnh cáo:
"Trận chiến vẫn chưa kết thúc. Vẫn còn những thách thức an ninh nghiêm trọng ở phía trước… Nhưng tôi tin rằng cùng nhau, chúng ta sẽ vượt qua những thách thức và hiện thực hóa những cơ hội.
Ngày mai đánh dấu sự khởi đầu của một con đường mới, con đường của sự tái thiết, hàn gắn và tôi hi vọng cũng sẽ là con đường của sự đoàn kết. Cùng nhau, chúng ta sẽ tiếp tục củng cố đất nước và sẽ tiếp tục giành chiến thắng".
Trong bối cảnh Israel vẫn quyết tâm hoàn thành tất cả các mục tiêu của chiến dịch quân sự và bọn khủng bố Hamas vẫn có khả năng để tái tổ chức nếu tiếp cận được nguồn viện trợ và hỗ trợ chính trị của Iran, theo giới phân tích có nhận định, Tổng thống Donald Trump đang theo đuổi một mục tiêu đầy tham vọng là mở rộng Hiệp định Abraham, từng được khởi xướng trong nhiệm kỳ đầu để bình thường hoá bang giao giữa Israel và các quốc gia Arab.
Một thỏa thuận hoà bình bền vững ở Gaza có thể mở đường cho tiến trình đàm phán giữa Israel với Saudi Arabia và cả Indonesia, quốc gia Hồi giáo đông dân nhất thế giới.
Cùng với đó, Hoa Kỳ cũng đang thiết lập một trung tâm điều phối viện trợ dân sự - quân sự tại Israel để hỗ trợ cho nguồn tiếp liệu hậu cần và giám sát thoả thuận ngừng bắn. Khoảng 200 binh sĩ Mỹ sẽ tham gia cùng các tổ chức quốc tế trong nỗ lực tái thiết Gaza.
Với nỗ lực ngoại giao lần này, giới quan sát nhận định, Tổng thống Donald Trump không chỉ tìm cách chấm dứt một trong những cuộc xung đột dai dẳng nhất Trung Đông, mà còn củng cố hình ảnh một
"kiến trúc sư hòa bình" giữa lúc nước Mỹ đang bước vào các chiến dịch bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm 2026 tới đây.