Phát ngôn một câu, chấn động cả bầu trời
“Họ có rất nhiều máy bay Boeing, và họ cần phụ tùng.” Chỉ với câu nói ngắn gọn đó, Tổng thống Donald Trump đã phát tín hiệu cứng rắn: Hoa Kỳ có thể khóa van cung ứng phụ tùng Boeing cho Trung Quốc trong bối cảnh chiến tranh thương mại nóng trở lại.
Đòn đáp trả sau khi Bắc Kinh siết đất hiếm
Động thái cảnh báo của Washington đến ngay sau khi Trung Quốc mở rộng hạn chế xuất khẩu khoáng sản hiếm—mắt xích quan trọng đối với các ngành công nghệ cao và quốc phòng của Mỹ. Hai phía đều nhắm vào “huyết mạch” của nhau: Trung Quốc nắm vật liệu đầu vào, Mỹ nắm chuỗi bảo dưỡng – phụ tùng cho đội bay thương mại.
Vì sao Trung Quốc dễ bị tổn thương?
Các hãng hàng không Trung Quốc sở hữu số lượng lớn máy bay Boeing. Dù khung thân có thể bay nhiều năm, nhưng hệ thống bảo dưỡng, thay thế linh kiện (động cơ, thiết bị điện tử hàng không, cảm biến…) là dòng chảy liên tục. Chỉ cần chuỗi phụ tùng bị nghẽn, lịch bay sẽ xáo trộn, chi phí đội lên, và an toàn khai thác bị đặt dưới áp lực.
Boeing ở giữa tâm bão
Boeing có nguy cơ trở thành “con tin” trong cuộc đấu. Trước đó, Trung Quốc từng tạm dừng nhận hàng một lần trong năm nay khi căng thẳng thuế quan bùng lên. Nếu vòng đối đầu mới kéo dài, các hợp đồng bàn giao có thể tiếp tục trì hoãn, doanh thu – việc làm ở cả hai bờ Thái Bình Dương cùng chịu rủi ro.
Hiệu ứng domino lên chuỗi cung ứng toàn cầu
Cấm phụ tùng không chỉ là chuyện giữa Mỹ và Trung Quốc. Nhà thầu, hãng bảo dưỡng, công ty cho thuê máy bay, và cả các sân bay trung chuyển đều bị ảnh hưởng. Lịch bay quốc tế có thể phải cắt giảm, giá vé chịu áp lực tăng, và các hãng bảo hiểm hàng không sẽ siết điều kiện ràng buộc kỹ thuật.
Những kịch bản có thể xảy ra
Hai bên leo thang: đội bay Boeing tại Trung Quốc thiếu phụ tùng, phải “đắp chiếu” một phần; Bắc Kinh đáp trả mạnh hơn về đất hiếm.
Hạ nhiệt có điều kiện: tái mở đối thoại thương mại, phụ tùng được cấp “ngoại lệ an toàn bay”.
Tách rời sâu hơn: Trung Quốc thúc đẩy nội địa hóa bảo dưỡng/phụ tùng và chuyển đơn hàng sang nhà sản xuất khác; Mỹ đa dạng hóa nguồn vật liệu thay thế đất hiếm.
Điều cần theo dõi
— Tuyên bố chính thức từ Boeing và các cơ quan hàng không dân dụng.
— Bất kỳ giấy phép ngoại lệ nào liên quan an toàn bay.
— Phản ứng của các hãng hàng không Trung Quốc trong việc điều chỉnh đội bay và lịch khai thác.
Kết luận
Nếu “van” phụ tùng bị khóa, cú sốc sẽ vượt ra ngoài biên giới Trung Quốc, lan khắp chuỗi cung ứng hàng không toàn cầu. Cuộc chơi quyền lực giữa đất hiếm và phụ tùng máy bay đã bước vào giai đoạn mà mỗi động thái đều có thể làm rung chuyển cả bầu trời.