Bạn có thể sử dụng những ứng dụng này hàng ngày, nhưng không hề biết chúng sẽ thu thập được những ǵ. 20 ứng dụng này đang âm thầm thu thập thông tin cá nhân, vị trí, danh bạ, ảnh và nhiều thứ khác của bạn. Sau đây là những ǵ mà bạn có thể làm để giải quyết vấn đề này.
(Minh họa)
Những ứng dụng đang truy cập nhiều dữ liệu nhất
Biểu đồ dưới đây dựa trên cuộc nghiên cứu được cho thực hiện và báo cáo bởi Marin Marinčić, Trưởng bộ phận Cơ sở hạ tầng CNTT tại
Nsoft, một trang mạng về cá cược thể thao và tṛ chơi. Ông đă xem xét các báo cáo về quyền riêng tư của ứng dụng trên
App Store của Apple và lập ra danh sách các ứng dụng đang ngốn nhiều dữ liệu.
Những ứng dụng chia sẻ nhiều dữ liệu của người tiêu dùng nhất (Minh họa)
Những ứng dụng không ngờ tới lại xuất hiện trong danh sách là game tṛ chơi (
Candy Crush Saga, Roblox) và ứng dụng học ngoại ngữ
Duolingo. Mặc dù
Roblox tuyên bố, họ không chia sẻ bất cứ dữ liệu nào, và
Candy Crush Saga có thông báo rằng, chưa đến 10% dữ liệu cá nhân được thu thập đă được chuyển đến các công ty khác.
Duolingo c̣n cho chia sẻ tỷ lệ dữ liệu lớn hơn nhiều số với các bên khác (20%), và phần dữ liệu c̣n lại dường như được sử dụng cho mục đích phân tích và chức năng.
Các ứng dụng cũng nhắm vào trẻ em
Một số ứng dụng dành cho trẻ nhỏ cũng đang thu thập một số lượng thông tin khổng lồ. Vào đầu năm nay, nhóm nghiên cứu tại
SafetyDetectives, một trang web tin tức và đánh giá về an ninh mạng, đă đem phân tích 20 ứng dụng phổ biến dành cho trẻ em. Các chuyên gia phân tích đă nhận thấy, tất cả các ứng dụng đăng kư trong cuộc nghiên cứu đều tiềm ẩn rủi ro về quyền riêng tư, 70% ứng dụng thu thập thông tin nhận dạng và hơn một nửa chia sẻ dữ liệu người dùng/trẻ em với bên thứ ba.
Các ứng dụng dành cho trẻ em đang chia sẻ nhiều dữ liệu nhất (Minh họa)
Trong số những trang mạng vi phạm quyền riêng tư nghiêm trọng nhất trong danh sách này có các nơi phổ biến như
Reading Eggs, một ứng dụng học tập phổ biến dành cho trẻ em, thu thập dữ liệu âm thanh và h́nh ảnh từ thiết bị của trẻ, đồng thời sử dụng dữ liệu khách hàng cho quảng cáo và các chức năng cá nhân hóa.
ABCMouse, một ứng dụng học tập khác dành cho trẻ nhỏ, không chỉ thu thập dữ liệu thiết bị mà c̣n chia sẻ thông tin đó với các bên thứ ba. Thêm vào đó, nhóm nghiên cứu
SafetyDetectives đă đánh dấu dịch vụ này là khó cho hủy hoặc xóa bỏ.
Ứng dụng nào chia sẻ nhiều dữ liệu nhất của bạn?
Giờ đây, hăy cùng nhau xem xét những ứng dụng ít gây ngạc nhiên nhất trong danh sách này:
Ứng dụng mạng xă hội. Việc xây dựng mối liên hệ trực tuyến đồng nghĩa với việc tự nguyện cung cấp một số lượng lớn thông tin cá nhân để đổi lấy lượt thích và những cái ôm kỹ thuật số. Đó là lư do tại sao không có ǵ ngạc nhiên khi một số ứng dụng mạng xă hội sử dụng hơn 90% dữ liệu khách hàng để thực hiện các chức năng căn bản như nhắn tin hoặc t́m kiếm bạn bè mới.
Các ứng dụng mạng xă hội trong danh sách này bao gồm
LinkedIn, Snapchat, TikTok, X và bộ tứ Meta nổi tiếng:
Facebook, Instagram, Messenger và
Threads. Các ứng dụng Meta đặc biệt đáng lo ngại v́ chúng chia sẻ tỷ lệ dữ liệu lớn nhất với bên thứ ba (68,6%).
(Minh họa)
WhatsApp Business bị liệt kê vào danh sách các ứng dụng xâm phạm quyền riêng tư v́ nó yêu cầu rất nhiều thông tin cá nhân của bạn (57,1%) để hoạt động. Cần lưu ư rằng
WhatsApp Business có sự tách biệt với
WhatsApp, một dịch vụ nhắn tin riêng tư với
mă hóa đầu cuối (E2EE). Tin nhắn được gửi qua
WhatsApp Business không có sử dụng
E2EE, có nghĩa là
Meta (hoặc bất cứ một ai khác) có thể đọc thấy hoặc ghi lại nội dung thư của bạn.
Không có ǵ ngạc nhiên khi
Amazon và
YouTube cũng là những
"ông lớn" trong việc khai thác dữ liệu. Tin tốt là
Amazon chia sẻ tương đối ít dữ liệu (dưới 6%) với các bên thứ ba. Công ty cũng sử dụng ít hơn một phần tư dữ liệu cá nhân thu thập được về bạn để cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm của bạn.
YouTube lại chia sẻ nhiều dữ liệu hơn với các công ty bên ngoài (31,4%) và thu thập rất nhiều dữ liệu cho mục đích quảng cáo (34,3%).
YouTube thuộc quyền sở hữu của
Google, đang chiếm một tỷ lệ lớn trong danh sách.
Gmail, Google, Google Maps và
Google Pay đều đă lọt vào danh sách 20 ứng dụng xâm phạm quyền riêng tư hàng đầu. Đáng lo ngại là tất cả các ứng dụng thuộc quyền sở hữu của
Google trong danh sách (trừ
Gmail) đều chia sẻ rất nhiều dữ liệu của khách hàng với các công ty khác.
Các ứng dụng tài chính và phát trực tuyến video cũng nằm trong danh sách này.
PayPal đứng thứ 7 v́ đă thu thập rất nhiều dữ liệu cho
"các mục đích khác" (65,7%). Khi t́m trong
App Store để xem các danh mục dữ liệu
"khác" bao gồm những ǵ, và kết quả lại khá bất ngờ.
PayPal thu thập lịch sử duyệt web, danh sách liên hệ, ID thiết bị, thông tin tài chính, vị trí, ảnh, lịch sử t́m kiếm và video của bạn.
Top những ứng dụng phổ biến nhất tại Mỹ (Minh họa)
Theo nghiên cứu gần đây từ dịch vụ gỡ bỏ dữ liệu môi giới
Incogni, quốc gia xuất xứ của ứng dụng cũng có thể quyết định mức độ thu thập dữ liệu của ứng dụng đó. Ví dụ, nghiên cứu cho thấy các ứng dụng do các công ty TQ phát hành ra, chẳng hạn như
Alibaba, Temu và
TikTok, đều cho thu thập thông tin nhạy cảm từ người tiêu dùng, gồm có địa chỉ hoặc vị trí gần chính xác. Tập đoàn khổng lồ mua sắm trực tuyến
Alibaba là ứng dụng nổi bật trong nghiên cứu này, v́ đă thu thập một sốlượng thông tin lớn đáng kể về khách hàng, bao gồm các yêu cầu truy cập tài liệu, tập tin, số điện thoại, ảnh và video của người đăng kư sử dụng để mua bán trao đổi tren mạng này.
Khi nào th́ việc cho thu thập dữ liệu được luật pháp cho phép?
Đôi khi, bạn không thể tránh khỏi việc
"bị thu thập thông tin cá nhân". Các ứng dụng giao hàng, bản đồ và thời tiết đều cần biết vị trí của bạn để hoạt động thông suốt. Nh́n vào danh sách, thật dễ hiểu khi thấy các ứng dụng chia sẻ loại xe hoặc giao hàng như
Uber và
Uber Eats. Những ứng dụng này yêu cầu thông tin chính xác về vị trí của bạn để hoạt động. Tuy nhiên, tại sao các đối thủ cạnh tranh như
Lyft hay
DoorDash lại không nằm trong danh sách các ứng dụng xâm lấn này?
Để so sánh qua báo cáo quyền riêng tư của Lyft và Uber mới nắm biết sự t́nh.
Uber sử dụng thông tin khách hàng cụ thể hơn một chút cho mục đích theo dơi so với
Lyft. Ví dụ: mặc dù Lyft thu thập địa chỉ email, vị trí chung, tên, thông tin thanh toán, số điện thoại, lịch sử mua hàng và lịch sử t́m kiếm của bạn, nhưng họ không theo dơi bạn qua vị trí cụ thể hoặc địa chỉ thực tế như
Uber. Cả hai ứng dụng này đều cho thu thập hàng tấn thông tin về bạn để theo dơi các hoạt động trực tuyến của bạn. Đó là lư do tại sao mà có khuyến cáo nên gỡ bỏ việc cài đặt các ứng dụng và sử dụng phiên bản dựa trên tŕnh duyệt khi bạn cần đi xe sau nàyi.
Các ứng dụng hẹn ḥ cũng yêu cầu rất nhiều thông tin từ bạn.
Bumble và
Tinder nằm ở phần nửa sau của danh sách này. Thông tin hồ sơ, tin nhắn, ảnh và video của bạn là thông tin riêng tư mà bạn tự nguyện cung cấp cho một công ty ứng dụng để đổi lấy cơ hội t́m được t́nh yêu (hoặc một tṛ lừa đảo t́nh cảm). Nhân tiện, điều này không hẳn là xấu. Mỗi người chúng ta đều có con đường riêng để t́m kiếm bạn đồng hành. Chỉ cần lưu ư rằng khi bạn
"công khai hóa" ra, bạn không chỉ đang tán tỉnh một đối tượng hẹn ḥ tiềm năng mà c̣n đang tham gia vào một danh mục chứa đựng nhiều thông tin cá nhân.
Bạn có nên xóa những ứng dụng này ngay bây giờ không?
Cách tốt nhất để ngăn các công ty lấy cắp thông tin cá nhân của bạn là cho xóa các ứng dụng ra khỏi điện thoại. Thay v́ tải xuống ứng dụng độc lập trên thiết bị, hăy sử dụng phiên bản tŕnh duyệt của các ứng dụng mạng xă hội phổ biến.
Khi bạn tải xuống một ứng dụng mới, hăy dành một phút để xem qua các báo cáo về quyền riêng tư trong
App Store của Apple hoặc
Play Store của Google. Nếu bạn đang sử dụng thiết bị Android hoặc iOS, hăy truy cập báo cáo bằng cách mở cửa hàng ứng dụng, t́m kiếm ứng dụng, sau đó cuộn đến phần
Quyền riêng tư. Nhấn vào
Xem Chi tiết để xem tóm tắt đầy đủ về các loại thông tin mà các công ty đang thu thập từ bạn và cách thức chúng sẽ được cho sử dụng.
Nếu bạn chưa xóa bất cứ ứng dụng nào khỏi điện thoại trong một thời gian, hăy cân nhắc dành 5 phút tiếp theo để xóa bất cứ ứng dụng nào bạn không sử dụng trong tháng vừa qua. Không có lư do chính đáng nào để cho phép các ứng dụng theo dơi thói quen duyệt web, thu thập ảnh và video của bạn để đào tạo cho AI, hoặc ghi lại tất cả tin nhắn và ghi chú của bạn.
Nếu bạn không nhớ lần cuối ḿnh sử dụng một ứng dụng là khi nào, có lẽ đă đến lúc xóa nó. Nếu sau này bạn cần dùng đến, ứng dụng đó vẫn sẽ nằm trên App Store, chờ bạn và cả thông tin cá nhân của bạn nữa.
Nguồn: PCMag