[Romano]

Chỉ với vài đòn tấn công điện tử, Nga khiến toàn bộ 6 vệ tinh quân sự của Anh tê liệt. Giới quan sát nhận định đây không chỉ là đòn cảnh báo, mà là lời nhắn gửi tới NATO: chiến tranh hiện đại, ai làm chủ không gian người đó thắng.
Chiến sự tại Ukraine đang bước vào giai đoạn then chốt, đặc biệt là ở mặt trận phía bắc Donetsk – nơi Ukraine đang dốc toàn lực cho một canh bạc sinh tử. Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine, tướng Oleksandr Syrskyi, đã điều động quân cơ động từ các hướng Zaporizhia, Kherson và Sumy về Pokrovsk cùng Konstantynivka, đồng thời tập trung hai lữ đoàn tinh nhuệ thuộc Quân đoàn Azov số 1 nhằm giành giật khu vực Dobropillia. Đây được coi là tuyến phòng thủ cuối cùng của vùng Dnipropetrovsk – nếu mất khu vực này, quân Ukraine sẽ không còn điểm tựa phòng thủ nào ở phía tây.

Trong bối cảnh đó, chính phủ và giới quân sự Ukraine đang sốt ruột mong NATO và Liên minh châu Âu can thiệp trực tiếp, thay vì chỉ “động khẩu mà không động thủ”. Một số blogger Nga cho biết Ukraine đang cố tìm cách “đảo ngược thế cờ” ở Donbass bằng việc tạo ra hàng loạt “sự cố giả” trên lãnh thổ các nước thành viên NATO như Ba Lan, Romania – các vụ được cho là “máy bay không người lái Nga xâm nhập”. Mục tiêu là kích hoạt Điều 5 của Hiệp ước NATO, cơ chế phòng thủ tập thể, để kéo NATO và EU vào vòng xoáy chiến tranh.
Tuy nhiên, điều bất ngờ là không những Điều 5 Hiệp ước NATO không được kích hoạt, mà ngay cả Điều 4 (tham vấn tập thể khi an ninh bị đe dọa) cũng trở thành “vùng cấm” trong các cuộc thảo luận giữa Mỹ và châu Âu. Trước đó, Anh, Pháp và Đức từng tuyên bố sẽ thành lập “lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu” để đưa quân tới Ukraine, nhưng tất cả nhanh chóng rơi vào im lặng, chỉ là “sấm to mưa nhỏ”. Rốt cuộc, không quốc gia NATO nào muốn là kẻ đầu tiên “nhảy vào biển lửa”, nhất là khi đối thủ là cường quốc quân sự số hai thế giới.

Mới đây, nhiều hãng tin quốc tế như United24 của Ukraine và BBC của Anh đưa tin nỗi lo ngại đang âm ỉ trong lòng các nước NATO. Theo đó, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Không gian Vương quốc Anh (UK Space Command), Paul Tedman, trong cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin BBC, đã thừa nhận Nga liên tục thực hiện các hành động gây nhiễu và theo dõi đối với các vệ tinh quân sự của Anh – điều này khiến London “vô cùng lo lắng”.Hiện Anh chỉ có 6 vệ tinh quân sự chuyên dụng (military satellites) đang hoạt động, để làm nhiệm vụ liên lạc và giám sát trên quỹ đạo. Tướng Tedman cho biết: “Chúng tôi nhận thấy Nga thường xuyên tiến hành gây nhiễu các vệ tinh của Anh. Dù các vệ tinh này có trang bị công nghệ chống nhiễu, nhưng gần như tuần nào cũng bị tấn công điện tử, dẫn đến tình trạng không thể hoạt động bình thường”. Ngoài ra, ông nói rằng Nga không chỉ gây nhiễu mà còn theo dõi, sử dụng các vệ tinh có gắn thiết bị để “nhìn thấy” vệ tinh Anh, thu thập thông tin từ chúng.

Việc toàn bộ 6 vệ tinh trinh sát quân sự của Anh bị gây nhiễu thường xuyên đồng nghĩa với việc năng lực do thám không gian của quân đội Anh gần như bị tê liệt. Những vệ tinh này được trang bị công nghệ chống nhiễu (counter-jamming) nhưng việc bị gây nhiễu là “thường xuyên hàng tuần”, đủ để Anh lo ngại. Một số người đặt câu hỏi: Tại sao Anh không đáp trả, gây nhiễu ngược lại vệ tinh của Nga? Nhưng thực tế, điều này “nói thì dễ, làm thì khó” — bởi Nga, cũng như Mỹ và Trung Quốc, đều sở hữu hàng trăm vệ tinh trinh sát trên quỹ đạo.Theo Tedman, các hoạt động gây nhiễu đã trở nên liên tục hơn, có tính chủ đích hơn, và gia tăng kể từ sau khi Nga mở “Chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine tháng 2 năm 2022. Hoạt động gây nhiễu không chỉ từ vệ tinh mà còn từ hệ thống mặt đất.

Để đối phó, Anh đang đầu tư để phát triển các cảm biến chống tia laser vì có nguy cơ đối phương sử dụng ánh sáng mạnh hay tia laser để làm mù, làm sai lệch tín hiệu vệ tinh. Anh cũng xem xét nâng cao khả năng phòng thủ trên không gian để bảo vệ hệ thống quan trọng như liên lạc, dẫn đường, chỉ huy – vốn phụ thuộc lớn vào vệ tinh.

Giới quan sát cho rằng, việc Anh bị “mất thị giác trên không gian” lần này chính là một màn phô diễn sức mạnh vũ trụ của Nga, và là một “bài học” Nga muốn gửi đến toàn thể liên minh NATO.