Shutdown có thể kích hoạt từ 1/10: Du khách cần chuẩn bị ǵ?
Nếu Quốc hội Mỹ không kịp thông qua gói chi tiêu cho năm tài khóa mới bắt đầu ngày 1/10, chính phủ liên bang có thể đóng cửa. Hệ quả: hành khách trong nước lẫn quốc tế có nguy cơ gặp xếp hàng dài, lịch tŕnh lộn xộn, và đóng cửa Công viên Quốc gia – kể cả Grand Canyon. Mất doanh thu du lịch quy mô lớn cũng có thể gây hiệu ứng dây chuyền lên toàn ngành.
Hàng không: Chuyến bay vẫn cất cánh, nhưng áp lực sẽ tăng
Bay không dừng: Chuyến bay thương mại vẫn hoạt động, nhưng khả năng trễ, hủy tăng.
Nhân sự thiết yếu không lương: Kiểm soát không lưu (hơn 13.000 người) và nhân viên an ninh TSA vẫn phải đi làm, song không được trả lương trong thời gian shutdown – dễ phát sinh thiếu hụt ca trực.
Bài học 2019: Chỉ 10 kiểm soát viên “báo ốm” từng khiến LaGuardia (New York) tê liệt tạm thời, kéo theo chậm trễ ở New Jersey, Philadelphia, Atlanta – góp phần chấm dứt shutdown khi đó.
Đào tạo bị ngưng: Dù FAA vừa thông báo đạt chỉ tiêu tuyển hơn 2.000 kiểm soát viên mới cho FY2025, đào tạo tại hiện trường, tuyển thêm và các hoạt động phân tích hiệu năng gần như chắc chắn bị tŕ hoăn nếu shutdown xảy ra.
Đường sắt: Amtrak vẫn chạy
Amtrak cho biết vẫn hoạt động b́nh thường trên Hành lang Đông Bắc và khắp nước, ngay cả khi chính phủ đóng cửa. Dù nhận tài trợ công, Amtrak vận hành như một cơ quan độc lập.
Công viên Quốc gia: Nguy cơ “cửa đóng then cài” diện rộng
Đóng đa số điểm đến: Kế hoạch dự pḥng gần đây dự kiến đóng phần lớn địa điểm thuộc Hệ thống Công viên Quốc gia (NPS) nếu shutdown.
Grand Canyon: Nơi đón 4,9 triệu khách năm 2024 dự kiến đóng cửa; Arizona tuyên bố không thể tiếp tục chi ngân sách tiểu bang để “gánh” thay liên bang.
Quy mô ảnh hưởng: Theo một hiệp hội bảo tồn độc lập, có thể 433 điểm công viên trên toàn quốc bị ảnh hưởng – từ cổng khóa đến mất toàn bộ dịch vụ hỗ trợ (trung tâm thông tin, vệ sinh, cứu hộ, v.v.).
Kinh tế địa phương chịu đ̣n: Nhà hàng, trạm xăng, cơ sở lưu trú quanh công viên mất khách đột ngột.
Tiền lệ khác nhau: Năm 2013, ước tính mất 8 triệu lượt tham quan trong 16 ngày đóng cửa; năm 2019, nhiều công viên mở “cầm chừng” nhưng không có dịch vụ.
Một số bang có thể “đỡ đạn”: Utah từng tuyên bố giữ Mighty 5 (Arches, Bryce Canyon, Canyonlands, Capitol Reef, Zion) mở cửa bằng tiền tiểu bang; Colorado cũng từng làm điều tương tự – nhưng không phải bang nào cũng có khả năng.
Bảo tàng & di tích: Smithsonian cầm cự, Nữ thần Tự do có thể tạm ngưng
Smithsonian (21 bảo tàng & Vườn thú Quốc gia): thông báo vẫn mở cửa ít nhất đến Thứ Hai, 6/10 bằng nguồn ngân sách c̣n lại từ các năm trước. Phần lớn nằm ở Washington, D.C., một số ở New York (Cooper Hewitt, Bảo tàng Người Mỹ gốc bản địa).
Tượng Nữ thần Tự do: Là địa danh thuộc NPS, có thể tạm đóng nếu shutdown kéo dài.
Hộ chiếu & thị thực: Lănh sự vẫn hoạt động
Bộ Ngoại giao cho biết dịch vụ lănh sự trong nước và ở nước ngoài vẫn vận hành: cấp hộ chiếu, thị thực, hỗ trợ công dân Mỹ ở nước ngoài… v́ các đơn vị này không phụ thuộc hoàn toàn vào chi tiêu hàng năm của Quốc hội.
Đ̣n giáng rộng hơn: Ngành du lịch Mỹ lúc “mất khách” Canada
Shutdown đến đúng lúc nhiều hăng tour và lao động dịch vụ đang hụt khách Canada – bộ phận du khách quan trọng – khi không ít người tuyên bố ngừng tới Mỹ chừng nào Tổng thống Trump c̣n tại vị. Mất thêm doanh thu từ công viên, bảo tàng và trễ chuyến càng gia tăng thiệt hại.
Lời khuyên nhanh cho du khách
Ra sân bay sớm hơn thường lệ (ít nhất +60–90 phút).
Theo dơi ứng dụng hăng bay để cập nhật cổng, delay, đổi chuyến.
Mang theo nhu yếu phẩm (thuốc, đồ ăn nhẹ) pḥng thời gian chờ kéo dài.
Đặt dịch vụ hoàn/hủy linh hoạt cho tour, vé vào cổng.
Kiểm tra t́nh trạng công viên/bảo tàng trước khi đi; chuẩn bị kế hoạch B cho điểm đến ngoài hệ thống liên bang.
Hộ chiếu/visa: thủ tục vẫn chạy, nhưng nên đặt lịch sớm để tránh dồn ứ.
Ngay cả khi máy bay vẫn cất cánh và tàu Amtrak vẫn lăn bánh, một đợt shutdown có thể làm rối loạn hành tŕnh của hàng triệu người: an ninh sân bay quá tải, đào tạo kiểm soát không lưu đ́nh trệ, công viên quốc gia và di tích liên bang đóng cửa từng phần, doanh thu du lịch suy giảm. Ai chuẩn bị tốt sẽ giảm thiểu rủi ro: đi sớm, linh hoạt lịch tŕnh, cập nhật liên tục và luôn có phương án dự pḥng.