Một lãnh đạo cấp cao tại Nghị viện châu Âu nhận định sự phụ thuộc quá mức vào Mỹ khiến Liên minh châu Âu (EU) khó khẳng định vai trò chiến lược độc lập trong quan hệ quốc tế.
Binh sĩ Đức trong một cuộc tập trận. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Theo tờ Politico ngày 25/9, ông Manfred Weber, Chủ tịch Nhóm Đảng Nhân dân châu Âu (EPP) - lực lượng chính trị lớn nhất tại Nghị viện châu Âu, đã có phát biểu trên truyền hình công cộng Đức, trong đó chỉ trích cách Tổng thống Mỹ Donald Trump sử dụng sức mạnh quân sự để gây sức ép trong quan hệ với EU. Ông cho rằng Washington đã tận dụng ưu thế này trong các cuộc đàm phán thương mại mùa hè vừa qua, khiến vị thế của Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen bị suy yếu.
Ông Weber nhấn mạnh, vấn đề cốt lõi là châu Âu chưa đủ năng lực phòng vệ để tự đứng vững trong một thế giới đầy biến động. “Chúng ta đang ở trong một hoàn cảnh mà EU chưa chuẩn bị đầy đủ cho những thách thức an ninh mới. Thực tế cho thấy khối chưa đủ khả năng tự bảo vệ, ngay cả trước những nguy cơ từ công nghệ như thiết bị bay không người lái”, ông nói.
Theo ông, sự phụ thuộc vào sự bảo đảm an ninh từ Mỹ đã khiến nhiều quốc gia thành viên EU tỏ ra thận trọng và chưa thể hiện hết vai trò trong các cuộc đàm phán quốc tế. Điều này khiến EU rơi vào thế bị động, nhất là khi vừa phải tìm cách bảo vệ lợi ích kinh tế, vừa phải duy trì quan hệ đồng minh với Washington.
Về lĩnh vực thương mại, ông Weber dẫn chứng rằng EU đã không giữ vững lập trường trong vấn đề áp thuế kỹ thuật số đối với các tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ. Ban đầu, đây được coi là một biện pháp nhằm đảm bảo công bằng giữa các doanh nghiệp trong khối và các công ty toàn cầu, nhưng cuối cùng khối đã phải lùi bước. “Tôi muốn thấy một châu Âu tự tin hơn, sẵn sàng bảo vệ lợi ích kinh tế của mình. Nhưng rõ ràng điều đó khó thực hiện khi chúng ta vẫn lệ thuộc quá nhiều vào sự bảo trợ quân sự của Mỹ”, ông nhận định.
Từ thực trạng này, ông Weber kêu gọi lãnh đạo 27 quốc gia thành viên EU cần đoàn kết và có tầm nhìn chiến lược dài hạn. Ông so sánh với giai đoạn lịch sử khi cựu Thủ tướng Đức Helmut Kohl và cựu Tổng thống Pháp Francois Mitterrand đặt nền móng cho sự ra đời của đồng euro, cho rằng nếu có những nhà lãnh đạo với tầm nhìn như vậy hiện nay, họ có thể tiên phong thúc đẩy việc xây dựng một lực lượng quốc phòng chung của châu Âu.
Theo ông, trách nhiệm lớn hiện nay thuộc về Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ lo ngại rằng nhiều nhà lãnh đạo châu Âu đang phải tập trung quá nhiều vào chính trị trong nước và chịu sức ép lớn từ cử tri, khiến họ khó đưa ra những bước đi mang tính đột phá. “Đáng tiếc là hiện nay, châu Âu chưa có một thế hệ chính trị gia sẵn sàng thực hiện những quyết định lớn mà khối đang cần”, ông Weber nhận xét.