[PinaColada]

NATO vừa công bố toàn bộ các đồng minh của khối đã đạt mức chi tiêu quốc phòng tối thiểu 2% GDP – một cột mốc mang tính lịch sử, đồng thời được xem như chiến thắng lớn cho Tổng thống Mỹ Donald Trump sau nhiều năm gây áp lực mạnh mẽ.

Từ “liên minh lỗi thời” đến “cỗ máy chi tiêu quốc phòng”
Trong suốt hai nhiệm kỳ, ông Trump không ngừng chỉ trích châu Âu “ăn bám” Mỹ trong vấn đề an ninh, thậm chí từng gọi NATO là “lỗi thời” và đe dọa rút Washington ra khỏi khối. Ông nhiều lần cảnh báo sẽ “không bảo vệ” những quốc gia thành viên nếu họ không chi đủ 2% GDP cho quốc phòng, thậm chí còn ám chỉ Nga có thể tấn công những nước này.

Nay, dữ liệu mới nhất cho thấy 31/32 thành viên NATO đã đáp ứng mức chuẩn – ngoại trừ Iceland do không có quân đội. Đây là bước tiến vượt bậc nếu so với năm 2023, khi chỉ có 10 nước đạt ngưỡng 2%, và năm 2024 là 18 nước.

Châu Âu tăng tốc vì sức ép kép
Các nhà quan sát cho rằng sự thay đổi này đến từ “sức ép kép”: vừa do cuộc chiến Nga – Ukraine leo thang từ năm 2022, vừa do sức ép không khoan nhượng từ ông Trump. Trong hội nghị thượng đỉnh tại Hà Lan hồi tháng 6, NATO còn đi xa hơn khi đồng thuận nâng mục tiêu lên 5% GDP vào năm 2035.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte gọi đây là “khoảnh khắc bản lề” của liên minh, đồng thời dành cho ông Trump sự đón tiếp nồng nhiệt – trái ngược hẳn với những căng thẳng trước kia.

“Tự trả hóa đơn”
Trong phát biểu gần đây, ông Trump đã đổi giọng, ca ngợi NATO “không còn lỗi thời” bởi các nước thành viên giờ đây “tự trả hóa đơn thay vì dựa dẫm Mỹ”.

Washington cũng tiếp tục duy trì vai trò trung tâm, khi chính quyền Trump bật đèn xanh cho các nước NATO mua vũ khí Mỹ và đẩy mạnh viện trợ cho Ukraine.

Giới phân tích nhận định, việc toàn khối NATO đồng loạt tăng chi tiêu quốc phòng không chỉ giúp ông Trump ghi dấu một thắng lợi chính trị quan trọng, mà còn khẳng định vai trò chi phối của Mỹ trong trật tự an ninh châu Âu – bất chấp những hoài nghi trước đây về cam kết của Washington đối với liên minh này.

VietBF@ sưu tập