Thủ tướng Phạm Minh Chính mới đây đă kư quyết định bổ nhiệm Thượng tướng Nguyễn Quang Ngọc giữ chức Thứ trưởng Bộ Quốc pḥng. Thông tin này ngay lập tức gây xôn xao giới quan sát chính trị, không chỉ v́ nhân sự mới ở thượng tầng quân đội, mà c̣n v́ nó phản ánh cuộc đấu quyền lực khốc liệt giữa hai trục: Công an – Quân đội, trước thềm Đại hội XIV.
Từ khi Tô Lâm nắm giữ cương vị Tổng Bí thư, Bộ Công an đă tận dụng tối đa lợi thế để mở rộng ảnh hưởng, đưa hàng loạt nhân sự “thân tín” vào các ghế chủ chốt, từ trung ương đến địa phương. Quyền lực của phe công an ngày càng bành trướng, tạo ra cảm giác bất đối xứng trong thế cân bằng vốn tồn tại suốt nhiều nhiệm kỳ trước. Trong khi đó, quân đội, vốn là “chân kiềng” quan trọng của cơ chế, lại dần rơi vào thế thủ, ảnh hưởng giảm sút đáng kể.
Chính trong bối cảnh đó, việc bổ nhiệm Thượng tướng Nguyễn Quang Ngọc có thể coi là động thái phản công cần thiết. Tướng Ngọc, được đánh giá là sĩ quan tác chiến dày dạn kinh nghiệm, cứng rắn trong điều hành, sẽ giúp Bộ Quốc pḥng không chỉ gia cố nội bộ, mà c̣n gửi đi tín hiệu: quân đội chưa hề “chịu trận” trước thế thượng phong của công an. Đây được xem là nỗ lực xây dựng lại “kiềng ba chân”: Đảng – Công an – Quân đội, trong đó quân đội tái khẳng định vai tṛ trung tâm chứ không chỉ đứng ngoài cuộc.
Tất nhiên, câu hỏi lớn là liệu sự bổ sung này có đủ để chặn lại guồng máy công an đang chạy hết tốc lực. Phe công an hiện nay không chỉ có thế mạnh nhân sự, mà c̣n nắm trọn hệ thống an ninh – tư pháp, thứ vũ khí vừa kiểm soát xă hội, vừa triệt hạ đối thủ. Quân đội dù mạnh về tác chiến, nhưng trên chính trường lại lép vế về mặt tổ chức kiểm soát. Việc ông Ngọc được đưa lên ghế Thứ trưởng là tín hiệu, nhưng chưa chắc là “lá chắn” đủ dày.
Đại hội XIV sẽ là điểm kiểm chứng. Nếu quân đội kịp gia cố thế lực, họ có thể cân bằng lại bàn cờ chính trị. C̣n nếu không, sự trỗi dậy quá mạnh của phe công an sẽ làm thay đổi hẳn cấu trúc quyền lực vốn tồn tại nhiều thập kỷ. Một “đại cục mới” đang thành h́nh và sự kiện 22/8 chỉ là một quân cờ vừa được đặt xuống trong ván cờ dài hơi.
Tô Lâm ngồi ghế Tổng Bí thư, phe công an th́ chen lấn khắp nơi, ghế nào cũng có dấu giày. Quân đội giờ mới giật lại một chỗ, coi như chống trượt “kiềng ba chân”. Nhưng nói thật, công an giờ không chỉ có một chân, mà chiếm gần hết cái kiềng. Quân đội cứng rắn đến đâu, trên bàn chính trị cũng chỉ là “người chơi yếu thế”.