Tại Mỹ, số thảm họa thời tiết gây thiệt hại hàng tỷ USD đã tăng gấp 5 lần kể từ thập niên 1980. Khi biến đổi khí hậu đang tiếp thêm sức mạnh cho nhiều cơn bão hủy diệt, người dân buộc phải thích ứng để không phải gánh chi phí tái thiết. Và một cộng đồng tại Florida đã trở thành địa điểm đi đầu trong thích ứng với thời tiết.
Nhà cửa và cơ sở hạ tầng bị tàn phá khi bão Ian đổ bộ Matlacha, bang Florida (Mỹ) ngày 1/10/2022.
Bà Maria Blancett và chồng Dave Blancett từng phải đối mặt với nhiều cơn bão lớn khi sống ở Virginia và Texas. Bước sang giai đoạn nghỉ hưu, họ chuyển đến Florida. Tại đây, họ hoàn toàn bất ngờ sức mạnh của cơn bão Ian. Khi Ian đổ bộ vào tháng 9/2022, nó trở thành cơn bão chết chóc nhất tấn công tiểu bang này kể từ năm 1935. Gió mạnh, nước dâng do bão và lũ quét đã cướp đi mạng sống của hơn 150 người, để lại hậu quả tàn khốc trên khắp vùng Tây Nam Florida.
Bà Maria hồi tưởng: “Đường biến thành sông, nước chảy cuồn cuộn. Chẳng khác nào đại dương. Sóng bạc đầu cuồn cuộn tràn xuống phố. Cá bơi lạc trên đường”.
Bà Maria nói: “Tôi ngồi đó nghĩ rằng mình đã mua một căn nhà tốt, nhưng liệu nhà có bị gió thổi bay không nhỉ?”. May mắn thay, gió đã không thổi bay mái nhà của họ nhưng nó cũng chịu hư hại, dẫn đến chi phí sửa chữa lên đến 130.000 USD.
Theo kênh DW (Đức), đôi vợ chổng về hưu này không phải là trường hợp duy nhất. Ian đã gây thiệt hại gần 120 tỷ USD, trở thành cơn bão gây thiệt hại lớn thứ ba trong lịch sử Mỹ, chỉ sau Katrina và Harvey. Đối với ông bà Blancett, đó không chỉ là một cơn bão. Đó còn là lời cảnh tỉnh.
Ông Dave nhận xét: "Mọi người cứ nói rằng Ian là sự kiện chỉ xảy ra một lần trong đời. Nhưng tôi cho rằng, nếu một cơn bão Ian khác đổ bộ gần khu phố chúng tôi đang ở - và điều đó sẽ xảy ra, chỉ là vấn đề thời gian - thì giá trị bất động sản sẽ giảm mạnh".
Giống như nhiều người dân Florida khác, ông bà Blancett buộc phải đánh giá lại tương lai của mình trong tiểu bang ngày càng đối mặt với nguy cơ cao bị tàn phá bởi các cơn bão do biến đổi khí hậu. Giải pháp của họ là chuyển đến vị trí sâu 48 km trong đất liền và lên cao hơn 9 m.
Và họ đã đến Babcock Ranch - "thị trấn chống bão đầu tiên của Florida”, khu cộng đồng rộng 7.284 ha được quy hoạch với trọng tâm là khả năng chống chịu.
Khắp nơi đều có cây bản địa, giúp thấm hút dòng nước mưa. Những mỏ đá xưa kia nay biến thành hồ nước, kết nối vào hệ thống điều tiết, đưa nước dư thừa ra vùng đầm lầy xung quanh trước khi bão kéo đến.
Nhà cửa được trang bị cửa sổ chống va đập và cửa đặc biệt giúp cố định mái nhà. Sân vận động thể thao của trường học địa phương cũng được sử dụng làm nơi trú ẩn bão cấp 5.
Ông Syd Kitson, người sáng lập Babcock Ranch, kể lại rằng mắt bão Ian quét thẳng qua thị trấn. Trong ánh sáng ban mai sau cơn bão, ông lên xe và lái qua khu dân cư. Ông Kitson kể lại: “Thật thú vị khi mọi người tụ tập thành từng nhóm, đi loanh quanh trong khu dân cư, chỉ để nhìn ngắm và kinh ngạc khi thấy hầu như không có thiệt hại gì”.
Các cộng đồng xung quanh Babcock Ranch bị tàn phá. Trong khi đó, ngoài một vài cành cây gãy đổ, nơi này vẫn đứng vững. Từ đó, Babcock Ranch thu hút sự chú ý của cả nước Mỹ.
Hiện có khoảng 7.000 người sống tại Babcock Ranch, nơi mở cửa vào năm 2018. Cư dân có thể lựa chọn thuê và mua nhà ở, với giá mua từ khoảng 300.000 đến 1 triệu USD.
Bà Martina Spolini, tại tổ chức phi lợi nhuận Rebuilding Together Miami-Dade đánh giá rằng hiệu quả kinh tế của việc đầu tư cho phòng ngừa và tăng cường khả năng chống chịu đã được chứng minh.
Bà đánh giá: “Thống kê cho thấy, mỗi một USD chi cho các biện pháp giảm thiểu rủi ro có thể giúp tiết kiệm tới 6 USD chi phí khắc phục sau thảm họa. Dù chi phí ban đầu cao, nhưng về dài hạn lại mang lại lợi ích kinh tế lớn hơn nhiều”.
VietBF@sưu tập