Trung Quốc vừa phát triển hệ thống liên kết dữ liệu siêu vượt âm với độ chính xác 5 nano giây, vượt xa Link 16 của NATO, mở ra nguy cơ đảo lộn cán cân sức mạnh quân sự toàn cầu.
Các nhà khoa học quốc pḥng Trung Quốc vừa công bố một hệ thống liên kết dữ liệu đột phá, được cho là có thể vượt xa năng lực truyền thông quân sự hiện tại của NATO và dự đoán sẽ phô diễn trong lễ duyệt binh ngày 3/9, theo SCMP.
Bước tiến trong cuộc chiến siêu vượt âm
Hệ thống này do Tập đoàn Công nghệ Điện tử Trung Quốc (CETC) phát triển, được thiết kế để đáp ứng yêu cầu khắc nghiệt của các trận chiến ở tốc độ Mach 5 - khi máy bay lao vút trên bầu trời - hay Mach 11 với tên lửa.
Đặc biệt, nó đạt độ chính xác đồng bộ thời gian trong ṿng 5 nano giây, vượt trội gấp hàng trăm lần so với hệ thống Link 16 hiện đại nhất của NATO.
Buổi diễn tập ngày 16-17/8 cho thấy cuộc duyệt binh ngày 3/9 sẽ giới thiệu các hệ thống quân sự tiên tiến nhất của Trung Quốc. Ảnh: CCTV.
Nhờ bước tiến này, Trung Quốc có thể đảm bảo khả năng phối hợp thời gian thực giữa các khí tài siêu vượt âm, sở chỉ huy mặt đất, mạng lưới radar, hạm đội hải quân và vệ tinh trinh sát, bất chấp thách thức kỹ thuật khổng lồ do tốc độ cực đại và h́nh thái chiến thuật thay đổi nhanh chóng.
Các chuyên gia nhận định đây có thể là sự chuyển dịch chiến lược: từ những thành tựu đơn lẻ về siêu vượt âm sang một “hệ sinh thái tác chiến hợp nhất”, nơi các khí tài phối hợp nhịp nhàng như một bầy ong tác chiến chính xác.
Điều này cũng đặt ra nhiều áp lực cho quân đội phương Tây. Chuyên gia cảnh báo nếu các nước phương Tây không kịp phát triển công nghệ tương đương sẽ rơi vào t́nh trạng “mù thời gian”, bất lực trước các đ̣n đánh hợp đồng tốc độ cao.
Thực tế, một trong những thách thức lớn nhất của tác chiến siêu vượt âm chính là vấn đề đồng bộ thời gian: ở tốc độ có thể vượt quá 4 km/giây, chỉ một sai số cực nhỏ về đồng hồ cũng có thể dẫn đến chệch mục tiêu hàng km.
Trong khi đó, các liên kết dữ liệu quân sự hiện có vốn được thiết kế cho nền tảng tốc độ thấp, thường trôi đồng bộ hàng trăm nano giây khi vào điều kiện siêu tốc, khiến chúng không c̣n phù hợp cho chiến tranh thế hệ mới.
Trong một nghiên cứu đăng ngày 5/8 trên tạp chí Telecommunication Engineering, nhóm của nghiên cứu viên Trương Quân (Chang Jun) thuộc Viện Công nghệ Điện tử Tây Nam Trung Quốc, trực thuộc CETC, cho biết: “Trong hệ thống tấn công hợp đồng của khí tài siêu vượt âm, độ chính xác đồng bộ thời gian giữa các nền tảng cần tốt hơn 10 nano giây. Các thuật toán đồng bộ dựa trên độ trễ ṿng lặp (RTT) vốn được NATO áp dụng cho chiến đấu cơ hiện nay chỉ đạt sai số khoảng 100 nano giây, không c̣n đáp ứng được”.
Ở tốc độ trên Mach 5, các phương tiện siêu vượt âm di chuyển theo quỹ đạo phân tán địa lư, tạo ra đường truyền tín hiệu bất đối xứng, khiến độ chính xác của RTT suy giảm mạnh.
Triết lư tác chiến mới
Khác với các hệ thống phụ thuộc đồng hồ nguyên tử (quá cồng kềnh, tiêu hao năng lượng và dễ hỏng trong môi trường rung lắc) hoặc hệ thống vệ tinh như Bắc Đẩu (dễ bị gây nhiễu), Trung Quốc áp dụng kiến trúc mới mang tên “phân phối dữ liệu định vị quán tính”.
Máy bay không người lái siêu thanh MD-19 của Trung Quốc được cho là có thể đạt tốc độ trên Mach 5 và có thể hoạt động ở độ cao gần không gian. Nguồn: Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc.
Theo đó, mỗi nền tảng sẽ chia sẻ dữ liệu vị trí và vận tốc theo thời gian thực qua liên kết an toàn, cho phép tính toán đồng bộ tín hiệu dựa trên độ trễ truyền dẫn do chuyển động cực nhanh. Khi một nền tảng gửi tín hiệu truy vấn, hệ thống định vị quán tính sẽ đo vectơ dịch chuyển và chênh lệch vận tốc, từ đó bù trừ chính xác sai lệch thời gian bằng phương pháp lọc Kalman thích nghi.
Các thử nghiệm mô phỏng bán thực tế - tính đến sai số vị trí 10 m, vận tốc lệch 1 m/s và cả nhiễu điện từ - cho thấy hệ thống duy tŕ độ chính xác trung b́nh 4,2 nano giây, sai số cực đại dưới 9 nano giây.
Đáng chú ư, độ ổn định này được giữ nguyên ngay cả khi tốc độ tương đối tăng vọt lên hơn 4.000 m/s, và hệ thống có thể triển khai trên phần cứng phổ biến, giá rẻ.
Dù vậy, nhóm nghiên cứu thừa nhận hệ thống nguyên mẫu vẫn cần khắc phục môi trường tác chiến điện từ hỗn loạn - nơi mất gói tin hoặc sai lệch RTT có thể phá vỡ khả năng đồng bộ.
Trong khi các chương tŕnh siêu vượt âm của Mỹ liên tục tŕ hoăn, Trung Quốc đă đưa vào biên chế nhiều loại khí tài, dự kiến lần đầu tiên công khai trong cuộc duyệt binh quy mô lớn ngày 3/9 tới.
Một chuyên gia công nghệ quốc pḥng ở Bắc Kinh cho biết, mạng lưới dữ liệu này sẽ giúp những hệ thống đó tác chiến hiệp đồng với độ chính xác “chết người”.
“Nếu không có công nghệ tương đương, đối phương sẽ phải hứng chịu bất lợi mang tính hủy diệt: đối mặt với những đàn khí tài siêu vượt âm phối hợp hoàn hảo, trong khi lực lượng của họ hoàn toàn mù mờ về thời gian”, vị chuyên gia nói, đề nghị giấu tên v́ tính nhạy cảm của vấn đề.
Theo ông, liên kết dữ liệu này không chỉ là một bước tiến kỹ thuật mà c̣n là “nền tảng của triết lư tác chiến mới”: xây dựng chu tŕnh tự khuếch đại sức mạnh, nơi mỗi nền tảng trong mạng lưới gia tăng khả năng sát thương cho nhau.
“Đây là lợi thế đặc biệt hấp dẫn với một quốc gia sở hữu chuỗi công nghiệp quân sự lớn nhất và hoàn chỉnh nhất thế giới”, ông nhấn mạnh.
VietBF@ sưu tập