Nếu nhìn vào mâm cơm của mỗi gia đình, rau quả gần như là món “phải có” mỗi ngày. Nhưng ít ai ngờ rằng, ẩn sau màu xanh mướt và vẻ ngoài tươi ngon, một số loại rau lại tiềm ẩn nguy cơ lớn từ dư lượng thuốc trừ sâu.
Tại Trung Quốc, mỗi năm tại khu vực nông thôn, người dân sử dụng tới 1,8 triệu tấn thuốc trừ sâu và 60 triệu tấn phân bón hóa học. Việc lạm dụng này khiến một số loại rau chứa lượng thuốc trừ sâu nhiều hơn hẳn so với các loại khác. Các chuyên gia cảnh báo, việc ăn hoặc tiếp xúc lâu dài với thực phẩm chứa thuốc trừ sâu sẽ khiến chất độc tích tụ dần trong cơ thể, làm suy giảm hệ miễn dịch, tăng nguy cơ ngộ độc cấp tính và gây hại lâu dài cho sức khỏe.
Những loại rau có nguy cơ dư lượng thuốc trừ sâu cao nhất thường là:
1. Rau lá xanh
Nói chung, các loại rau lá xanh thường có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật nhiều hơn, bởi vì lá của chúng mềm, nhiều nước, sâu bọ thích ăn, nên thuốc được phun nhiều; các loại củ, rễ nằm dưới đất thì khó bị sâu bọ tấn công; những loại rau có mùi thơm thì dư lượng thuốc thấp.
Cà rốt, khoai tây, bắp cải, cải thảo, rau diếp, rau mùi thường ít sử dụng thuốc.
Còn đậu đũa, hành tây, hẹ, dưa chuột, cà chua, cải dầu, cà tím thì sử dụng thuốc nhiều hơn.
Ngải cứu, tần ô, rau mùi… bản thân có mùi thơm nồng, là chất xua đuổi sâu tự nhiên nên ít thuốc hơn.
2. Thân và cuống rau có nhiều dư lượng thuốc trừ sâu nhất
Phần bẹ và cuống rau là nơi có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật nhiều nhất. Điều này liên quan đến phương thức sinh trưởng của rau và cách phun thuốc.
Lấy ví dụ cải thảo khi phun thuốc, do tác dụng của trọng lực, thuốc sẽ chảy dọc theo lá và thân xuống, tích tụ ở bẹ, vì vậy lượng thuốc ở bẹ sẽ nhiều hơn; ngoài ra, do bẹ gần mặt đất, chịu tác động của gió và ánh nắng ngày đêm nên khả năng thuốc giảm hoặc phân hủy ít, khiến dư lượng ở bẹ càng cố định hơn.
Đối với ớt xanh, mặc dù mọc trên cây, vẫn tuân theo quy luật này. Do cây ớt thấp, khi phun thuốc thường từ trên xuống, nên phần cuống tích tụ nhiều thuốc.
Vì vậy, khi ăn rau, tốt nhất nên cắt bỏ phần bẹ sát đất; với rau như ớt xanh, cần bỏ cuống trước khi ăn.
3. Rau có lỗ thủng do côn trùng có thể chứa nhiều dư lượng thuốc trừ sâu hơn
Rau có lỗ sâu cắn có thể còn dư lượng thuốc nhiều hơn.
Không nên quá chuộng mua rau quả có lỗ sâu cắn, vì có hay không có lỗ sâu không phải tiêu chí đánh giá có dùng thuốc hay không.
Rau quả có lỗ sâu nghĩa là sâu trưởng thành đã bị giết, còn rau quả không có lỗ sâu thì sâu non hoặc trứng sâu đã bị tiêu diệt; sức chống chịu của sâu trưởng thành lớn hơn sâu non, nên lượng thuốc sử dụng có thể nhiều hơn.
Các chuyên gia gợi ý một số cách giảm dư lượng thuốc trừ sâu:
- Rau lá: phơi nắng nhẹ trước khi rửa, dùng nước rửa rau hoặc nước muối, bỏ phần gốc, chần nước sôi lâu hơn rồi rửa lại bằng nước sạch.
- Rau củ như dưa chuột, cà tím, củ cải: nên gọt bỏ vỏ trước khi ăn.
- Ớt chuông, cà chua: rửa sạch và bỏ cuống.
- Nấm: rửa kỹ, luộc sôi khoảng 10 phút rồi rửa lại bằng nước sạch.