Một nhóm tù nhân thoát án tử nhờ được cựu Tổng thống Joe Biden giảm án đang kiện chính quyền Trump để ngặn kế hoạch đưa họ đến nhà tù được mô tả là "địa ngục biệt giam" v́ quá khắc nghiệt.
Nhà tù ADX Florence (Ảnh: identiv)
Nhóm tử tù vốn đă được giảm án xuống tù chung thân không ân xá – đang đệ đơn kiện chính quyền Donald Trump v́ kế hoạch chuyển họ tới một nhà tù được đánh giá là có mức an ninh nghiêm khắc tối đa ở bang Colorado.
Ông Trump chuyển tù nhân thoát án tử đến “địa ngục biệt giam”
Trước đó, ông Trump nhiều lần chỉ trích quyết định của ông Biden để giảm án cho 37 tù nhân tử h́nh, gọi đây là “hành động mềm yếu trước tội ác ghê tởm".
Đầu năm nay, ông Trump đă ra lệnh đưa những tù nhân này đến nơi giam giữ “tương xứng với sự man rợ trong tội ác và mối đe dọa mà họ gây ra".
Cụ thể, theo hồ sơ ṭa án hôm thứ Tư (17/4), 21 tù nhân sẽ bị đưa tới nhà tù liên bang ADX Florence, Colorado – được coi là nơi giam giữ khắc nghiệt nhất trong hệ thống nhà tù liên bang Mỹ.
Theo Cục Nhà tù Liên bang (BOP), ADX Florence là “cơ sở đặc biệt dùng để giam những tù nhân có nguy cơ cao nhất đối với các cai ngục, tù nhân khác và công chúng".
Đây từng là nơi giam giữ Timothy McVeigh (kẻ đánh bom thành phố Oklahoma), Theodore Kaczynski (“Unabomber”) và Richard Reid (kẻ đánh bom giày trên máy bay).
Tù nhân phản đối: "Hành động trả đũa mang tính chính trị"
Trong đơn kiện nộp tại Ṭa án quận Columbia, các tù nhân lập luận rằng việc họ bị chuyển đến ADX là hệ quả mang tính trả đũa của ông Trump với quyết định giảm án của cựu Tổng thống Biden, chứ không dựa trên hành vi hay mức độ nguy hiểm thực tế trong quá tŕnh thi hành án.
Luật sư Brian Stull của Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) nói với báo The Washington Post rằng: “Họ (các tù nhân) cảm thấy tuyệt vọng. Không ai nh́n vào tiến tŕnh cải tạo của họ, hay hành vi tốt trong trại. Họ chỉ bị mặc định là ‘những kẻ tồi tệ nhất’ chỉ v́ từng bị tuyên án tử".
Ông Stull cũng cho biết một số thân chủ của ông gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, và việc chuyển đến ADX – một nhà tù biệt giam gần như tuyệt đối – có thể đe dọa tính mạng của họ.
Đơn kiện cáo buộc Bộ Tư pháp và Phó Tổng Chưởng lư Emil Bove đă phá vỡ quy tŕnh chuyển trại thông thường, tổ chức các phiên điều trần “giả” nhằm hợp thức hóa việc chuyển họ đến ADX.
Tuy nhiên, trong một văn bản nộp lên ṭa tối 18/4, Bộ Tư pháp Mỹ cho biết “chưa có quyết định cuối cùng nào được đưa ra” và sẽ không có tù nhân nào bị chuyển đi trước ngày 16/5.
Án tử h́nh: Ông Trump ủng hộ mạnh mẽ, ông Biden cố gắng hạn chế
Ông Trump luôn thể hiện lập trường cứng rắn với án tử h́nh. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, chính quyền ông tiến hành 13 vụ tử h́nh liên bang – lần đầu tiên sau gần hai thập kỷ gián đoạn.
Ngược lại, cựu Tổng thống Biden cam kết hạn chế án tử h́nh và đă đ́nh chỉ các vụ tử h́nh liên bang mới. Tháng 12/2024, ông giảm án cho toàn bộ các tù nhân tử h́nh liên bang, trừ ba người: Một là kẻ đánh bom cuộc thi marathon Boston, hai là tay súng bắn chết giáo dân ở Charleston và ba là nghi phạm trong vụ xả súng tại giáo đường Do Thái ở Pittsburgh.
Dù vậy, chính quyền Biden vẫn duy tŕ các bản án tử h́nh hiện có. Số lượng án tử và các vụ tử h́nh tại Mỹ đă giảm mạnh trong nhiều thập kỷ qua. Hầu hết các tử tù hiện nay nằm ở hệ thống nhà tù bang. Trong số khoảng 2.000 người đang chờ tử h́nh, nhiều người có khả năng chết v́ tuổi già hoặc bệnh tật trước khi bị thi hành án.
Gần đây, Bộ Tư pháp Mỹ dưới thời ông Trump đă bắt đầu bàn thảo việc mở rộng án tử h́nh. Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi thông báo đang chỉ đạo công tố viên New York đề nghị tử h́nh đối với Luigi Mangione, nghi phạm giết một giám đốc điều hành bảo hiểm sức khỏe hồi năm ngoái.
VietBF@ sưu tập