Nh́n bề ngoài b́nh thường, vali hạt nhân lại biểu tượng cho sức mạnh và quyền lực to lớn. Tổng thống Mỹ đương nhiệm có thể thông qua vali để ra lệnh tấn công hạt nhân trong thời gian ngắn ngủi.
Vali hạt nhân luôn được một trợ lư quân sự trong đoàn tháp tùng Tổng thống Mỹ mang theo
ảnh: reuters
Thế nhưng, vali hạt nhân thực sự đang chứa ǵ? Và làm sao bảo đảm quá tŕnh chuyển giao vali hạt nhân được thực hiện suôn sẻ từ ông Joe Biden sang ông Donald Trump vào ngày 20.1?
Vali hạt nhân cụ thể là ǵ?
Vali hạt nhân, tên chính thức là "Cặp T́nh huống Khẩn cấp của Tổng thống", có bề ngoài như một chiếc cặp tài liệu dày, theo AP. Chiếc cặp nặng nề này được một trợ lư là sĩ quan quân sự mang theo và không bao giờ cách xa Tổng thống Mỹ, dù vị tổng tư lệnh quân đội đang ngồi trên trực thăng hoặc rời khỏi các cuộc gặp với những nguyên thủ thế giới.
Khác với quan niệm thông thường, vali không chứa "một nút đỏ" có thể bấm trong trường hợp cần kích hoạt vũ khí hạt nhân trực tiếp. Đồ vật bên trong vali được giữ kín, nhưng thông tin được công khai cho thấy vali chứa một thiết bị liên lạc, các kế hoạch ứng phó những t́nh huống bất ngờ, và những tài liệu tuyệt mật cho phép tổng thống liên lạc với trung tâm chỉ huy quân đội ở Lầu Năm Góc và các cơ quan liên quan.
Nhằm xác thực danh tính là tổng tư lệnh hợp pháp của quân đội Mỹ, tổng thống cũng mang theo một tấm thẻ nhựa ghi rơ các mật mă cần thiết. Tấm thẻ này c̣n gọi là "bánh quy".
Nhằm đảm bảo chính quyền Mỹ có đầy đủ thẩm quyền khi cần quyết định tấn công hạt nhân trong trường hợp tổng thống gặp vấn đề ǵ đó không thể hành động, tùy đời tổng thống phó tổng thống đôi khi cũng có vali riêng.
Chẳng hạn, Tổng thống Jimmy Carter (1977-1981) yêu cầu người phó Walter Mondale cũng được sắp xếp một trợ lư quân sự mang theo vali hạt nhân.
Liệu vali hạt nhân từng được sử dụng trước đó?
Cho đến nay, vali hạt nhân chưa từng được sử dụng để kích hoạt một cuộc tấn công hạt nhân. Tuy nhiên, trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, nguy cơ leo thang hạt nhân là có thực.
Cần bảo đảm độ chính xác tuyệt đối trong quá tŕnh xử lư vali. Dù vậy, không thể loại trừ lỗi của con người. Một câu chuyện được truyền miệng nhưng chưa bao giờ được chính thức xác nhận liên quan đến sự cố xảy ra trong nhiệm kỳ Tổng thống Carter.
Theo đó, ông Carter có lần bỏ quên tấm thẻ ghi mật mă xác thực danh tính trong túi áo vest, và chiếc áo được chuyển đến tay thợ giặt mới phát hiện.
Chuyện ǵ xảy ra trong quá tŕnh bàn giao vali hạt nhân?
Ngày 20.1 (giờ Washington D.C), vali hạt nhân sẽ được bàn giao theo quy tŕnh được tiêu chuẩn hóa. Cụ thể, chiếc vali được giao cho một trợ lư quân sự khác đứng ở nơi tổng thống kế tiếp tuyên thệ hoặc gần đó, theo Đài CNN.
Đồng thời, các mật mă của ông Biden sẽ bị vô hiệu hóa vào cuối nhiệm kỳ và các mật mă của ông Trump sẽ được kích hoạt ngay sau khi ông tuyên thệ nhậm chức. Điều này nhằm đảm bảo sự chuyển giao suôn sẻ quyền kiểm soát kho vũ khí hạt nhân của Mỹ.
VietBF@sưu tập