[sunshine1104]

Lính cứu hỏa ở California có thể đương đầu với lốc xoáy lửa, một hiện tượng hiếm gặp nhưng nguy hiểm do đám cháy rừng tự tạo ra thời tiết riêng.

Cục Thời tiết Quốc gia Mỹ (NWS) hôm 14/1 cảnh báo sự kết hợp của gió mạnh và điều kiện khô hạn trầm trọng tạo ra một tình huống cực kỳ nguy hiểm, trong đó bất kỳ đám cháy mới nào có thể bùng nổ về quy mô. Dự báo không đề cập tới lốc xoáy nhưng nhà khí tượng học Todd Hall cho biết lốc xoáy lửa có thể xảy ra trong điều kiện cực hạn. Từ những đám cháy rừng ở California, các nhà nghiên cứu ở Massachusetts đang tìm cách tái tạo phiên bản quy mô nhỏ hơn của hiện tượng trong phòng thí nghiệm.

Vòi rồng lửa hay lốc xoáy lửa là những từ các nhà khoa học, lính cứu hỏa và người dân dùng để mô tả cùng loại hiện tượng và chưa có sự thống nhất. Một số ý kiến cho rằng vòi rồng lửa chỉ hình thành do nhiệt, trong khi lốc xoáy lửa bao gồm đám mây tạo bởi chính ngọn lửa. Bảng thuật ngữ của Tổ chức điều phối cháy rừng quốc gia không đề cập tới lốc xoáy lửa nhưng định nghĩa vòi rồng lửa là cột khí nóng và khí gas cuộn xoáy bốc lên cao từ đám cháy và chứa khói, mảnh vỡ và lửa. Một số vòi rồng lửa lớn có cường độ như lốc xoáy nhỏ.

Đám cháy rừng với cột nhiễu động có thể tạo ra đám mây sản sinh sét hoặc dòng xoáy tro, khói và lửa, theo Leila Carvalho, giáo sư khí tượng và khí hậu học ở Đại học California, Santa Barbara. Chuyển động xoay tròn là kết quả từ gió đứt và hệ thống áp thấp cục bộ rất nóng.

Lốc xoáy lửa có thể khiến đám cháy mạnh hơn thông qua hút không khí. "Nó tạo ra vệt rãnh và khi nó đi tới đâu, mức độ tàn phá giống như bất kỳ cơn lốc xoáy nào khác", Carvalho nói. Năm 2018, một cơn lốc xoáy lửa lớn bằng 3 sân bóng đá giết chết một lính cứu hỏa khi bùng nổ trong đám cháy rừng khổng lồ gần Redding, cách San Francisco ở nam California khoảng 400 km về phía bắc. Các nhà khoa học sau đó mô tả đám mây vươn cao 11 km trong không trung và tạo ra sức gió lên tới 230 km/h.

Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy lốc xoáy lửa có thể cuốn theo tàn lửa đi xa, theo James Urban, trợ lý giáo sư ở Khoa kỹ thuật phòng cháy tại Đại học Bách khoa Worcester. Chúng cũng có thể thay đổi hành vi của đám cháy như đổi hướng. Tương tác giữa gió, cột lửa và địa hình quyết định liệu lốc xoáy lửa có hình thành hay không. Ví dụ, một số địa hình sẽ hạn chế dòng khí, tạo điều kiện phát triển chuyển động xoay tròn.